Κύριε διευθυντά
Στις «Τέχνες και Γράμματα» του φύλλου της «Κ» της 6-7.1.2018, δημοσιεύεται άρθρο του κ. Σάκη Ιωαννίδη, παρουσίαση του βιβλίου του Τζάιλς Μίλτον, «Ο ανορθόδοξος πόλεμος του Τσόρτσιλ», σε μετάφραση του Χρήστου Καψάλη (εκδόσεις Μίνωας). Στο άρθρο του, ο κ. Ιωαννίδης αναφέρει μεταξύ άλλων και τα εξής: «…αλλά και η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου στην Ελλάδα, που έκοψε τον ανεφοδιασμό των δυνάμεων του στρατηγού Ρόμελ στη Βόρεια Αφρική». Ειλικρινά διερωτώμαι, έως πότε θα πάψουμε να πιστεύουμε σε μυθεύματα και να τα υποστηρίζουμε. Ειδικότερα:
Πρώτα απ’ όλα –και αυτό είναι γνωστό– η ανατίναξη της γέφυρας έγινε στις 25 Νοεμβρίου του 1942, όταν πλέον το Afrika Korps του Ρόμελ είχε συντριβεί στο Ελ Αλαμέιν και υποχωρούσε. Την αποκλειστική ευθύνη για την καθυστέρηση φέρει ο Αρης Βελουχιώτης, λόγω του δισταγμού του να συμμετάσχει στην επιχείρηση, εφόσον είχε ήδη λάβει την ρητή εντολή από το ΚΚΕ, «καμία συνεργασία με τους Αγγλους». Τελικά κάμφθηκε, διότι διαφορετικά όλη η δόξα θα πήγαινε στον Ζέρβα. Αργότερα δικάσθηκε για την ανυπακοή του. Αυτό που στην Ελλάδα είναι ελάχιστα γνωστό είναι το γεγονός ότι ο ανεφοδιασμός του Ρόμελ μέσω της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης-Πειραιά είχε διακοπεί ήδη από τον Αύγουστο του 1942 και, πλέον, γινόταν με πλοία μέσω Ιταλίας, είτε απευθείας είτε μέσω Κρήτης (βλ. Πέτρου Στ. Μακρή-Στάικου, «Ο Αγγλος Πρόξενος», Ωκεανίδα 2011, σελ. 322 επ.). Το γεγονός ήταν γνωστό σε ελάχιστα πρόσωπα της SOE στο Κάιρο, από την πρόσβαση σε γερμανικά σήματα που είχαν υποκλαπεί. Ακόμα και τα μέλη της αποστολής Harling που πραγματοποίησε το εγχείρημα αγνοούσαν την αλήθεια. Ετσι η ανατίναξη έγινε για λόγους φιλοδοξίας του ταξίαρχου C. Keble, αρχηγού του Επιτελείου του λόρδου Glenkonner, τότε επικεφαλής της SOE Καΐρου. Υπάρχει όμως και ένας άλλος λόγος, πιο σημαντικός: Η ανατίναξη έγινε για να δικαιολογηθούν οι χιλιάδες χρυσές λίρες που είχαν μέχρι τότε διοχετευθεί στο ΚΚΕ και στο ΕΑΜ, χωρίς εμφανές αντιστασιακό αποτέλεσμα.
Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου υπήρξε καθ’ εαυτήν επιτυχής, ενώ από την άλλη πλευρά επρόκειτο για «φάρσα». Οι συνέπειές της όμως υπήρξαν ιδιαίτερα σημαντικές. Η πληροφορία ότι οι Βρετανοί βρίσκονται στην μέχρι τότε απομονωμένη Ελλάδα, προσέδωσε στον λαό κάποιο αίσθημα ασφάλειας, με συνέπεια τη διόγκωση των ανταρτικών οργανώσεων και ιδίως του ΕΛΑΣ.
Πετρος Στ. Μακρης-Σταϊκος