Η ανάγκη ενός εθνικού σχεδίου για την υπέρβαση της κρίσης είναι σήμερα περισσότερο από εμφανής. Είναι επιτακτική. Γιατί οι κίνδυνοι είναι πολλοί, υπαρκτοί, μεγάλοι, η Ευρώπη διχασμένη και σαστισμένη μπροστά στις νέες προκλήσεις και η κρίση διάχυτη σε παγκόσμιο επίπεδο. Εχουν τελειώσει οι εποχές των βεβαιοτήτων. Και μπρος στη μεγάλη αναταραχή με πολλαπλές μορφές και διακυμάνσεις, χρειάζεται εθνική πυξίδα, με ευφυΐα, γνώση και ομόνοια.
Ενα τέτοιο σχέδιο, εθνικό, η δική μας πρόταση, έλειψε τραγικά σε όλη την περίοδο της κρίσης. Κινηθήκαμε πάντα σε πρόταση, σε σχέδιο, σε προγράμματα άλλων, δανειστών και εταίρων.
Αυτός είναι ο λόγος συγγραφής του βιβλίου «Περί ελπίδας – Για ένα εθνικό σχέδιο εξόδου από την κρίση» που συνιστά κατά βάση ένα περίβλημα του πώς θα μπορούσε και θα έπρεπε να είναι ένα τέτοιο εθνικό σχέδιο.
Η μικρή ιστορία της πρότασης αυτής είναι ότι ο ίδιος ως υπουργός είχα απευθυνθεί στον Ζακ Αταλί που είχε προεδρεύσει εθνικής επιτροπής στη Γαλλία για την ανασυγκρότησή της και είχε καταθέσει ένα υπόμνημα με πολλές προτάσεις που συζητήθηκε πολύ και θετικά τότε στην Ευρώπη. Ετσι, πολλές από αυτές τις προτάσεις είναι του σχεδίου Αταλί «Ελλάδα 2021» που έμεινε αδημοσίευτο και ανεκμετάλλευτο από τις διάφορες κυβερνήσεις και που πάντως παραμένει επίκαιρο όπως εξηγεί στον ενδιαφέροντα πρόλογό του ο ίδιος ο Ζακ Αταλί, γνωστός οικονομολόγος, συγγραφέας και επί σειρά ετών ο στενότερος συνεργάτης του προέδρου Μιτεράν.
Και προς άρση κάθε πιθανής εύλογης ή κακόβουλης παρεξήγησης. Ενα βιβλίο πρότασης εθνικής δεν σημαίνει επιστροφή στην πολιτική της δράσης. Είναι απλώς πράξη συμμετοχής στον δημόσιο λόγο.
Η βασική θέση του βιβλίου είναι ότι πρέπει να πάρουμε τις τύχες μας στα χέρια μας και ότι ένα εθνικό ολοκληρωμένο σχέδιο που θα διορθώνει και θα υπερβαίνει τα μνημόνια είναι απαραίτητο σήμερα. Σχέδιο που θα είναι λειτουργικό ή και λυτρωτικό για τη χώρα και που θα θεμελιώνει την ελπίδα εξόδου από την κρίση. Σχέδιο, που θα χρησιμεύει σε όλες τις περιπτώσεις τόσο εντός ευρώ όσο και στην απευκταία εκτός ευρώ.
Ενα εθνικό σχέδιο δεν συγχέεται επίσης με προτάσεις για οικουμενική κυβέρνηση και άλλες συναφείς πολιτικές προτάσεις υλοποίησης. Αναφέρεται στην ουσία της πολιτικής, στον πολιτικό λόγο και συνιστά κυρίως μέσο αναγέννησης της χώρας, με βάση το όραμα μιας ποιοτικής χώρας που έχει την ωριμότητα να αυτοκυβερνάται. Είναι σχέδιο ποιότητας και απελευθέρωσης.
Η υπέρβαση της κρίσης που είναι και το κύριο ζητούμενο του δοκιμίου υποστηρίζεται από περίπου 200 προτάσεις (προς συζήτηση), οργανωμένες σε δέκα εργοτάξια (κράτος, ανάπτυξη, μέλλον, δικαιοσύνη κ.λπ.), χωρίς εντούτοις να είναι αυτό το εθνικό σχέδιο κάτι που δεν θα μπορούσε να είναι το έργο ενός προσώπου. Σημασία έχει η συνειδητοποίηση της ανάγκης, της χρησιμότητας και του διαλόγου γύρω από προτάσεις υπέρβασης. Εξάλλου άλλες από αυτές συντελούνται, άλλες είναι ημιτελείς, άλλες δεν έχουν ξεκινήσει καθόλου. Αυτό που έλειψε όμως τραγικά είναι το όλον. Και βέβαια, θα υπηρετήσει και τη δημοκρατία. Γιατί δεν υπάρχει δημοκρατία για έναν λαό που δεν ορίζει τις τύχες του και αυτός πρέπει να είναι ο νέος εθνικός στόχος της επόμενης περιόδου ακμής μετά την απελευθέρωση, τη γεωγραφική ανάπτυξη και την ισότιμη ευρωπαϊκή συμμετοχή που υπήρξαν μεγάλα εθνικά ιστορικά επιτεύγματα.
* Ο κ. Χάρης Παμπούκης είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής και πρώην υπουργός. Επί τη ευκαιρία της κυκλοφορίας του βιβλίου, «Περί ελπίδας – Για ένα εθνικό σχέδιο εξόδου από την κρίση» την ερχόμενη Τρίτη στις 7 μ.μ. ο συγγραφέας θα κάνει δημόσια ομιλία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (την οποία θα προλογίσει ο πρύτανης του ΕΚΠΑ καθηγητής Αθ. Δημόπουλος και θα προβληθεί χαιρετισμός του Ζακ Αταλί), παρουσία της ΑΕ του Προέδρου της Δημοκρατίας.