Kύριε διευθυντά
Ξεφυλλίζοντας, στις 22.9.2019, την επετειακή έκδοση της «Καθημερινής» για τα 100 χρόνια της και (ξανα)διαβάζοντας το πρώτο κείμενο του αξέχαστου και αγαπητού Μιχάλη Ν. Κατσίγερα, θυμήθηκα μια σχετικά άγνωστη πτυχή της δράσης του «πρύτανη της ελληνικής δημοσιογραφίας», και ιδρυτή της εφημερίδας, Γεωργίου Α. Βλάχου (1886-1951) και θα ήθελα να τη μοιραστώ μαζί σας.
Είναι γνωστό ότι στα πρώτα του επαγγελματικά βήματα ο Γεώργιος Βλάχος, έπειτα από μια σύντομη θητεία στο υπουργείο Δικαιοσύνης (1903-1904), εργάστηκε ως στέλεχος στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος για περίπου 15 χρόνια (1904-1918). Η άγνωστη πτυχή σε αυτή του τη δράση είναι η συμμετοχή του στην ίδρυση του ιστορικού συλλόγου των υπαλλήλων της τράπεζας (ΣΥΕΤΕ).
Τον Μάιο του 1917 ο Γ. Βλάχος συνεργάστηκε με υψηλόβαθμα στελέχη της Εθνικής Τράπεζας (Αλέξανδρος Κορυζής, Θεμιστοκλής Κανάρης, Δημήτριος Καρατζάς, Παναγιώτης Κουτσαλέξης, Παναγιώτης Μεγαλίδης, Σπυρίδων Παπαφράγκος, Θησεύς Δημαράς κ.ά.), οι περισσότεροι των οποίων ανήκαν στη συντηρητική και βασιλική παράταξη, στη δημιουργία του Συλλόγου των Υπαλλήλων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος (ΣΥΕΤΕ). Και δεν ήταν μόνον ένας από τους 177 ιδρυτές του, αλλά συνέταξε, μαζί με τον Παν. Κουτσαλέξη, και το προσχέδιο του πρώτου καταστατικού του Συλλόγου.
Αξίζει να αναφέρουμε και ένα άλλο επεισόδιο από τα πρώτα χρόνια του στην τράπεζα, αλλά και τη δημοσιογραφία, όπως το διηγείται ο ίδιος σε επιστολή του προς τους υπευθύνους της σπουδαίας εφημερίδας «Τραπεζιτική» του ΣΥΕΤΕ. Η «Τραπεζιτική» ξεκίνησε το 1934 και μέχρι το 1941 κυκλοφορούσε σε δύο διαφορετικά φύλλα: ως «συλλογικό δελτίο-όργανο» του Συλλόγου και ως «οικονομολογική και τραπεζιτική εφημερίδα».
Στα πρώτα χρόνια της Κατοχής επιβίωνε το «όργανο», μετά έκλεισε και αυτό μέχρι την Απελευθέρωση, αλλά το «οικονομολογικό» φύλλο επανεμφανίστηκε για μικρό διάστημα το 1949-1950. Με αφορμή, λοιπόν, την επανέκδοση της «οικονομολογικής» Τραπεζιτικής, τον Νοέμβριο του 1949, ο Γ. Α. Βλάχος έστειλε συγχαρητήρια επιστολή αναφέροντας αυτολεξεί:
«Τα εντάλματα της «Εθνικής», η ανάποδή των, μού έδωσαν το πρώτο χαρτί της δημοσιογραφίας μου. Μια μέρα ο τμηματάρχης μου, μακαρίτης τώρα, τα εμάζεψε όλα και τα επήγε εις τον Διοικητήν της Τραπέζης, τον Ι. Βαλαωρίτη [γιος του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, διοικητής της ΕΤΕ την περίοδο 1911-1914]. Και ο Βαλαωρίτης με εκάλεσε και μου είπε:
Η Τράπεζα, παιδί μου, σε πληρώνει για ωρισμένες ώρες εργασίας. Πρέπει, σαν τίμιος άνθρωπος, να της τις δίδης. Εχει και δικό της χαρτί για την δική της δουλειά. Δεν πρέπει να της το παίρνεις. Αν όμως αισθάνεσαι ότι έχεις ταλέντο για γράψιμο, κύτταξε τις ώρες που έχεις δώσει σε άλλα να τις δίδης στο γράψιμο. Και το χαρτί θα το βρης. Αν θέλης και μια συμβουλή, κύτταξε οι ώρες αυτές, οι δεύτερες, να είναι πολλές, να γίνουν πολύτιμες και να φάνε τις άλλες, αυτές που έχεις δώσει.
Ακουσα τη συμβουλή του. Εκανα καλά; Ποιος ξέρει;…»
(Βλ. πρωτοσέλιδο του φύλλου του ΣΥΕΤΕ Τραπεζιτική, Δεκαπενθήμερος Οικονομολογική και Τραπεζιτική Εφημερίς, Β΄ περίοδος, τχ. 1/1 – 15.11.1949.)
Με αφορμή τα παραπάνω, να επισημάνω ότι με δική μου παρότρυνση στους συνδικαλιστές του ΣΥΕΤΕ, αλλά και προσωπική έρευνα και φροντίδα, σήμερα όλα τα φύλλα της «Τραπεζιτικής» (1934-1942, 1945-2019) φιλοξενούνται ψηφιοποιημένα στην ιστοσελίδα του ΣΥΕΤΕ (www.syete.gr/αρχείο τραπεζιτικής.aspx) και είναι προσπελάσιμα σε κάθε ενδιαφερόμενο.
Ζησιμος Χ. Συνοδινος, Ιστορικός – αρχειονόμος