Κύριε διευθυντά
Oταν ο προοδευτικά σκεπτόμενος πολίτης έριχνε το πολύχρωμο ψηφοδέλτιο στην κάλπη απηυδισμένος από την κοινωνική στασιμότητα και τον οπισθοδρομικό συντηρητισμό της χώρας μας, δεν θα μπορούσε να διανοηθεί την αινιγματική έμπνευση του υπουργείου Παιδείας. Ο νόμος «Διαμαντοπούλου» χωρά ασφαλώς μπόλικη κριτική, αλλά θύμιζε το πρώτο φύσημα στην προσπάθεια τεχνητής αναζωογόνησης της ανώτατης εκπαίδευσης. Αντιθέτως, καθοδηγούμενη από νεφελώδη κίνητρα, εκτεινόμενα από την παλαιοκομματική ιδεοληψία μέχρι την κοινή ψηφοθηρία, η ηγεσία του υπουργείου προβάλλει ως μείζον θέμα στα ΑΕΙ τη διοικητική διάρθρωσή τους διαγράφοντας με αυταρχικό τρόπο όλα όσα ξεκίνησε ο προηγούμενος νόμος. Ταξιδεύοντας λοιπόν στο παρελθόν παρακολουθούμε αιφνιδιασμένοι την πανηγυρική επιστροφή των πανεπιστημιακών φυλάρχων. Στις πρώτες 10 σελίδες του προσχέδιου του νόμου οι λέξεις εκλογή, εκλέκτορες και εκλεκτορικό εμφανίζονται 28 (!) φορές καθιστώντας εμφανή την αγωνία για παλιννόστηση της καταστροφικής ντοπιοκρατίας στα ΑΕΙ. Αγνοεί το υπουργείο πως τα –υπό κατάργηση– Συμβούλια των Ιδρυμάτων βοήθησαν την εισροή Ελλήνων και φιλελλήνων επιστημόνων υψηλού κύρους, που ποτέ ξανά δεν είχαν την ευκαιρία να μετέχουν στη συνδιοίκηση των ΑΕΙ του τόπου μας; Πως στη σύγχρονη επιστήμη το «ίδιο» γνωστικό αντικείμενο δεν έχει καμιά σχέση με το «συναφές» και η αντιστοίχηση γίνεται αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση των οικείων δεσποτάδων που την ερμηνεύουν κατά το δοκούν για τη στρατολόγηση υπάκουων εκλεκτόρων; Πως η επανενίσχυση του ρόλου των φοιτητικών παρατάξεων θα επανιδρύσει τις επαίσχυντες δοσοληψίες με το ντόπιο ντοβλέτι θωρακίζοντας την κατάχρηση εξουσίας και άλλων, πιο χειροπιαστών, «αξιών»; Μήπως το όραμα του υπουργείου είναι οι ακαδημαϊκοί πολίτες να σκέφτονται πολιτικάντικα, να μιλούν ξύλινα και να δρουν με τον στείρο αμοραλισμό και την καταστροφική ιδιοτέλεια της πολιτικής και συνδικαλιστικής ιντελιγκέντσιας αυτού του τόπου; Ή μήπως δεν είναι απερίσκεπτος ο παραλληλισμός των εκλογών με την αξιολόγηση των καθηγητών ― θα πρέπει να κατεβούμε ως υποψήφιοι για να αξιολογηθούμε;
Ο εκσυγχρονισμός της ανώτατης εκπαίδευσης και η λειτουργική σύνδεσή της με την κοινωνία είναι ο πόθος ενός τόπου που συρρικνώνεται πολιτισμικά ταχύτερα από ό,τι οικονομικά. Είναι σαφές πως αυτό δεν γίνεται απλά, με ένα νόμο, αλλά απαιτεί μόχθο, συλλογικότητα και αξιοκρατία. Για αρχή όμως, ας μη μείνουμε αδρανείς απέναντι την ταφόπλακα που με περισσό μεράκι σκάλισε το υπουργείο Παιδείας.
Ιωαννης Κοτσιανιδης – Αναπληρωτής καθηγητής Αιματολογίας ΔΠΘ
Η ουσία της σκέψης
Κύριε διευθυντά
Η ιδιότητα της φθοράς και της αφθαρσίας της ύλης, καθώς και η ιδέα της αθανασίας, είναι συνυφασμένες με την έννοια του ενός που διέπει το σύμπαν, το οποίο διάμέσου των αισθήσεων, μάς στέλνει πληροφορίες για πράγματα που η λογική μας δεν δύναται να αντιληφθεί. Η λειτουργία των αντιθέσεων, έλξεις και απωθήσεις, συντελεί στη διατήρηση ισορροπίας του σύμπαντος. Αν η λειτουργία αυτών των αντιθέσεων σταματήσει απότομα, αυτομάτως θα διαλυθεί το σύμπαν και μαζί μ’ αυτό θα χαθούν τα πάντα, κάτι το οποίο μας τρομάζει, ώστε το απευχόμαστε. Οταν τις νύχτες αγναντεύω έκπληκτος τους μακρινούς γαλαξίες, με φέρνουν σε μια παραίσθηση να φαντάζομαι γι’ αυτούς πως έχουν συνείδηση γι’ αυτό που είναι. Και κάτι άλλο ακόμα, παρεμφερές με τα προηγούμενα.
Η λειτουργία της σκέψης μάς δίνει τη δυνατότητα να διαμορφώνουμε κρίσεις και απόψεις για τα όσα συμβαίνουν γύρω μας. Παρά ταύτα, όμως, συνεχίζει να αποτελεί αντικείμενο συστηματικής έρευνας από τον άνθρωπο, που παρά τη νοητική δύναμη που διαθέτει, δεν μπόρεσε να δώσει λύση σ’ αυτό το μυστήριο. Αν τυχόν συνέβαινε να εξηγηθεί ποτέ, θα γινόταν επανάσταση στην ανθρώπινη γνώση, συντελώντας σε αλλαγές απρόβλεπτων εκπλήξεων σε όλα τα επίπεδα σχετικά με την εξέλιξη της ανθρωπότητας. Εγνωσμένου κύρους επιστήμονες διατείνονται πως η λειτουργία της σκέψης προκύπτει μέσω των ηλεκτρομαγνητικών ώσεων και νευρώνων μεταβιβαστικών συνάψεων, όπου ανάγονται σε ανατομικά πλαίσια της μυστηριακής πολυπλοκότητας του εγκεφάλου. Παρ’ ότι δεν είμαι γνώστης αυτής της διαδικασίας, εικάζω, και το καταθέτω με επιφύλαξη, πως η λειτουργία της σκέψης αποτελεί ταυτοσημία της τελειότητας του σύμπαντος, μέσω του οποίου γινόμαστε, όσο γίνεται, δέκτες πληροφοριών περί της ουσίας της σκέψης και του τρόπου λειτουργίας της.
Κων/νος Παπανδρεου
Φαρραί Πατρών Αλαλούμ
Κύριε διευθυντά
Δεν θέλω να σας απασχολώ γιατί γνωρίζετε περισσότερο από κάθε άλλον πως όλη η Ελλάδα είναι ένα παζλ ή, όπως είπε ο Καραμανλής, ένα απέραντο φρενοκομείο (τότε που το είπε ίσως ήταν υπερβολή, σήμερα όμως η κατάσταση είναι χείριστη).
Μια γνωστή μου πάσχει από κάποια πνευματική διαταραχή, όπως έγραψε η νευρολόγος στη συνταγή φαρμάκων και διαφόρων εξετάσεων και αναλύσεων. Μεταξύ αυτών ζητούσε και την τιμή της κρεατινίνης. Από το νοσοκομείο με πληροφόρησαν πως για να γίνει μαγνητική εγκεφάλου πρέπει να είναι γνωστή η σχετική τιμή. Οταν τηλεφώνησα σήμερα το πρωί, με ρώτησαν «τι νεφρικά προβλήματα, παρουσιάζει η κυρία;». Εμεινα έκπληκτος γιατί ένας καλός παθολόγος που την παρακολουθεί δεν έχει κάνει ποτέ τέτοια διάγνωση. Είναι γνωστό πως η γνώμη των δικαστών και των γιατρών δεν αμφισβητείται.
Ο Μποκ έμεινε πρόεδρος του Χάρβαρντ επί 14 χρόνια, διάστημα ρεκόρ, ενώ μερικοί νομπελίστες έμειναν μόνο 2 χρόνια. Ως αποχαιρετιστήριο άφησε ένα μικρό εγχειρίδιο με τίτλο «The economics of medecine». Η Αμερική ταλανίζεται πολλά χρόνια και πληρώνει πολύ ακριβά ή καλύτερα ακριβότατα την ιατρική περίθαλψη. Φαίνεται πως και οι Ελληνες γιατροί ακολουθούν το αμερικανικό μοντέλο. Ο πρόεδρος Ομπάμα προσπαθεί να το βελτιώσει, αλλά βρίσκει αντίσταση από τους Ρεπουμπλικανούς. Στο σημερινό αλαλούμ μόνο ένας τρελός θα προσπαθούσε να ασχοληθεί με ένα πελώριο κοινωνικό και οικονομικό εξάμβλωμα. Το πρόσφατο τεύχος του Economist έχει τίτλο «The world is going to university (is it worth it?)». Τόσο το κύριο άρθρο όσο και η εκτενής και αναλυτική special report έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Γιαννης Σ.
«Ζητείται ελπίς»
Κύριε διευθυντά
Στις μέρες μας επανήλθε στο προσκήνιο «η ελπίδα» ως η βασική προεκλογική στρατηγική του κόμματος που κέρδισε τις εκλογές. Αποδείχτηκε κατ’ αυτόν τον τρόπο ότι «η ελπίδα» ήταν ουσιαστική ανάγκη του ελληνικού λαού σ’ αυτή τη δύσκολη συγκυρία. Και στο παρελθόν, «η ελπίδα» ήταν αυτή που κράτησε όρθιο τον ελληνικό λαό σε κρίσιμες στιγμές της ιστορίας του. Αυτή εφοδίασε τους Eλληνες με ψυχικά αποθέματα να αντέξουν τη γερμανική Κατοχή και τους ένωσε ξανά έπειτα από έναν σπαραχτικό και διχαστικό Εμφύλιο.
Τώρα οι Eλληνες υποφέρουν και πάλι εξαιτίας της κρίσης. Μιας κρίσης που εμφανίστηκε ως οικονομική, ανέδειξε στην πορεία της την πολυεπίπεδη κρίση αξιών της κοινωνίας μας και οδηγήθηκε σε ανθρωπιστική κρίση. Και εδώ έρχεται «η ελπίδα» ξανά ως αναγκαιότητα που θα δώσει στους Eλληνες το κουράγιο να αντέξουν αυτές τις δύσκολες ώρες, να ανασυγκροτήσουν τις χρόνια γραφειοκρατικές και αναποτελεσματικές κρατικές δομές, να κάνουν παραγωγική την οικονομία.
Ποια όμως «ελπίδα»; Οτι όλα μπορούν, διά μαγείας, να γίνουν όπως πριν από την κρίση, αρκεί να χαράξουμε «κόκκινες γραμμές» και να χτυπήσουμε τη γροθιά μας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Είναι αυτή «η ελπίδα» που θα μας οδηγήσει στην έξοδο από την κρίση και σε μια παραγωγική οικονομία προς όφελος του συνόλου της ελληνικής κοινωνίας; Πόσο σχετίζεται με την πραγματικότητα;
Αλήθεια, μήπως βιαζόμαστε να πάμε από την αρχή στο τέλος ξεχνώντας το μεσαίο και πολύ ουσιαστικό στάδιο, αυτό της αυτοοργάνωσης, της αυτοκριτικής και τελικά της αυτογνωσίας. Μήπως εκεί που πρέπει να σηκώσουμε το ανάστημά μας και να χτυπήσουμε τη γροθιά μας στο τραπέζι είναι στον κακό μας εαυτό, στους πειρασμούς μας ή ακόμα και στις φαντασιώσεις μας που στερούνται κάθε επαφής με τον ρεαλισμό και την πραγματικότητα;
Οτιδήποτε άλλο που παραλείπει αυτό το βασικό στάδιο δεν αποτελεί «ελπίδα» για τον λαό μας, παρά μια προσπάθεια να κρυφτεί ο καθένας μας, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, από τις ευθύνες του και τη συνειδητοποίηση των λαθών του. Πέντε χρόνια μετά την κρίση και ακόμα, στην πλειοψηφία μας, δεν έχουμε αλλάξει ουσιαστικά ως πολίτες και ως πολιτικοί. Αντίθετα οι παλιές πρακτικές και κουλτούρες κυριαρχούν κρυμμένες πίσω από τη βιτρίνα «της ελπίδας» που χρησιμοποιείται για την εξυπηρέτηση του λαϊκισμού και του πολιτικού τυχοδιωκτισμού κρύβοντας έτσι και την αδυναμία μας να κάνουμε κάτι διαφορετικό, καινοτόμο που θα μας βγάλει από το τέλμα. Θα πρέπει να ελπίζουμε, όχι απλώς σε μια ρήξη με τους δανειστές μας, τους εταίρους μας, τους πολιτικούς μας αντιπάλους, αλλά και με τις κακοδαιμονίες της κοινωνίας μας, με τον κακό μας εαυτό. Μόνο έτσι θα μετατρέψουμε την πολυεπίπεδη κρίση σε ευκαιρία για όλους.
Ιωαννης Κοκλας – Φοιτητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών