Σύμφωνα με μια θεωρία, είναι η ανέχεια που οδήγησε τους υστερικούς στο Σάρλοτ της Βιρτζίνια να γίνουν σαν τους δικούς μας χρυσαυγίτες, δηλαδή να σκορπούν μίσος, βία και ενίοτε να σκοτώνουν κάποιον. Είναι περίεργο, δε, που αυτοί οι «πατριώτες» καταφεύγουν σε σύμβολα ενός άλλου κράτους –και δη της απεχθέστερης περιόδου της ιστορίας του– για να εκδηλώσουν τον «πατριωτισμό» τους. Τόση είναι η σύγχυση που έχουν στο κεφάλι τους.
Υπάρχει και μια άλλη θεωρία, που διατύπωσε ο φιλελεύθερος στοχαστής Τζέφρεϊ Τάκερ: ««Δεν πρόκειται για κακούς ανθρώπους από τη φύση τους. Πολλοί νέοι άντρες και γυναίκες που εμπλέκονται σε αυτό το κίνημα μεγάλωσαν σε καλές οικογένειες και, υπό φυσιολογικές συνθήκες, δεν θα έβλαπταν κανέναν. Εδώ πρόκειται για κακές ιδέες. Παρεισφρέουν σιγά σιγά στον εγκέφαλο και κάνουν τους ανθρώπους να φαντάζονται πράγματα που δεν υπάρχουν. Είναι σαν μια αρρώστια όπου το άτομο δεν γνωρίζει καν ότι την έχει. Κάνει τους ανθρώπους να βράζουν από μίσος για καμία απολύτως εμφανή αιτία, να λαχταρούν την εξόντωση ανθρώπων που δεν έκαναν ποτέ τίποτα κακό, να φαντάζονται παράλογες εκβάσεις κοινωνικών αγώνων που δεν έχουν καμία πιθανότητα να επιτύχουν. Συγχρωτίζονται με άτομα που σκέφτονται τα ίδια πράγματα και παρακινούν ο ένας τον άλλο στο ίδιο μίσος ενώ ονειρεύονται μαζί πώς θα αποκτήσουν νέες δυνάμεις αν δράσουν τολμηρά και αποφασιστικά. Επινοούν αποδιοπομπαίους τράγους (μαύρους, Εβραίους, γυναίκες και ένα κράτος που δίνει σε όλους αυτούς προνόμια εις βάρος τους) και αρχίζουν να πιστεύουν ότι ο μόνος τρόπος δράσης είναι να τους εξοντώσουν με μια μεγάλη εξέγερση, έπειτα από την οποία θα πάρουν την εξουσία και θα κυριαρχήσουν για πάντα…» (Foundation for Economic Education, 12.8.2017, μτφ. Γιούλη Φωκά Καβαλιεράκη).
Ως απάντηση σε αυτούς, ο Τζέφρεϊ Τάκερ δεν προκρίνει τον ολισθηρό και αδιέξοδο δρόμο των απαγορεύσεων, αλλά την επίπονη μάχη για να κυριαρχήσουν οι καλές ιδέες: «Ας αφιερωθούμε ξανά στην αποστολή να αντικαταστήσουμε τις κακές ιδέες με καλές. Οι πρόγονοί μας, που είχαν την ίδια αποστολή αλλά χειρότερες πιθανότητες να πετύχουν, τα κατάφεραν, παρόλο που ήταν λιγότεροι από εμάς». Ακούγεται ίσως ρομαντικό –πιθανώς σαν απότοκο της παλιάς αισιοδοξίας που είχαν οι Διαφωτιστές ότι στο τέλος ο ορθός λόγος θα κυριαρχήσει– αλλά δεν έχουμε άλλο δρόμο. Το δύσκολο μονοπάτι της απαξίωσης των χυδαίων ιδεών και πρακτικών μαζί με τη δουλειά από τα κάτω για τη διδαχή ανθρωπισμού, της ανεκτικότητας στο διαφορετικό, της Δημοκρατίας είναι το μόνο που έχουμε…