Το θεμελιώδες ερώτημα, που θα ήταν λογικά αναμενόμενο να απαντηθεί στις εθιμικού χαρακτήρα σεμνές εκδηλώσεις της 83ης ΔΕΘ, είναι ποια πολιτική προτείνεται για να αυξηθεί ο παραγόμενος πλούτος και να απορροφηθεί γρήγορα η μαζική (και με διαρθρωτική μονιμότητα…) ανεργία. Ισως, ωστόσο, δεν θα έπαιρνε μεγάλο ρίσκο όποιος ισχυριστεί ότι τέτοιες απαντήσεις δεν θα χωρέσουν στον (άπλετο) χρόνο ομιλιών και συνεντεύξεων. Οτι οι πολιτικοί αρχηγοί θα πουν τι «θα δώσουν» – όχι τι πρέπει να κάνουμε. Οτι θα απευθυνθούν στον «ψηφοφόρο» –όχι στον πολίτη.
Αν κάτι είναι «ιστορικό» στη φετινή ΔΕΘ, είναι ότι η χώρα έχει βγει από το πρόγραμμα αλλά δεν έχει καταφέρει να βγει στις αγορές. Αυτό, κάτι που έτσι ή αλλιώς δεν θα ήταν εύκολο, γίνεται δυσκολότερο λόγω της αναστάτωσης που κυριαρχεί στις αναδυόμενες αγορές – στις οποίες, όπως δείχνει η διεύρυνση των spreads μεταξύ των ελληνικών και των πορτογαλικών/ ιταλικών ομολόγων, έχει καταταγεί από τις αγορές η Ελλάδα. Τι υποδεικνύει αυτό; Αν η χάραξη και εξαγγελία μιας συνεκτικής αναπτυξιακής πολιτικής (χωρίς αντιφάσεις και παλινδρομήσεις, με συνέπεια και εσωτερική ισορροπία μέτρων/δράσεων…) ήταν μία φορά αναγκαία, στις δεδομένες συνθήκες γίνεται δέκα φορές πιο αναγκαία.
Οι αγορές δεν διαπραγματεύονται – είτε σε εμπιστεύονται και αγοράζουν τα ομόλογά σου είτε όχι. Αυτό το διάστημα παρατηρούν να δουν αν/πώς θα λύσουμε το «πρόβλημα του Πινόκιο» – όπως ευφυώς το διατύπωσε η S. Strange. Στα τέλη των περιπετειών του, το πρόβλημα του Πινόκιο δεν ήταν ότι μεγάλωνε η μύτη του όποτε έλεγε ψέματα – τότε, πια, είχε καταλάβει πόσο κακό ήταν και είχε πάψει να τα λέει. Το μεγάλο πρόβλημά του εμφανίστηκε αφότου μεταμορφώθηκε από ξύλινη μαριονέτα σε αγοράκι, όταν αυτονομήθηκε από τα σκοινάκια που άλλοι κινούσαν και μπορούσε να κινηθεί ελεύθερα. Τότε, ακριβώς, άρχισε να κάνει το ένα λάθος πάνω στο άλλο και, έτσι, κατέληξε στην κοιλιά της φάλαινας…
Οι αγορές περιμένουν να δουν τι θα κάνουμε τώρα, που τα «σκοινάκια» της τρόικας εξέλιπαν. Εχουν εκνευρισμό από την προϊούσα διεθνή αναστάτωση, πουλάνε εκεί που έχουν κέρδη για να αντισταθμίσουν ζημίες από αλλού, δεν καλοβλέπουν ρηχές αγορές όπως η ελληνική.
Επιπλέον, δεν λησμόνησαν ότι «τους τη φέραμε» με το PSI, το 2012 – κατά τούτο, προσομοιάζουμε μάλλον στην Αργεντινή κι όχι στην Πορτογαλία, δεν είμαστε στην ίδια κατάσταση με την τελευταία. Οι αγορές περιμένουν να δουν πού θέλουμε να πάμε, τι/αν έχουμε μάθει έπειτα από 8 χρόνια κινούμενοι από άλλους με «σκοινάκια».
Ο Τζορτζ Οργουελ έλεγε ότι «απαιτείται συνεχής αγώνας για να καταφέρει κανείς να δει αυτό που είναι μπροστά στη μύτη του». Αυτό που βρίσκεται μπροστά στη μύτη των πολιτικών αρχηγών, είναι ότι οι τοποθετήσεις από το βήμα της 83ης ΔΕΘ είναι πιο σημαντικές από άλλες φορές, γιατί οι αγορές θα τις ακούσουν για να αποφασίσουν αν θα μας δανείσουν και με τι επιτόκια. Θα καταφέρουν να το δουν;..