Πολύ πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Ενωση επέβαλε νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Η απόφαση αυτή ήρθε ύστερα από μήνες αποσταθεροποίησης της Ουκρανίας από τη Ρωσία και μήνες πολιτικών και διπλωματικών προσπαθειών για την αποκατάσταση της ειρήνης και της σταθερότητας.
Η Ε.Ε. δεν έκανε αυτό το βήμα ελαφρά τη καρδία. Ομως, από κοινού αποφασίσαμε ότι δεν είναι δυνατόν να παρακολουθούμε άπρακτοι τον πρόεδρο Πούτιν να ποδοπατά το διεθνές δίκαιο και τα δικαιώματα ενός γειτονικού κυρίαρχου κράτους. Δεν είναι δυνατόν να αγνοήσουμε τον θάνατο και την καταστροφή που έφεραν οι πράξεις της Ρωσίας στην κοινή μας ήπειρο.
Οι κυρώσεις αποτελούν ένα ουσιαστικό μέρος της απάντησης της Ε.Ε., όχι λόγω επιλογής αλλά επειδή πιστεύουμε πως είναι απαραίτητες, αποτελεσματικές και έρχονται στη σωστή στιγμή. Ας δούμε την κάθε κατηγορία ξεχωριστά:
Είναι απαραίτητες για έναν απλό λόγο: οι πράξεις της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι απαράδεκτες. Η Ρωσία αρνείται να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία και την κυριαρχία της Ουκρανίας. Εχει προσαρτήσει ουκρανικά εδάφη υπό την απειλή των όπλων – πρώτα την Κριμαία και συνεχίζει περνώντας κρυφά τον στρατό της στις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας.
Δεν πρόκειται για κάποιον αβάσιμο ισχυρισμό, αλλά για γεγονός. Ξέρουμε ότι χιλιάδες Ρώσοι στρατιώτες και δεκάδες ρωσικά άρματα μάχης παίρνουν μέρος σε επιχειρήσεις στο έδαφος της Ουκρανίας. Εχω εγώ ο ίδιος ακούσει μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων, έχω δει αδιάσειστα στοιχεία και, βεβαίως, έχω δει τι μεταδίδουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Η ευρωπαϊκή ιστορία μάς έχει διδάξει τι μπορεί να συμβεί όταν ένα ανεξάρτητο κράτος απειλείται και υπονομεύεται από στρατιωτικές δυνάμεις. Οπως είπαν πρόσφατα ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον και η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ, η παραβίαση του διεθνούς δικαίου από τη Ρωσία δεν μπορεί να παραμένει χωρίς συνέπειες.
Δεύτερον, οι κυρώσεις είναι αποτελεσματικές. Είναι προφανές ότι έχουν αντίκτυπο στη ρωσική οικονομία, η οποία υποχώρησε το πρώτο τετράμηνο του έτους. Ο ρυθμός ανάπτυξης είναι σχεδόν μηδενικός και ο πληθωρισμός υπολογίζεται ότι θα φτάσει σε διψήφια νούμερα. Ούτε ένα δολάριο, ούτε ένα ευρώ, ούτε ένα ελβετικό φράγκο δεν δόθηκε σε ρωσική επιχείρηση τον Ιούλιο. Τα ευρωομόλογα που έχουν εκδοθεί σε ρωσικές επιχειρήσεις από τις αρχές του 2014 έχουν σημειώσει εντυπωσιακή υποχώρηση της τάξης του 93%. Η ισοτιμία ρουβλίου-δολαρίου έφτασε σε ιστορικά χαμηλά. Η φυγή κεφαλαίου αναμένεται να είναι γύρω στα 80 δισ. δολάρια φέτος.
Και δεν είναι μόνο οι κυρώσεις που έχουν σοβαρές επιπτώσεις. Η ίδια η απόφαση της Ρωσίας να περιορίσει τις εισαγωγές τροφίμων έχει ανεβάσει τις τιμές συγκεκριμένων ειδών κατά τουλάχιστον 30% –σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις έως και 60%– γεγονός που δημιούργησε μια νέα μαύρη αγορά εισαγωγών από τη Λευκορωσία. Οι οικονομικές επιπτώσεις αυτής της σύγκρουσης είναι αισθητές σε κάθε απλή ρωσική οικογένεια.
Τρίτον, οι κυρώσεις έρχονται την κατάλληλη στιγμή. Παρότι ανακοινώθηκε εκεχειρία πριν από λίγες μέρες, θα πρέπει να δούμε εάν η Ρωσία και οι επονομαζόμενοι αυτονομιστές που στηρίζει, θα τηρήσουν τη δέσμευσή τους.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η επιβολή κυρώσεων ήταν η σωστή απόφαση, καθώς προχωρά η συζήτηση για σχέδιο ειρήνευσης. Υπάρχει πάντα η δυνατότητα να τις ανακαλέσουμε στο μέλλον, αλλά αυτό απαιτεί ουσιαστική στροφή της Μόσχας.
Η πρωτοβουλία των κινήσεων βρίσκεται τώρα στη Ρωσία. Μπορεί να επιλέξει να αποσύρει τα στρατεύματα και τα όπλα, να σταματήσει να εξοπλίζει τους αυτονομιστές, να αφήσει την Ουκρανία να προχωρήσει σε δημοκρατικές εκλογές τον Οκτώβριο και να σεβαστεί την κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Η Ρωσία είναι μεγάλη δύναμη – οφείλει να ανταποκριθεί στις διεθνείς της υποχρεώσεις.
Η άλλη εναλλακτική της δυνατότητα είναι να συνεχίσει να παρεμβαίνει στην Ουκρανία, κάτι που θα σημαίνει περισσότερη βία, άσκοπη απώλεια ζωής και μεγαλύτερες δοκιμασίες για την περιοχή.
Η επιλογή ανήκει στη ρωσική ηγεσία. Ελπίζω ειλικρινά ότι θα αποφύγει την άσκοπη κλιμάκωση των οικονομικών μέτρων και την εξίσου άσκοπη απομόνωση του ίδιου του λαού της.
Οπως εξήγησα στον Ουκρανό υπουργό Εξωτερικών κ. Παύλο Κλίμκιν στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Ουαλλία πριν από λίγες μέρες, οι πολίτες της Ουκρανίας αξίζουν τη συμπαράσταση της διεθνούς κοινότητας σ’ αυτή την κρίσιμη καμπή της ιστορίας τους. Και όλοι εμείς αξίζουμε ένα κοινό μέλλον σταθερότητας και ευημερίας.
* Ο κ. Ντέιβιντ Λίντιγκτον είναι υφυπουργός Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας για ευρωπαϊκά θέματα.