Κύριε διευθυντά
Στην έγκριτη εφημερίδα σας δημοσιεύθηκε (5/5) η εξαίρετη επιστολή του κ. Νίκου Δυoβουνιώτη, η οποία θίγει ένα διαχρονικό πρόβλημα που απασχολεί μεγάλο μέρος της κοινωνίας, αυτό των γηρατειών με τα προβλήματά του. Στις 20/5 στη Λυρική Σκηνή ανέβηκε η όπερα του Τσέχου συνθέτη Λέος Γιάνατσεκ «Υπόθεση Μακρόπουλος – Vec makropoulos» σχετικά με την αιώνια νεότητα. Επειδή τα δύο θέματα έχουν άμεση σχέση μεταξύ τους, θα ήθελα να τα σχολιάσω.
Αποτελεί πραγματικά αναπάντητο ερώτημα και μυστήριο γιατί ό,τι γεννιέται προχωρά προς την εξέλιξη, το γήρας και τέλος τον θάνατο. Η πορεία αυτή δεν αφορά μόνο τα έμψυχα. Γερνούν τα έθνη, οι κοινωνίες, οι αυτοκρατορίες, οι πολιτισμοί. Γερνούν οι ιδέες, και οι αντιλήψεις, γερνούν επίσης και τα μέταλλα. Γερνά το σύμπαν και τέλος οι επιστήμονες μιλούν περί του προσεχούς γήρατος και θανάτου του Ηλιου. Από αρχαιοτάτων χρόνων το γήρας σαν πρόδρομος του θανάτου, φόβιζε τους ανθρώπους, θεωρώντας το σαν μια κατάρα των θεών προς τον άνθρωπο, προερχόμενο από την περιοχή του σκοτεινού και του απόκρυφου, του έδωσαν δε μυθολογική οντότητα (παιδί του ερέβους και της νύχτας) και ότι πρωτοεμφανίσθηκε στη γη όταν ξεχύθηκε μαζί με τις άλλες συμφορές από το κουτί της Πανδώρας.
Η Εκκλησία προσεύχεται για ανώδυνα, ειρηνικά και ανεπαίσχυντα να είναι τα τέλη της ζωής, ο δε θυμόσοφος λαός για εκείνους που εγκαταλείπουν τα εγκόσμια νέοι έχει επιλέξει μια παρηγορητική φράση «όποιον αγαπά ο Θεός τον παίρνει νέο», θέλοντας να τονίσει ότι αυτός δεν θα δοκιμάσει τις δυσκολίες του γήρατος. Ετσι λοιπόν ο άνθρωπος αναζήτησε και συνεχίζει να αναζητά την «αιώνια νεότητα», και η προσπάθειά του χρονολογείται εδώ και αιώνες.
Αυτοί όμως που ασχολήθηκαν εντατικά, μεθοδικά και επιστημονικά, δημιουργώντας ιστορικό προηγούμενο, ήσαν οι αλχημιστές. Σκοπός τους ήταν η περίφημη «μεταστοιχείωση» η οποία εκτός της αλλαγής των ευτελών μετάλλων σε ευγενή, προσδοκούσαν και τη μεταμόρφωση του γήρατος σε νεότητα, και ακόμη στη μεταβολή από μια γήινη ύπαρξη σε μια μεταφυσική, επιτυγχάνοντας τους τρεις, θεωρητικά, βασικότερους στόχους. Τον πλούτο, τη νεότητα και την αιωνιότητα. Δημιούργησαν έτσι μια ουσία, η οποία θα μπορούσε να επιφέρει αυτές τις μεταβολές. Η ουσία αυτή πήρε διάφορα ονόματα, «βαφή», «φάρμακο», «σκόνη», Αραβικά «al – iksir», Λατινικά «elixir» και τελικά «Φιλοσοφική λίθος». Αλχημιστής του 16ου αιώνα και ο Ελληνας Μακρόπουλος στην υπηρεσία του Βασιλιά Ροδόλφου, προσπάθησε να δώσει την αιώνια νεότητα.
Ο άνθρωπος όμως παραμένει ο ίδιος και η προσπάθειά του συνεχίζεται ακόμη και σήμερα με διαφορετικά όμως μέσα (κρέμες, νυστέρια, βελόνες, επεμβάσεις και άλλα), φθάνοντας και σε υπερβολές, οι οποίες μερικές φορές καταντούν επικίνδυνες. Δυστυχώς όμως το όνειρο του ανθρώπου για αιώνια νεότητα φαίνεται ότι θα παραμείνει όνειρο, που μόνο η φαντασία του Γκαίτε με τον «Μεφιστοφελή» θα μπορούσε να το μετατρέψει σε πραγματικότητα.
Ι. Κ. Γεωργιου, Καρδιολόγος