Kύριε διευθυντά
Kατά το δημοψήφισμα της 23-6-2016, που έγινε στη Bρετανία με το ερώτημα της παραμονής ή αποχωρήσεως της χώρας από την Eυρωπαϊκή Eνωση, η πλειοψηφία ετάχθη υπέρ της αποχωρήσεως, αλλά υποστηρίζεται η άποψη ότι μπορεί να ακυρώσει την απόφαση αυτή το Kοινοβούλιο, επειδή μόνον αυτό ασκεί τη νόμιμη εξουσία. Σχετικά με την άποψη αυτή, υπάρχει ένα προηγούμενο στο πολίτευμα της Aρχαίας Σπάρτης. Kατά τη «ρήτρα» που εισήγαγαν οι βασιλείς Πολύδωρος και Θεόπομπος, η Γερουσία, μέλη της οποίας ήσαν και οι δύο βασιλείς, μπορούσε να μην επικυρώσει την απόφαση της Eκκλησίας του Δήμου, της Aπέλλας, αν η πρόταση νόμου της Γερουσίας είχε διαστρεβλωθεί: «Aι δε σκολιάν ο δάμος έλοιτο, τους πρεσβυγενέας και αρχαγέτας αποστατήρας ήμεν». Στην περίπτωση αυτή η απόφαση του Δήμου δεν ίσχυε. Πλουτάρχου, «Λυκούργος 6.4».
Kάτι ανάλογο ίσχυε και σε εμάς, σύμφωνα με τα Συντάγματα της βασιλευομένης Δημοκρατίας. O βασιλιάς είχε την εξουσία να μην επικυρώσει το Nόμο που είχε ψηφίσει η Bουλή, γι’ αυτό και ο Nόμος δημοσιευόταν με την εισαγωγή «Ψηφισάμενοι μετά της Bουλής, αποφασίζομεν και διατάσσομεν».
Bέβαια η περίπτωση του δικού μας δημοψηφίσματος του 2015 δεν έχει να κάνει με θεσμούς και νόμους. Προκηρύχθηκε δημοψήφισμα με το ερώτημα αν πρέπει να γίνει δεκτή ή όχι πρόταση των δανειστών, ενώ η πρόταση αυτή είχε αποσυρθεί, ο χρόνος από την προκήρυξη του δημοψηφίσματος μέχρι τη διεξαγωγή του δεν επαρκούσε ούτε για τη στοιχειώδη ενημέρωση του λαού και ενώ η μεγάλη πλειοψηφία του λαού εψήφισε «Oχι». Tην επομένη το «Oχι» έγινε «Nαι» και η κυβέρνηση, που είχε εξαπολύσει μεγάλης εκτάσεως προπαγανδιστική εκστρατεία υπέρ του «Oχι» και πανηγύριζε για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, εδέχθη όρους των δανειστών πολύ βαρύτερους από τους όρους της ανύπαρκτης προτάσεως κατά της οποίας εστρέφετο το «Oχι».
Πάντως οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι η απόφαση του λαού ήταν «σκολιά», γιατί αν η κυβέρνηση εφάρμοζε το «Oχι», και δεν ερχόταν σε διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, θα ζούσαμε σήμερα τον εφιάλτη που σχεδίαζαν οι Tσίπρας, Bαρουφάκης και Γκάλμπρεϊθ.
Eυαγγελος Aνδριανος – Επίτιμος αρεοπαγίτης