Κύριε διευθυντά
Για τον αρχιπυρπολητή Κωνσταντίνο Κανάρη έχουν γραφτεί πολλά και συνάμα τόσο λίγα, λαμβανομένων υπόψη της απήχησης, της διαχρονικότητας και υπερτοπικότητας του συγκεκριμένου ιστορικού προσώπου. Τονίζεται ότι ο Ψαριανός μπουρλοτιέρης έσπασε τα συνήθη στεγανά του χώρου και του χρόνου παραμένοντας στο ενεργό ιστορικοπολιτικό προσκήνιο για πάνω από μισό αιώνα. Παράλληλα, «ξέφυγε» από τα σύνορα της Ελλάδας και έγινε γνωστός για τα κατορθώματά του σε όλο τον κόσμο, εμπνέοντας διανοούμενους, ζωγράφους και ποιητές. Μετεπαναστατικά διετέλεσε υπουργός (των Ναυτικών) και πρωθυπουργός ουκ ολίγες φορές, ιδιαίτερα όταν έκτακτες περιστάσεις το απαιτούσαν. Κατά τη διαδρομή του υπήρξε έντιμος, συνετός και ανιδιοτελής, ενώ συχνά είχε ρόλο κατευναστικό εν μέσω διχονοιών, πολιτικών περιδινήσεων και δολοπλοκιών. Επέδειξε ήθος και σεβασμό προς το Σύνταγμα κερδίζοντας την εκτίμηση και αγάπη του λαού.
Υπενθυμίζεται ότι ο Κανάρης από το έτος 1853 διέμενε με τη σεβάσμια σύζυγό του Δέσποινα σε οικία εντός κτήματος στο (τότε) «δροσόβρεκτον προάστειον» της Κυψέλης. Επρόκειτο για ένα απλό σπίτι («με πρασίνους περσίδας, με κηπάριον, περιβόλιον και μικρά κρήνη») το οποίο σήμερα δεν υπάρχει, καθότι «παραχώρησε» τη θέση του –προ δεκαετιών– σε μια πολυκατοικία επί της οδού Κυψέλης 56. Αντίθετα, οι Αγιοι Απόστολοι (το εκκλησάκι που έχτισε το ζεύγος Κανάρη τον Αύγουστο του 1873) σώζεται σε άριστη κατάσταση και αποτελεί –πλέον– τοπόσημο αυτής της συμπαθούς μα «ταλαιπωρημένης» συνοικίας του αθηναϊκού κέντρου. Το εν λόγω «ερυθροβαφές ξωκλήσι» βρίσκεται στην τομή των πεζοδρόμων Αγίων Αποστόλων και Σουμελά, 400 μέτρα νοτίως της πλατείας Κανάρη (στάση λεωφορείων: «Ζακύνθου»).
Στις 2 Σεπτεμβρίου 2017 συμπληρώνονται 140 χρόνια από τον θάνατο του ήρωα, ναυάρχου, υπουργού και πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Κανάρη. Ισως είναι μια ενδιαφέρουσα συγκυρία για την Εκκλησία, τα σχολεία, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, φορείς και ιδιώτες να… ρίξουν λίγο φως στα (λησμονημένα) διαχρονικά νοήματα που σχετίζονται με το πρόσωπο-σύμβολο «Κανάρης». Τέτοιες δράσεις (εκδηλώσεις, εκδόσεις, εκθέσεις) θα έχουν υψηλή ηθική και παιδαγωγική αξία, ιδιαιτέρως στην έντονα μελαγχολική και αντιηρωική εποχή που διερχόμαστε…
Εξάλλου, ο ίδιος ο Βίκτωρ Ουγκώ είχε εκφράσει έναν συναφή προβληματισμό σε ποίημά του:
«Canaris! Νous t’ avons oublié!… Ta gloire est dans la nuit.»
«Κανάρη, σε ξεχάσαμε!… Η δόξα σου νυχτώθηκε!»
(μτφρ. Κωστή Παλαμά, «Πεζοί δρόμοι»).
Ιωαννης Μ. Μιχαλακοπουλος, Κυψέλη