Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς του Ευρωκοινοβουλίου, ψηφίζοντας στις 28 Νοεμβρίου 2013 με σχεδόν απόλυτη ομοφωνία την πρόταση για την Οδηγία για την «Πρόσβαση στις ιστοσελίδες του δημοσίου τομέα», δεν έκανε απλώς ένα βήμα για την αποδοχή ενός αιτήματος ετών του ευρωπαϊκού αναπηρικού κινήματος. Εβαλε τις βάσεις για την εκ βάθρων αλλαγή του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβάνεται η ευρωπαϊκή αγορά της πληροφορικής την υλοποίηση και τη διάθεση προϊόντων και υπηρεσιών. Στην Ευρώπη σήμερα, 80 εκατ. πολίτες με αναπηρία και 87 εκατ. πολίτες ηλικίας άνω των 65 ετών βρίσκονται σε ιδιαίτερα μειονεκτική θέση όταν χρησιμοποιούν τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες των κρατών-μελών, καθώς αυτές είναι στο σύνολό τους μη προσβάσιμες σε αυτούς. Στη χώρα μας μόνο το 1% των διαδικτυακών υπηρεσιών θεωρείται πλήρως προσβάσιμο, εικόνα που δεν διαφέρει από τον μέσο όρο της Ε.Ε., με εξαίρεση λίγα ανεπτυγμένα κράτη. Για την επίλυση αυτού του ολοένα και δυσχερέστερου προβλήματος, που αποτελεί παράγοντα κοινωνικού και τεχνολογικού αποκλεισμού, το αναπηρικό κίνημα υπό την αιγίδα του EDF έχει δώσει μάχες υποστηρίζοντας την πρόσβαση στο περιεχόμενο του Διαδικτύου ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία.
Το αναδυόμενο νομοθετικό πλαίσιο στην Ε.Ε. λαμβάνει τη σκυτάλη από την πρωτοποριακή για το τεχνικό της περιεχόμενο «Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία» (Ν. 4074/12). Αναδεικνύοντας ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα το θέμα της ηλεκτρονικής πρόσβασης, η Οδηγία περιλαμβάνει πρόνοιες για την εφαρμογή δράσεων για τη διασφάλισή της. Γίνεται πλέον κατανοητό ότι η ανεμπόδιστη πρόσβαση στις ψηφιακές υπηρεσίες αφορά όλους μας, καθώς κάποια στιγμή στην πορεία της ζωής μας θα αντιμετωπίσουμε τα ίδια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες με αναπηρία, που στερούνται της οιασδήποτε εναλλακτικής διόδου λόγω και της μη προσπέλασης του φυσικού περιβάλλοντος.
Η αλλαγή στη νοοτροπία των αρμοδίων στη λήψη αποφάσεων είναι αναγκαία προκειμένου να βελτιωθεί η εικόνα. Με τον τρόπο αυτό θα αποκατασταθεί η ανισότητα που βλάπτει ΑμεΑ και ηλικιωμένους που έχουν ανάγκη από την εύκολη χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών για να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους.
Η εν λόγω Οδηγία αντικειμενικά έχει ταυτιστεί με τη δράση και την παρουσία Ελλήνων σε σημαντικές θέσεις ευθύνης σε όλα τα επίπεδα επεξεργασίας της, σε τεχνοκρατικό (Ευρωπαϊκή Επιτροπή), πολιτικό (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) και κινηματικό (European Disability Forum). Με την ψήφισή της δε από το Ευρωκοινοβούλιο έχει την προοπτική να αποτελέσει μια μεγάλη ευρωπαϊκή επιτυχία με ελληνικό χρώμα, καταδεικνύοντας ότι η χώρα μας και οι άνθρωποί της πρωτοστατούν στην προάσπιση των δικαιωμάτων της δημοκρατίας, της ισονομίας και της υπεράσπισης των πλέον ευάλωτων συμπολιτών μας στην Ελλάδα, στην Ε.Ε. και σε όλο τον κόσμο. Ο σκοπός της ξεπερνά το σύνορο της τεχνοκρατικής αντιμετώπισης ενός θέματος με οικονομοτεχνικούς όρους, σε μια ευρωπαϊκή αγορά που επιζητεί πλεονεκτήματα έναντι του ανταγωνισμού. Ακόμα όμως και υπό αυτό το πρίσμα, προσφέρει μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία ανάπτυξης της εσωτερικής αγοράς, με τρόπο που να ενσωματώνει την αναπηρία, την τυποποίηση και την εναρμόνιση της πρόσβασης ως μέσο εκσυγχρονισμού της, καθιστώντας την πιο ανταγωνιστική και με συγκομιδή ηθικών, κοινωνικών και οικονομικών καρπών.
Ο χρόνος για τους πολίτες με αναπηρία κυλά εις βάρος τους, καθώς μέρα με τη μέρα προσφέρεται ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός δημόσιων ψηφιακών υπηρεσιών, που ορθά μεν αντικαθιστά την παραδοσιακή διαπροσωπική επαφή προς όφελος της διαύγειας και της απλοποίησης των διαδικασιών, τους στερεί όμως το δικαίωμα στην πληροφόρηση, στην εργασία, στην εκπαίδευση, στην επικοινωνία και γενικότερα στην κοινωνική ένταξη, εφόσον οι ψηφιακές υπηρεσίες δεν κατασκευάζονται με τις ορθές τεχνικές προδιαγραφές. Γι’ αυτό είναι εξαιρετικά κρίσιμο η ελληνική κυβέρνηση, στο πλαίσιο της προεδρίας της Ε.Ε., με πρωτοβουλία του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και σε συντονισμό με άλλα συναρμόδια υπουργεία, να προωθήσει την ολοκλήρωση της συζήτησης της Οδηγίας στο Συμβούλιο των Υπουργών, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στο Ευρωκοινοβούλιο, ώστε να γίνει νομική πραγματικότητα. Μια μεγάλη ευκαιρία της ελληνικής προεδρίας με ελληνικό χρώμα!
* Ο κ. Βαρδακαστάνης είναι πρόεδρος της Παγκόσμιας Οργάνωσης για την Αναπηρία (IDA), του Ευρωπαϊκού Φόρουμ ΑμεΑ (EDF) και της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.ΑμεΑ).
** Ο κ. Χατζημαρκάκης είναι ευρωβουλευτής.