Κύριε διευθυντά
Η έκδοση του «Παπαγάλλου» της Σοφίας Τρικούπη, που περιλαμβάνεται στη σειρά Μικρή Βιβλιοθήκη, αριθμός 3, της Βιβλιοθήκης της Βουλής, προσεγγίζει το κείμενο και τη γράφουσα με μεγάλο σεβασμό. Πρόκειται για έκδοση που έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού και έχει λάβει την αναγνώριση ιστορικών και φιλολόγων, προκαλώντας αποκλειστικά και μόνο θετικές αντιδράσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι έχουν διανεμηθεί περισσότερα από 1.000 αντίτυπα σε μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, σε δημοσιογράφους και σε βιβλιόφιλους, οι οποίοι απέστειλαν σχόλια και συγχαρητήρια.
Αντιλαμβάνομαι εν μέρει τη φιλολογική ευθιξία του επιστολογράφου σας κ. Αναστάσιου Στέφου («Καθημερινή», 4/8), η οποία όμως θα απαιτούσε παρεμβάσεις στο πρωτότυπο κείμενο∙ μια πρακτική που δεν ενδείκνυται, καθώς θα αλλοίωνε τη σπάνια κειμενική πηγή με ποικίλους τρόπους. Η μεταγραφική άποψη υποδηλώνεται ήδη από τον τίτλο, στον οποίο διατηρείται το διπλό λάμδα (λ) στη λέξη «Παπαγάλλος». Η ακρίβεια της αποτύπωσης με τις λιγότερες επεμβάσεις είναι το ζητούμενο. Ο διαμεσολαβητής καλείται να είναι αόρατος και η επέμβασή του να στέκεται στα σημεία που δυσκολεύουν ή εμποδίζουν τον σημερινό αναγνώστη / αναγνώστρια να κατανοήσει το περιεχόμενο. Ως εκ τούτου, στην έκδοση της Βιβλιοθήκης της Βουλής αποτυπώθηκε επακριβώς το κείμενο όπως το έγραψε η Σοφία Τρικούπη.
Ο αξιότιμος κ. Στέφος έχει επανειλημμένως κληθεί να επισκεφθεί τη Βιβλιοθήκη της Βουλής, ώστε να αντιπαραβάλει ο ίδιος το πρωτότυπο κείμενο με το μεταγεγραμμένο, με σκοπό να ελέγξει τα φερόμενα ως λάθη της Σοφίας Τρικούπη. Ωστόσο, ποτέ δεν προσήλθε. Επί μήνες, και κατ’ επανάληψη, επικοινωνούσε τηλεφωνικά με τα στελέχη της βιβλιοθήκης, κωφεύοντας στις απαντήσεις τους, ενώ ουδέποτε απέστειλε γραπτώς τις ενστάσεις του για να λάβει γραπτή απάντηση. Ακόμη, πρέπει να επισημανθεί ότι ουδέποτε η Βουλή φέρθηκε απαξιωτικά στον κ. Στέφο, καθώς αμέσως μετά την επικοινωνία του, το γραφείο του γενικού γραμματέα τον παρέπεμψε στην αρμόδια υπηρεσία, δηλαδή στη Βιβλιοθήκη της Βουλής. Κατά συνέπεια, θεωρούμε αν όχι άδικο, τουλάχιστον άστοχο τον τρόπο, καθώς και το ύφος της δημοσιοποίησης των προσωπικών παρατηρήσεών του.
Το σπινθηροβόλο πνεύμα, η ευαισθησία και ο πλούτος ψυχής της Σοφίας Τρικούπη δεν υπονομεύονται από την ακριβή μεταγραφή του χειρόγραφου της. Η Σοφία Τρικούπη δεν χρειάζεται καμία βοήθεια ή διορθώσεις από μεταγενέστερους προκειμένου να εξακολουθεί να ξεχωρίζει για την παρουσία της στην ελληνική ιστορία.
Το ανέκδοτο χειρόγραφο κείμενό της φωτίζει την ίδια, τον αδερφό της, την εποχή της με όρους ανθρώπινους, ανάγλυφους, ζωντανούς.
Κλείνοντας, ας σημειωθεί ότι το κείμενο δεν συντάχθηκε στην οικία της, Ακαδημίας 54, την οποία η Σοφία Τρικούπη εγκατέλειψε μετά τον θάνατο του αδελφού της, για να εγκατασταθεί σε μονοκατοικία την οδό Ευμολπιδών, όπου και συνέγραψε τον «Παπαγάλλο». Σπίτι που σώζεται έως σήμερα και είναι γνωστό ως «το σπίτι που έγραψε η Σοφία Τρικούπη τον “Παπαγάλλο”».
Ελλη Δρουλια, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης της Βιβλιοθήκης της Βουλής