Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν συζητεί θέμα συνδιαχείρισης του φυσικού αερίου πριν από τη λύση του Κυπριακού, ξεκαθαρίζει ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, και καθιστά σαφές ότι δεν θα επιστρέψει στο τραπέζι του διαλόγου εάν δεν υπάρξουν διαβεβαιώσεις από την Τουρκία ότι δεν έχει διεκδικήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Σε συνέντευξή του στην «Κ», ο πρόεδρος Αναστασιάδης στέλνει το μήνυμα στην Τουρκία ότι εάν θέλει να διασφαλίσει τα οφέλη των Τουρκοκυπρίων από το φυσικό αέριο θα πρέπει να εργαστεί προς την κατεύθυνση της λύσης.
– Στο τέλος Δεκεμβρίου ολοκληρώνεται η ισχύς της οδηγίας προς ναυτιλλομένους που έχει εκδώσει η Τουρκία. Ποιο είναι το επόμενο βήμα; Ξεκινάτε διαπραγματεύσεις ή υπάρχει κάποιος όρος που θα πρέπει να ικανοποιήσει η Τουρκία;
– Είναι πολύ καλά γνωστό το πόσο αποφασισμένος είμαι να εργασθώ συνειδητά και άοκνα για να εξευρεθεί το συντομότερο μια λύση που να γίνεται αποδεκτή και από τους Ελληνοκυπρίους, χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα πρέπει να παραγνωρισθούν τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων. H αποχή μου από τον διάλογο οφείλεται καθαρά σε λόγους προάσπισης από τη μια των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά, το σημαντικότερο, αποφυγής να μετατραπούμε σε υποκείμενα εκβιασμού, μέσα από τις προτάσεις που υπεβλήθησαν, προκειμένου να αποδεχθούμε μια λύση που θα είναι στα μέτρα της Τουρκίας και θα καθιστούσε αδύνατον να αξιοποιήσουμε το φυσικό αέριο.
– Από τη στιγμή που κι εσείς λέτε ότι το φυσικό αέριο θα μπορούσε να είναι ο καταλύτης για λύση του προβλήματος και εφόσον κάποια στιγμή θα πρέπει να συζητηθεί με τους Τουρκοκυπρίους το θέμα, τι πειράζει αυτή η συζήτηση να αρχίσει από τώρα;
– Μου δίνετε την ευκαιρία να προσθέσω ότι ήδη υπήρξε συμφωνία Χριστόφια – Ταλάτ που καθορίζει, μεταξύ άλλων, ότι η διαχείριση του φυσικού πλούτου είναι αρμοδιότητα της κεντρικής κυβέρνησης. Οπότε, όσον αφορά τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στις αποφάσεις, αυτή διασφαλίζεται πλήρως εφόσον βρεθεί λύση του κυπριακού προβλήματος. Υπάρχει επίσης η σύγκλιση Χριστόφια – Ερογλου που αφορά την κατανομή των εσόδων του κράτους, συμπεριλαμβανομένων των εσόδων από την αξιοποίηση και εκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Απομένει να καθοριστεί, απλώς, ανάλογα με τον χρόνο λύσης, το ποσοστό του ΑΕΠ. Συνεπώς κι εδώ υπάρχει πλήρης κατοχύρωση. Επομένως, δεν δικαιολογείται με κανένα τρόπο η έγερση τέτοιου ζητήματος και ιδιαίτερα η αξίωση να υπάρξει συζήτηση του θέματος των υδρογονανθράκων ως μέρος για την επίλυση του Κυπριακού. Ιδιαίτερα αν λάβετε υπόψη ότι η όλη προσπάθεια της Τουρκίας επικεντρώνεται στη δημιουργία μιας μεικτής επιτροπής, η οποία θα συναποφασίζει από τώρα και προ της λύσης για το πώς θα διαχειριστούμε το φυσικό αέριο. Προσθέτω ακόμα το μήνυμα, το οποίο εστάλη προς την ελληνική κυβέρνηση, αλλά αποστέλλεται και σε μας, το οποίο λέει ότι «ή λύνετε αμέσως το Κυπριακό ή πρέπει να συσταθεί μια μεικτή επιτροπή». Επιδιώκεται, δηλαδή, ένα καθεστώς που ισχύει από το 1976 μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σε ό,τι αφορά το Αιγαίο πέλαγος. Κάτι που είναι αδιανόητο να δεχθεί οποιοσδήποτε ηγέτης, αν πραγματικά ενδιαφέρεται να βρεθεί λύση του προβλήματος το συντομότερο, που θα περιλαμβάνει τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων.
Διάλογος χωρίς απειλές
– Αν τελειώσει η ισχύς της Navtex στις 30 Δεκεμβρίου είστε έτοιμος να επιστρέψετε στον διάλογο;
– Αν διασφαλιστεί ότι αποκαθίσταται η νόμιμη τάξη, βεβαίως δεν υπάρχει άλλη από την επιλογή του διαλόγου. Το θέμα είναι να μην επικρέμαται η απειλή ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να επανέλθουν, ιδιαίτερα δε η απειλή ότι αν δεν σταματήσουν τα διερευνητικά προγράμματα της ΕΝΙ – Kogas θα επανέλθει το «Μπαρμπαρός».
– Αρα θα πρέπει να υπάρξει μια δέσμευση της Τουρκίας επ’ αυτού.
– Χωρίς αμφιβολία. Επιτέλους να συνειδητοποιήσουν ότι αυτό που πρέπει να γίνει είναι ο σεβασμός στη διαδικασία που θα πρέπει να γίνεται χωρίς απειλές και εκβιασμούς και ιδιαίτερα χωρίς να δημιουργεί τετελεσμένα προ της λύσης. Η επιθυμία αυτήν την ώρα να γίνουν συνεταίροι οι Τουρκοκύπριοι στον φυσικό πλούτο πριν από τη λύση, με την απειλή μάλιστα εφαρμογής ενός σχεδίου Β΄ που θα αναγνώριζε ένα ξεχωριστό κρατίδιο, που δεν μπορεί με τα σημερινά δεδομένα να διεκδικήσει μέρος της ΑΟΖ αν δει κανείς τις ακτογραμμές, θα ήταν από δικής μας πλευράς ένας άλλος τρόπος απαράδεκτης αποδοχής θέσεων που δεν θα μπορούσαν να γίνουν δεκτές από κανένα αξιοπρεπές κράτος.
– Πώς πάει η γεώτρηση της ΕΝΙ; Τι ενημέρωση έχετε;
– Πιστεύω ότι εντός των επόμενων δύο εβδομάδων θα έχουμε ανακοινώσεις για τα ευρήματα.
– Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις για το πού βρίσκονται τα πράγματα;
– Οχι ακόμα.
– Σας έχει ειδοποιήσει η ΕΝΙ πότε ξεκινά νέα γεώτρηση σε άλλο σημείο των «οικοπέδων» που έχει λάβει άδεια;
– Εχουν υποχρέωση μέχρι τις 5 Ιανουαρίου να αρχίσουν νέα γεώτρηση σε άλλο σημείο. Είναι τέσσερα σημεία στα οποία θα γίνουν διερευνητικές γεωτρήσεις. Στοιχίζει ένα εκατομμύριο ημερησίως η παρουσία της πλατφόρμας. Κι επειδή ώς τώρα δεν εμποδίζεται η γεώτρηση δεν θεωρούν ότι υπάρχει πρόβλημα γι’ αυτούς.
– Σε όλα αυτά πώς δένει η διμερής ή και τριμερής, μαζί με την Ελλάδα, σχέση με την Αίγυπτο και την κατασκευή αγωγού, όπως λέχθηκε την περασμένη Τρίτη για μεταφορά κυπριακού αερίου σε αιγυπτιακά τερματικά υγροποίησης;
– Αυτήν την ώρα η συζήτηση που διεξάγεται με την Αίγυπτο είναι η παροχή ποσοτήτων από το «Αφροδίτη», όχι από τα όποια αποθέματα βρεθούν στα «οικόπεδα» που ερευνά η ENI – Kogas. Πρόθεσή μας, εφόσον βρεθεί λύση του Κυπριακού, είναι να συνεργαστούμε με τουρκικές εταιρείες. Εξάλλου, αν λυθεί το Κυπριακό, λόγο στο φυσικό αέριο θα έχουν και οι Τουρκοκύπριοι. Γι’ αυτό πρέπει να αντιληφθεί και η Τουρκία ότι αν θέλει πραγματικά να μην αποκλειστεί από την προμήθεια αερίου, που δεν είναι πρόθεσή μας, θα πρέπει να συμβάλει στη λύση. Είναι η μόνη οδός για να ωφεληθούμε όλοι, οι Ελληνοκύπριοι, οι Τουρκοκύπριοι, αλλά και η Τουρκία. Γίνεται πολύς λόγος για τους αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Το ποια λύση είναι η πιο συμφέρουσα δεν είναι θέμα δηλώσεων, αλλά τεχνοοικονομικών μελετών.