Κύριε διευθυντά
Με άτιτλη υπογραφή, στερούμενη της δεσποτικής επιβολής των απόψεων των τιτλούχων εξαιτίας του τίτλου, δόκτορος ή άλλου, ας μου επιτραπεί να επανέλθω, δι’ ολίγον, στον Gobineau (χρησιμοποιώ τούτη τη φορά τη σωστή ορθογραφία, εν αντιθέσει προς την πρώτη επιστολή μου, την απαντητική σε εκείνη του κ. Κατσουλάκου, δρος Φιλοσοφίας, όπου χρησιμοποίησα την ιδικήν του: Cobineau).
Την εθνική αγανάκτηση από τις απόψεις του Γάλλου διπλωμάτη εξέφρασε με στίχους ο Αχιλλέας Παράσχος ως εξής: «Τον Ελληνα ό,τι βαρύνει, ο Γκομπινώ το διακρίνει αλλ’ αν καλό τι απαντήση, αβρώς θα το πλαστογραφήση».
(Αχ. Παράσχος: «Γκομπινώ και Λουκιανού Αληθής ιστορία», Ποιήματα Γ΄, 1881, σελ. 245-248).
Ας δούμε όμως, τον Κωστή Παλαμά: «…και όμως ο μισέλλην αυτός ομίλησεν επανειλημμένως περί των νεωτέρων Ελλήνων με προσοχήν και με νοημοσύνην, την οποίαν θα ηυχόμην να διέκρινα εις πολλούς των επισήμως λιβανιζομένων ως φιλελλήλων […] με όλην την αντιπάθειαν που τρέφει προς τους πολιτικούς μας, ομιλεί, συχνά πυκνά, περί του παρόντος και περί του μέλλοντος ημών, με ειλικρινές ενδιαφέρον και με κάποιαν βαθύτητα. Προτιμώ εχθρούς μας, ως αυτός, από φίλους μας ως άλλοι» (Κ. Παλαμάς: Αρθρα και χρονογραφήματα, Εκδ. Ιδρύματος Κωστή Παλαμά, 1993, τόμος Β΄, σελ. 185).
Τα παραπάνω παρατίθενται στο έργο του Παντελή Βουτουρή: «Ιδέες της σκληρότητας και της καλοσύνης. Εθνικισμός, σοσιαλισμός, ρατσισμός», εκδ. Καστανιώτης, 2017, τη μελέτη του οποίου συνιστώ εκθύμως. Εάν ακολουθούσαμε τη συλλογιστική του επιστολογράφου σας κ. Θεοδώρου Κατσουλάκου, δρος Φιλοσοφίας, το ερώτημα που τίθεται θα έπρεπε να είναι: Ποίος ήταν ο Αχιλλεύς Παράσχος και ποίος ήταν ο Κωστής Παλαμάς;
Νικολαος Χρηστου