Ενας αιώνας μάς χωρίζει από το 1914, έτος κατά το οποίο η Ευρώπη βυθίζεται στη δίνη του Μεγάλου Πολέμου, ενός ευρωπαϊκού εμφυλίου σύμφωνα με την εκ των υστέρων ματιά, και η Ελλάδα βυθίζεται στον Εθνικό Διχασμό. Το 2014 είναι διαφορετικό από το 1914, υπό πολλές έννοιες. Μπορούμε, όμως, να διακρίνουμε κάποιες αναλογίες ως προς τα μεταιχμιακά ερωτήματα που αναδύονται. Η διαρκώς ενισχυόμενη ανισοβαρής κατανομή ισχύος εντός της Ευρώπης, η γεωπολιτική αναστάτωση στις παρυφές της, μια οικονομική κρίση που δεν λέει να σβήσει, η ανάδυση νέων δυνάμεων σε πλανητική κλίμακα, είναι μερικές από τις προκλήσεις της εποχής μας.
Το ιστορικό μεταίχμιο απαιτεί από την Ελλάδα μείζονες αποφάσεις και ελιγμούς, προκειμένου να ανασχέσει τις απώλειες και να ισορροπήσει σε μια ριζικά νέα κατάσταση. Η Ενωμένη Ευρώπη δεν είναι πια το ασφαλές λιμάνι του 1974 ή του 1980· η φυσιογνωμία της, η πλεύση της και οι συσχετισμοί ισχύος στο εσωτερικό της έχουν αλλάξει ριζικά. Αλλά και η μη ευρωπαϊκή Μεσόγειος αλλάζει ραγδαία: όσα δραματικά συμβαίνουν στην εμπόλεμη Συρία, τη σπαρασσόμενη Αίγυπτο, τη διαλυμένη Λιβύη, αφορούν και επηρεάζουν τη μεταιχμιακή Ελλάδα. Ακόμη και η διαφαινόμενη σύγκρουση επιρροών στη μακρινή Ουκρανία επηρεάζει· πόσο μάλλον η πολιτική αστάθεια στην Τουρκία.
Η σφοδρή οικονομική κρίση κατέδειξε το οξύ πολιτικό πρόβλημα της χώρας μας όχι μόνο δομικά-στατικά, αλλά και ως πρόβλημα εθνικού αυτοπροσδιορισμού και μακρόπνοης στοχοθεσίας. Με αυτήν την έννοια και μόνον, αποτολμούμε την αναχρονιστική αναλογία με το 1914, επ’ ευκαιρία της εκατονταετηρίδας. Και με αυτήν την έννοια, αξίζει να ξαναδούμε τη γεωπολιτική και τις επιδράσεις των επιλογών του 1914, μες στον 20ό αιώνα. Για να δούμε έτσι χωρίς παρωπίδες και τις προκλήσεις του 2014: όπως και τότε, έχουμε μεγάλη ιστορία εν τω γεννάσθαι, με νέα κοινωνικά μορφώματα, νέους γεωπολιτικούς συσχετισμούς. Ας μην αναλωθούμε στον Διχασμό.