Καλλιέργεια του νου, αφοσίωση και προσπάθεια για εξέλιξη. Αυτή η φράση συνόδευσε σε όλη του την επαγγελματική πορεία τον ομότιμο καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Διονύση Κόκκινο, ο οποίος τιμήθηκε πρόσφατα με το βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Εχοντας υπηρετήσει την Ιατρική ως καθηγητής και ως γιατρός και έχοντας βραβευθεί για το έργο του πολλάκις από την Ιατρική Ακαδημία της Ελλάδας και της Γαλλίας, ο κ. Κόκκινος στα 84 του παραμένει απόλυτα ενημερωμένος και πιστός στη μεγάλη του αγάπη, την καρδιολογία.
Ανατρέχοντας στα χρόνια του ως γιατρού σε τέσσερα δημόσια νοσοκομεία της Ελλάδας, αλλά και ως ερευνητή και δασκάλου, ο ίδιος γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα τους τομείς που έχουν γίνει βήματα στη χώρα μας και αυτούς που έχουμε μείνει πίσω.
«Ως καθηγητές πρέπει να προσπαθούμε να καλλιεργούμε την αριστεία. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως μία ιδιοφυΐα θα βρει τον δρόμο της, αλλά αν καταφέρουμε να ανεβάσουμε όσους περισσότερους μπορούμε στο πάνω ράφι, τότε αυτό είναι μεγάλη επιτυχία», σημειώνει ο ίδιος μιλώντας στην «Κ».
Στον τομέα της Καρδιολογίας, ο κ. Κόκκινος αναγνωρίζει πως το επίπεδο παραμένει ακόμη υψηλό στη χώρα μας, ωστόσο τα κρατικά νοσοκομεία στην Ελλάδα έχουν υποβαθμιστεί.
Λόγω του φόρτου εργασίας με το πέρασμα του χρόνου πολλοί βλέπουν τον άρρωστο ως βάρος, ξεχνώντας τον σκοπό και τον όρκο τους.
«Πέραν της έλλειψης υλικοτεχνικών αναγκών, τα κρατικά νοσοκομεία πρέπει να τονωθούν και επιστημονικά. Πρέπει δηλαδή αφενός οι διδάσκοντες στο πανεπιστήμιο από τα κρατικά νοσοκομεία να αναγνωρίζονται όπως στην Αμερική, και αφετέρου να μειωθεί το μισθολογικό χάσμα δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Δίνοντας συμβουλή σε έναν νέο γιατρό, ο κ. Κόκκινος του ζητά να μην ξεχάσει την τέχνη του «πώς θα φερθεί στον άρρωστο», καθώς λόγω του φόρτου εργασίας με το πέρασμα του χρόνου πολλοί βλέπουν τον ασθενή ως βάρος, ξεχνώντας τον σκοπό και τον όρκο τους.
Η παχυσαρκία, η έλλειψη κουλτούρας εκγύμνασης αλλά και η αγάπη μας στο αλάτι, μας εμποδίζουν από τη φροντίδα της καρδιάς μας.
Τέλος όσον αφορά τη φροντίδα της καρδιάς μας και κατ’ επέκταση της υγείας μας, ο πρόεδρος του σώματος ομοτίμων καθηγητών του ΕΚΠΑ επισημαίνει πως η παχυσαρκία, η έλλειψη κουλτούρας εκγύμνασης αλλά και η αγάπη μας στο αλάτι, μας εμποδίζουν από τη φροντίδα της καρδιάς μας.
«Το θετικό που έχουμε είναι πως κάνουμε συχνά εξετάσεις και δεν είμαστε μοιρολάτρες. Από την άλλη οι γιατροί θα μπορούσαν να αφιερώνουν λίγο περισσότερο χρόνο στο να δίνουν συμβουλές στους ασθενείς, το οποίο όμως κατανοώ ότι δεν είναι πάντα εύκολο», σημειώνει.
Αναλυτικά η συνέντευξη με τον κορυφαίο γιατρό και καθηγητή:
-Κύριε Κόκκινε, τιμηθήκατε με το βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακή Διδασκαλίας από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Ποια θεωρείτε πως είναι τα συστατικά για να γίνει ένας επιστήμονας και εξαιρετικός δάσκαλος;
-Πιστεύω πως η μύηση στη διδασκαλία πηγάζει πάντα από δασκάλους και το περιβάλλον του καθενός, όποια επιστημονική οδό και αν διαλέξει. Μεγάλος δάσκαλος για εμένα ήταν ο Κωνσταντίνος Γαρδίκας, ο οποίος βραβεύτηκε πριν αρκετά χρόνια με το ίδιο βραβείο. Το να βραβεύομαι, λοιπόν, με το ίδιο βραβείο είναι μεγάλη ανταμοιβή και ικανοποίηση.
Οσον αφορά τους φοιτητές της Ιατρικής Σχολής, αυτοί πρέπει να εμπνέονται και να εισάγονται στον τρόπο διδασκαλίας και όχι αυτό να συμβαίνει εμπειρικά. Ο διδάσκων δεν πρέπει να είναι απλώς μεταδότης γνώσεων, αλλά να παράγει γνώσεις τις οποίες διδάσκει, καθώς έτσι η μετάδοση είναι πιο έγκυρη, αξιόπιστη και βαθιά.
Επίσης ο δάσκαλος πρέπει να αφήνεται και να διδάσκεται από τους μαθητές του και να μην κινείται ως ένας δογματικός στρατηγός. Η συναναστροφή του καθηγητή με τον μαθητή είναι ζωογόνος αλλά είναι και μέσο αριστείας, κάτι το οποίο πρέπει να κυνηγά πάντα ένας δάσκαλος.
Η αριστεία είναι καλή και όλοι την επαινούμε, ωστόσο πρέπει ως καθηγητές να προσπαθούμε να την καλλιεργούμε σε όσο το δυνατόν περισσότερους. Μία ιδιοφυΐα θα βρει τον δρόμο της, αλλά αν καταφέρουμε να ανεβάσουμε όσους περισσότερους μπορούμε στο πάνω ράφι, τότε αυτό είναι μεγάλη επιτυχία.
– Ως διευθυντής της Καρδιολογικής την περίοδο του ’80 σε μερικά από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της χώρας, αναδείξατε τις κλινικές μεταξύ των κορυφαίων της Ευρώπης. Θεωρείτε πως διατηρείται αυτό το επίπεδο σήμερα;
Το επίπεδο της καρδιολογίας στην Ελλάδα σήμερα είναι πολύ καλό, ωστόσο είναι φανερό πως τα κρατικά νοσοκομεία έχουν υποβαθμιστεί. Πρώτον υπάρχουν πάρα πολλά κενά, δηλαδή φεύγουν γιατροί στο εξωτερικό και δεν αναπληρώνονται. Δεύτερον δεν προκηρύσσονται οι θέσεις των διευθυντών, αλλά αυτομάτως γίνεται ο παλαιότερος. Παλιά αν προκηρυσσόταν μία τέτοια θέση, θα έβαζαν υποψηφιότητα 15-20 άνθρωποι και θα επιλεγόταν ο καλύτερος. Υπάρχουν επίσης και πολλές ελλείψεις σε μηχανήματα, μερικά νοσοκομεία δεν έχουν καν ψηφιακό τομογράφο.
Πέραν της έλλειψης υλικοτεχνικών αναγκών, τα κρατικά νοσοκομεία πρέπει να τονωθούν και επιστημονικά. Πρέπει δηλαδή αφενός οι διδάσκοντες στο πανεπιστήμιο από τα κρατικά νοσοκομεία να αναγνωρίζονται όπως στην Αμερική, αφετέρου να μειωθεί το μισθολογικό χάσμα δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
-Εχετε πει πως η Ιατρική είναι επιστήμη αλλά και τέχνη. Στον δικό σας τομέα πώς κάνετε τέχνη;
Η τέχνη στην Ιατρική έχει τρεις πλευρές. Η πρώτη τέχνη για εμάς είναι να γίνουμε καλοί γιατροί. Η δεύτερη τέχνη έρχεται στην πράξη. Το να είμαστε λοιπόν καλοί χειρουργοί είναι ένα ακόμη μέρος της κατάκτησης της τέχνης. Επίσης η τέχνη διδάσκεται στην ιατρική, δεν είναι μόνο ένστικτο ή εμπειρία.
Ο νομπελίστας Ιατρικής Αλέξις Κάρελ έμαθε να κάνει ράμματα από την καλύτερη μοδίστρα της Λυών. Ελεγαν μάλιστα πως το έκανε με τέτοια ευκολία, σαν να έδενε τα κορδόνια των παπουτσιών του.
Υπάρχει όμως και η τέχνη του «πώς θα φερθείς στον άρρωστο» και αυτό ειδικά οι νέοι γιατροί δεν πρέπει να το ξεχνούν, καθώς λόγω του φόρτου εργασίας με το πέρασμα του χρόνου πολλοί βλέπουν τον ασθενή ως βάρος, ξεχνώντας τον σκοπό και τον όρκο τους.
-Εμείς οι Ελληνες, την προσέχουμε την καρδιά μας;
Εμπράκτως όχι και τόσο. Η Ελλάδα έχει μεγάλο ποσοστό παχυσαρκίας, παρόλο που έχει γίνει μεγάλη προσπάθεια να μειωθεί.
Ωστόσο τα μεγάλα ποσοστά δεν μου κάνουν εντύπωση, καθώς η χώρα μας απέκτησε μία σχετική ευμάρεια αργότερα από τις άλλες ευκατάστατες χώρες, οπότε τώρα βλέπουμε τα σχετικά αποτελέσματα.
Επίσης καπνίζουμε ακόμη αρκετά, παρόλο που ο αριθμός των καπνιστών έχει ελαττωθεί, δεν ασκούμαστε αρκετά, ενώ έχουμε ιδιαίτερη αδυναμία στο αλάτι. Η άσκηση θα έπρεπε να είναι εντατικότερη στα σχολεία και όχι μόνο δύο τρεις ώρες την εβδομάδα. Το θετικό που έχουμε είναι πως κάνουμε συχνά εξετάσεις και δεν είμαστε μοιρολάτρες. Από την άλλη οι γιατροί θα μπορούσαν να αφιερώνουν λίγο περισσότερο χρόνο στο να δίνουν συμβουλές στους ασθενείς, το οποίο όμως κατανοώ ότι δεν είναι πάντα εύκολο.
-Θεωρείτε πως η πανδημία και η τεχνητή νοημοσύνη έφεραν μία «επανάσταση» στον τομέα της ιατρικής;
-Η πανδημία άλλαξε την Ιατρική, δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό, αλλά συνάμα φανέρωσε όλη την αδυναμία μας, το οποίο ήταν και σοκαριστικό. Το μάθημα είναι πως ο άνθρωπος νίκησε, κυκλοφόρησε τα εμβόλια και τα φάρμακα πολύ σύντομα και έδειξε πως οι επιστήμονες σε ορισμένες περιπτώσεις δεν πρέπει να είναι πάντα τόσο σχολαστικοί. Επίσης έδειξε την ανάγκη της υγιούς συνεργασίας της επιστήμης με τη βιομηχανία και φανέρωσε την άμεση και κρίσιμης σημασίας σχέση νοσηλευτού με τον ασθενή. Οσο για την τεχνητή νοημοσύνη αυτή είναι το μέλλον. Οταν βλέπουμε πως για έναν ασθενή μπορούμε να έχουμε 1 εκατ. δεδομένα σε λίγα λεπτά, τότε κατανοούμε τι επανάσταση μπορεί να φέρει στην ιατρική. Το θέμα είναι να μην υπερβάλλουμε. Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην Ιατρική πρέπει να διδαχθεί από τους αρμόδιους ανθρώπους και σε αυτό έχουν ευθύνη και τα ΜΜΕ.
