Κύριε διευθυντά
Η κυρία Αριστοτελία Πελώνη υπενθύμισε («Καθημερινή», 17-4-2018, στη στήλη «Το Κονκλάβιο») ότι την τιμή της ομιλίας ενώπιόν του επιφύλαξε το ελληνικό Κοινοβούλιο στους Αμερικανούς προέδρους Κλίντον και Μπους τον πρεσβύτερο, και στους Γάλλους προέδρους Σαρκοζί και Ολάντ. Ας μου επιτραπεί να υπενθυμίσω με τη σειρά μου, ότι την ίδια τιμή επιφύλαξε (ίσως, δεδομένων των μεγεθών, να επρόκειτο για μια τιμή αμοιβαίως αποδιδόμενη) και σε δύο εκ των νικητών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στον πρόεδρο τότε (1959) των ΗΠΑ στρατηγό Ντουάιτ Αϊζενχάουερ και τον τότε πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας στρατηγό Κάρολο Ντε Γκωλ, το 1963.
Ηταν εποχή ακόμη των μεγάλων, μεταξύ των οποίων και ένας Ελληνας μπορούσε ανέτως να συγκαταριθμείται, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Και είναι ιστορικών διαστάσεων ο λόγος τον οποίο απηύθυνε προς το ελληνικό Κοινοβούλιο και δι’ αυτού προς τον ελληνικό λαό ο υψικάρηνος το δέμας και το φρόνημα ηγέτης της Γαλλίας. Και ναι, η ανταλλαγή αμοιβαίων φιλοφρονήσεων είναι κάτι συνηθισμένο στις επίσημες επισκέψεις ηγετών μιας χώρας σε άλλη, αλλά όταν ο ηγέτης αυτός είναι ο Ντε Γκωλ κι όταν αυτά που λέει αφορούν την Ελλάδα, το πράγμα διαφέρει. Αποκτά σημασία να θυμηθούμε ότι υπήρξαν εποχές που η χώρα μας και οι πολιτικοί της εξέπεμπαν κύρος, ενέπνεαν σεβασμό και ανακαλούσαν με γνήσιο τρόπο τις ιερές μνήμες και τις περγαμηνές της νεότερης ελληνικής δόξας. Και, όχι! Ας μη μεταγλωττίσουμε την αυστηρή και σφριγηλή καθαρεύουσα στην οποία είναι μεταφρασμένα τα αποσπάσματα της ομιλίας του Γάλλου προέδρου και ένδοξου στρατηγού, ακριβώς όπως τα παρέθεσε στη στήλη του ο «Φιλίστωρ» της «Καθημερινής», ο λαμπρός δημοσιογράφος, δυστυχώς εκλιπών, Μιχ. Κατσίγερας, στο φύλλο της 18ης Μαΐου 2012. Οι Ελληνες μπορούν ακόμα να καταλαβαίνουν την επίσημη εκείνη γλώσσα, που ταίριαζε περισσότερο στη μεγαλοπρέπεια κάποιων ειδικών περιστάσεων – αν η ημιμάθεια και η κατάχρηση δεν την (και τις) γελοιοποιούσε.
«[…] Είναι μεγάλη τιμή δι’ εμέ να με δέχεται το ελληνικόν Κοινοβούλιον», είπε ο Ντε Γκωλ. Και συνέχισε: «Μέσα εις την ορμήν του πνεύματος, της καρδίας και του νου, η οποία ωθεί τους Παρισίους προς τας Αθήνας, υπάρχει το γεγονός, διά παντός παραδεκτόν, ότι εις μίαν κρίσιμον διά την μοίραν των ανθρώπων εποχήν, η Ελλάς επροσωποποίησεν αιφνιδίως και ταυτοχρόνως όλας τας θαυμαστάς επιτεύξεις της σκέψεως, της τέχνης, της επιστήμης, της δράσεως, και εγέννησεν τον πολιτισμόν μας».
Την ομιλία του παρακολουθεί η Βουλή και ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής. Μιλάει ο μεγαλοπρεπής ηγέτης της Γαλλίας στρατηγός Ντε Γκωλ. Πλέκει το εγκώμιο της Ελλάδας-κοιτίδας του πολιτισμού μας. Συνεχίζει με τα εξής αλησμόνητα που αναφέρονται όχι στο αρχαίο παρελθόν αλλά στη νεότερη εποχή της ελληνικής προσφοράς:
«Πουθενά, και από αιώνων πολλών –καθώς γνωρίζετε– τοιαύτης εκτάσεως επιτυχία (η γέννηση του ελληνικού πολιτισμού) δεν υπήρξε πλέον εντόνως αισθητή, παρά εις την πατρίδα μου. Αλλά μέσα εις την έλξιν, την οποίαν μας προκαλείτε, υπάρχει επίσης η ιδιάζουσα συγκίνησις την οποίαν, πάντοτε, εγέννησε, και ιδιαιτέρως τα τελευταία 150 έτη, η ανδρεία των Ελλήνων, ορθωθέντων πρώτον εναντίον των δυναστών των, έπειτα υπερασπιζομένων την ανεξαρτησίαν των, και, κατά το διάστημα των δύο παγκοσμίων πολέμων, αγωνιζομένων με πάθος διά να συντελέσουν εις την σωτηρίαν της παγκοσμίου ελευθερίας.
»Πώς οι Γάλλοι, οι οποίοι και εκείνοι πολλάκις ομοίως έπραξαν, να μη συγκινηθούν, περισσότερον από οιονδήποτε άλλον, ενώπιον τοιούτου παραδείγματος; Και πώς θα ηδυνάμην εγώ προσωπικώς να λησμονήσω αυτήν την βαθείαν έκκλησιν προς το θάρρος και την τιμήν, την οποίαν απηύθυνεν η Ελλάς προς τας ψυχάς, μαχομένη κατά των δύο δικτατοριών, καθ’ ην ακριβώς στιγμήν η γαλλική αντίστασις ήρχιζε τον αγώνα του λαού διά την απελευθέρωσίν του; […]Παρά τας καταστροφάς τας συσσωρευθείσας επί του εδάφους σας, κατά το διάστημα του πολέμου και μετά, και αφού ανοικοδομήσατε τα ερείπιά σας, παρά τας δυσκολίας τας προερχομένας από την φύσιν, από την διχόνοιαν, από την έλλειψιν των απαραιτήτων μέσων, σας βλέπομεν […] αποφασισμένους να εξασφαλίσητε το μερίδιόν σας και να συμμετάσχητε ενεργώς εις την σημερινήν εξέλιξιν. […]».
Ναι, αυτά, κύριε διευθυντά! Και, τώρα, διηγώντας τα να κλαις…
Γερασιμος Μιχαηλ Δωσσας, Θεσσαλονίκη