Η χώρα βρίσκεται εδώ και έξι χρόνια σε μια κρίση που πλέον έχει αποκτήσει υπαρξιακά χαρακτηριστικά για το έθνος μας (η κατάσταση εύστοχα και όχι καθ’ υπερβολήν παραλληλίζεται με πόλεμο, αφού σαφώς διατρέχουμε θανάσιμους κινδύνους…). Στον πόλεμο, στον αγώνα, όλα οφείλουν να υπηρετούν τον λεγόμενο αντικειμενικό σκοπό, που εν προκειμένω είναι η επιβίωση του έθνους. Κανένα επιμέρους συμφέρον δεν μπαίνει στην ίδια ζυγαριά, δεν ακυρώνει τον αντικειμενικό σκοπό. Σε μια τόσο βαθιά κρίση, είναι πέραν κάθε συζήτησης σαφέστατη η υποχρέωσή μας να δουλέψουμε περισσότερο τόσο για το συμφέρον των σημερινών γενεών όσο, ως μέγιστη υποχρέωση, έναντι των μελλοντικών γενεών.
Υπ’ αυτό το ξεκάθαρο σκεπτικό, δεν μπορώ να αντιληφθώ για ποιον λόγο δεν έχουν εφαρμοστεί κι ακόμη περισσότερο γιατί δεν έχουν καν τεθεί με έμφαση μερικές βασικές και απλές προτάσεις, όπως αυτές που καταθέτω, οι οποίες δεν κοστίζουν τίποτα, παρά συνεισφέρουν τα μέγιστα και αξιοποιούν ουσιαστικά τις ελάχιστες πλέον εθνικές δυνάμεις που μας έχουν απομείνει:
1. Αμεση εφαρμογή του 45ωρου εργασίας για όλους (τουλάχιστον στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, που είναι ο συντριπτικά υπεύθυνος για τη σημερινή κατάσταση της χώρας). Οι πέντε ώρες εργασίας θα έχουν μορφή προσφοράς (υπέρ της Ελλάδας…), μέχρι να ξεπεραστεί η κρίση (ας πούμε μέχρι να εξέλθουμε από τα μνημόνια). Πρέπει να καταργηθούν άμεσα αδιανόητα προνόμια, όπως λ.χ. οι 30 ή 32 ώρες εβδομαδιαίας εργασίας που υπάρχουν σε τομείς του Δημοσίου, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τις πιο μάχιμες ειδικότητες της Αυτοδιοίκησης (καθαριστές, υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, βρεφονηπιοκόμοι κ.λπ.).
2. Κατάργηση των άπειρων ειδικοτήτων και κλάδων στον δημόσιο τομέα και ενσωμάτωση όλων σε 20-25 βασικές ειδικότητες, με δυνατότητα ευέλικτης αξιοποίησης προσωπικού. Δεν επιτρέπεται σήμερα η καθαρίστρια εσωτερικού χώρου να απαγορεύεται να καθαρίσει την πλατεία και το πεζοδρόμιο, ώστε να χρειάζεται ξεχωριστό προσωπικό ή εργολαβίες γι’ αυτό, μολονότι στη συγκεκριμένη καθαρίστρια μπορεί να περισσεύουν πολλές ώρες από την εβδομαδιαία εργασία της…
3. Κανείς μέχρι σήμερα (όσο μπορώ να γνωρίζω) δεν έχει τολμήσει να μιλήσει για μια τεράστια πηγή αναξιοποίητης παραγωγικότητας, η οποία λόγω υψηλού πολιτικού κόστους μένει στο απυρόβλητο. Οι συνταξιούχοι κάτω των 65 (ξεκινώντας από την ηλικία των 42…) ανέρχονται περίπου σε ένα εκατομμύριο. Οι σχετικά νέοι αυτοί άνθρωποι έχουν ωφεληθεί σαφώς έναντι των συνομηλίκων τους και σκανδαλωδώς έναντι των επερχομένων γενεών, δηλαδή των παιδιών τους. Κατά τη γνώμη μου, αφενός μεν για λόγους ισότητας (δεδομένου ότι στο εξής η σύνταξη ακόμη και στα 67 θα μοιάζει όνειρο θερινής νυκτός), αφετέρου δε για λόγους ουσίας, οφείλουμε να θεσπίσουμε μια μορφή κοινωνικής εργασίας για αυτούς. Η εργασία αυτή θα μπορούσε να είναι περιορισμένου ωραρίου (ας πούμε πεντάωρη), σε ειδικότητες που μπορεί να αποδώσει η μέση αυτή ηλικία (λ.χ. οι πρώην ένστολοι μπορούν να αξιοποιηθούν ως δημοτικοί αστυνόμοι, διοικητικοί υπάλληλοι κ.λπ.) και με ειδική πρόνοια για όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας. Τα αποτελέσματα του μέτρου θα ήταν μεγάλα και χωρίς κανένα ουσιαστικό κόστος. Ενδεικτικά, θα πετυχαίναμε: α) Τεράστια αύξηση παραγωγικότητας, την οποία μάλιστα θα μπορούσαμε να επιμερίσουμε ανάμεσα στον δημόσιο τομέα και στις καλές επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα. β) Καταπολέμηση της «μαύρης» απασχόλησης που (ας το παραδεχθούμε…) ανθεί στη συγκεκριμένη ομάδα των νέων συνταξιούχων. γ) Αξιοποίηση του εθνικού κεφαλαίου της εμπειρίας και γνώσης μιας ηλικιακής ομάδας, η οποία διαθέτει ικανότητες και δυνατότητες. Αυτά τα ολίγα. Οι προτάσεις είναι απλές, δίκαιες, ωφέλιμες για τη χώρα και δεν έχουν δεξιό ή αριστερό πρόσημο. Διαθέτει κανείς τα απαιτούμενα «κότσια»; Ή, μάλλον, διαθέτουμε ακόμη ως λαός ένστικτο και θέληση επιβίωσης;
*Ο κ. Θανάσης Παναγιωτόπουλος είναι δήμαρχος Δελφών.