Κύριε διευθυντά
Αλλο ένα «ντοκουμέντο» της «Κ», αυτό της απονομής του Νομπέλ Λογοτεχνίας στον Γιώργο Σεφέρη, μας θύμισε μια ακόμα κορυφαία στιγμή της σύγχρονης Ελλάδας.
Η χώρα, ωστόσο, θα υποδεχθεί την είδηση με αρκετή καχυποψία και επιφυλακτικότητα. Σύμφωνα με υπάρχοντα στοιχεία, από την ημέρα που ανακοινώθηκε η βράβευση μέχρι τα τέλη της επόμενης χρονιάς δημοσιεύτηκαν στην Ελλάδα (και στην Κύπρο) 29, όλα κι όλα, ελληνόγλωσσα κείμενα με αφορμή το γεγονός.
Η τόσο ισχνή «εσωτερική» απήχηση της βράβευσης θα υπογραμμισθεί περισσότερο από την ηχηρή αποχή του κράτους και μεγάλου μέρους της πνευματικής κοινότητας από κάθε είδους συγχαρητήριες εκδηλώσεις. Ακόμα κι από την υποδοχή του ποιητή, κατά την άφιξή του, στο αεροδρόμιο.
«Να πρόκειται για αντιδράσεις πρωτάρηδων;» θα αναρωτηθεί καυστικότατα ο Γ. Π. Σαββίδης. «Κατά την άφιξή του και παρ’ όλη τη γνωστοποίηση των στοιχείων της πτήσης, υποδεικνύοντας την οργάνωση κάποιας υποδοχής, στο Ελληνικό μάς περίμεναν δύο γυναίκες: η μάνα μου και η Ιωάννα Τσάτσου. Κανείς άλλος». Περίπου ταυτόσημη και η μαρτυρία του Νίκου Καρύδη, φίλου και εκδότη του Σεφέρη: «(…) Αυτόν τον άνθρωπο που έφερνε στην Ελλάδα το Νομπέλ, στο αεροδρόμιο δεν ήρθε κανείς επίσημος να τον υποδεχθεί. Τον περιμέναμε οι δύο κόρες της Μαρώς και εγώ».
Ο Σαββίδης θα επισημάνει και τη σχετική πικρία του Σεφέρη, κρυμμένη σε σχετικό σχόλιό του, στο τέλος ομιλίας του στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με την ευκαιρία της ανακήρυξής του σε επίτιμο διδάκτορα. Εκεί, ο ποιητής θα υπενθυμίσει τις φράσεις του Μποντλέρ: «Τα έθνη έχουν μεγάλους ανθρώπους παρά τη θέλησή τους. Ο μεγάλος άνθρωπος είναι νικητής ολόκληρου του έθνους του». Ευτυχώς, ο ποιητής θα ζήσει οκτώ ακόμα χρόνια, αρκετά για να χαρεί αρκούντως τόσο την καθολική αναγνώριση του έργου του όσο και την αγάπη του κόσμου, ιδιαίτερα των νέων, όπως ο ίδιος είχε παραδεχθεί.
Γιωργος Ι. Κωστουλας, Βούλα