Κύριε διευθυντά
Στην παρουσίαση του βιβλίου του καθηγητή Αριστείδη Χατζή, που έλαβε χώρα πρόσφατα, τέθηκε από τον Στάθη Καλύβα ένα κατά τη γνώμη μου καίριο ερώτημα. Γιατί οι φιλελεύθερες ιδέες δεν έχουν επικρατήσει στον κόσμο; Και κατ’ επέκταση γιατί ο φιλελευθερισμός δεν έχει καταφέρει να πείσει την πλειονότητα των πολιτών να τον εστερνιστεί;
Είναι όμως αλήθεια ότι τον φιλελευθερισμό δεν τον έχει ενστερνιστεί ο κόσμος; Μια ματιά στις κυβερνήσεις των χωρών είναι αρκετή για να αποδείξει του λόγου το αληθές. Ο φιλελευθερισμός έχει αποτύχει να παγιώσει τις ιδέες του, τουλάχιστον πολιτικά. Οι ΗΠΑ έχουν εκλέξει πρόεδρο τον Τραμπ, η Ρωσία τον Πούτιν, η Τουρκία τον Ερντογάν, η Κίνα, η Αυστρία, οι χώρες της Αφρικής κάθε άλλο παρά φιλελεύθερες κυβερνήσεις έχουν.
Η προβληματική υπάρχει σε παγκόσμιο επίπεδο. Εγώ, ωστόσο, θα ήθελα να επικεντρωθώ στον μικρόκοσμο που ζούμε, την Ελλάδα. Ερεισμά μου είναι μια έρευνα της διαΝΕΟσις, η οποία έθεσε τα ερωτήματα προς απάντηση σε ένα ευρύ φάσμα ηλικιών και κοινωνικών τάξεων. Τα ευρήματα είναι εδιαφέροντα. Κατ’ αρχάς το 17,9% των ερωτώμενων χαρακτηρίζει τον εαυτό του φιλελεύθερο ενώ το 9,6% νεοφιλελεύθερο. Εκ πρώτης όψεως, τα νούμερα δεν φαίνονται ενθαρρυντικά. Η συνέχεια όμως είναι λίγο διαφορετική.
Αρχικά, το 60,9% θεωρεί ότι το κράτος παρεμβαίνει υπερβολικά στην οικονομία, ενώ το 54,9% θα προτιμούσε χαμηλότερη φορολογία έστω κι αν υπήρχε λιγότερη κρατική μέριμνα. Μάλιστα, η μεγάλη πλειονότητα (73,2%) προτιμά από το κράτος να δώσει κίνητρα στην επιχειρηματικότητα παρά να αυξήσει μισθούς, δείχνοντας έτσι οι ερωτώμενοι προτίμηση στην ιδιωτική πρωτοβουλία για την ανάκαμψη της οικονομίας.
Το 84,4% επιθυμεί τις ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα καθώς θεωρεί ότι θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και θα φέρουν νέες τεχνολογίες. Το 72,5% θεωρεί καλές τις αγορές ενώ ανάλογα ποσοστά συγκεντρώνουν οι λέξεις ανταγωνιστικότητα και μεταρρυθμίσεις. Βέβαια, στις αποκρατικοποιήσεις το ποσοστό των θετικά προσκείμενων πέφτει στο 56,2% ενώ αρνητικά προσκείμενο είναι το 51,6% στις πολυεθνικές. Ακόμα, ο καπιταλισμός είναι κακός εκτιμά το 58,8% του πληθυσμού, απάντηση αντικρουόμενη προς τα παραπάνω.
Σε πολιτικό επίπεδο, το πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Το 49% διατείνεται αρνητικά στους μετανάστες και το 47% στους μουσουλμάνους. Το 39,9% είναι αρνητικοί για τους πρόσφυγες και το 52,7% για τους Γερμανούς. Από την άλλη, το 67% θεωρεί ότι τα παιδιά μεταναστών που γεννιούνται στην Ελλάδα πρέπει να λαμβάνουν την ελληνική υπηκοότητα. Σχεδόν το 60% θα προσλάμβανε για δουλειά ένα άτομο αλβανικής καταγωγής και το 77% έναν ομοφυλόφιλο.
Βλέπουμε ότι σε οικονομικό επίπεδο τουλάχιστον οι Ελληνες δεν είναι αντίθετοι στις φιλελεύθερες ιδέες και αρχές. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι η κατάσταση είναι ιδανική, αλλά έχουν γίνει βήματα προόδου τα οποία θα χαρακτήριζα ενθαρρυντικά. Οι φιλελεύθερες ιδεές δεν έχουν επικρατήσει σε μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων. Τα πράγματα, ωστόσο, είναι καλύτερα από τα προηγούμενα χρόνια και με την ανάδειξη φιλελεύθερων ακτιβιστών και τη διάχυση των φιλελεύθερων ιδεών θεωρώ ότι όλο και μεγαλύτερο ποσοστό του ελληνικού λαού θα ασπαστεί τις φιλελεύθερες ιδέες.
Ραφαηλ Τσακωνας, Φοιτητής Νομικής Σχολής Αθηνών