Οι τελευταίοι 15 έντονοι μήνες στο πεδίο των ελληνοτουρκικών σχέσεων έχουν ήδη πείσει όσους τις παρακολουθούν από κοντά εξ επαγγέλματος και καθήκοντος, ότι υπάρχει μια πολύ καλά αρθρωμένη στρατηγική πίσω από αυτό που έχει επικρατήσει να αποκαλούμε ως «προκλητικότητα» της Αγκυρας. Διάσπαρτα περιστατικά, τα οποία αντιμετωπίζονται από την Τουρκία περίπου ως τυχαιότητα. Αυτός ο τρόπος αντιμετώπισης είναι αποπροσανατολιστικός, διότι δίνει στην Τουρκία πάντα τη δυνατότητα να επανατοποθετείται και να εμφανίζεται ως ένα από τα δύο μέρη που «ενδιαφέρονται» να λύσουν μια «διαφωνία». Αναγκαστικά, η ελληνική πλευρά είναι αυτή που σπεύδει κάθε φορά να πείσει ότι στην πραγματικότητα η Τουρκία απλά εγείρει αξιώσεις επί δικαιωμάτων που δεν της ανήκαν μέχρι πρότινος. Η τουρκική τακτική του… κατά λάθος εξεπίτηδες, παράγει, τελικά, κάποια απτά αποτελέσματα για την Αγκυρα.
Παρ’ όλα αυτά, η «έκρηξη» τουρκικών αξιώσεων φαίνεται ότι έχει λειτουργήσει αφυπνιστικά σε ένα αρκετά κρίσιμο και σοβαρό κομμάτι εκείνου που ορισμένες φορές αποκαλούμε «βαθύ κράτος». Στρατιωτικοί και διπλωμάτες κατανοούν πλέον ότι η επανάπαυση στις παραδοσιακές συμμαχίες, αλλά και η ψευδαίσθηση ότι κάποιος τρίτος θα «καθαρίσει» για λογαριασμό μας το πρόβλημα, δεν αποτελούν παρά ελπίδες. Οπως, λοιπόν, η οικονομική κρίση – παρά τις διαφορετικές ερμηνείες που της αποδίδονται ακόμη και σήμερα– λειτούργησε ως ένα σοκ που έδωσε στους περισσότερους τη δυνατότητα να αντιληφθούν τα λάθη που γίνονταν στο πρόσφατο παρελθόν, έτσι και η γεωπολιτική κρίση αφύπνισε το υγιές κομμάτι των δομών ασφαλείας της χώρας. Το ερώτημα, βεβαίως, είναι πώς μπορεί αυτές να ενισχυθούν και να διαδραματίσουν με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τον ρόλο τους. Στην ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων βρίσκονται άνθρωποι με πολύ καλή αίσθηση και γνώση των δομών τις οποίες διοικούν. Πέρα, όμως, από αυτό απαιτείται και μια επανασύνδεση των συμφερόντων του κράτους με εκείνα των πολιτών με έναν τρόπο που τελικά συνεισφέρει και στον τομέα της ασφαλείας. Το πλέον χρησιμοποιημένο παράδειγμα είναι εκείνο του Ισραήλ. Υπάρχει, όμως, και εκείνο της Φινλανδίας, μία από τις χώρες με το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο του κόσμου, αλλά και την πιο αποδοτική στρατιωτική θητεία στον δυτικό κόσμο. Πρόκειται για χώρα της Ε.Ε. η οποία, επίσης, για ιστορικούς λόγους βρίσκεται σε ευαίσθητη θέση. Υποδείγματα υπάρχουν.