Κύριε διευθυντά
Την 1η Φεβρουαρίου 1977 εκδόθηκε κυβερνητική εγκύκλιος, σύμφωνα με την οποία όλα τα δημόσια έγγραφα θα συντάσσονταν στη δημοτική γλώσσα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ξεσπάσει θύελλα οδηγιών των προϊσταμένων των διαφόρων τμημάτων της δημόσιας διοίκησης. Η θύελλα αυτή παρέσυρε και τις καταλήξεις των επιρρημάτων, οι οποίες έπρεπε να γίνουν από «ως» σε «α». Η γενική εφαρμογή της μεταρρύθμισης αυτής δημιούργησε προβλήματα κατανόησης του νοήματος των χρησιμοποιουμένων λέξεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αλλαγή του «αμέσως» σε «άμεσα». Περιγράφω ένα υποθετικό γεγονός και τις ενέργειες των αρμοδίων για αντιμετώπιση των συνεπειών του γεγονότος. Στο χωριό Φ, της επαρχίας Χ, του νομού Ψ έγινε μεγάλη καταστροφή της παραγωγής του προϊόντος Ω. Ο αρμόδιος προϊστάμενος και οι υπ’ αυτόν υπηρεσίες προέβησαν στις ακόλουθες δηλώσεις για την αποζημίωση των πληγέντων. Θα αποζημιωθούν οι πληγέντες «αμέσως» (δηλαδή εντός μικρού χρόνου) με καταβολή του μισού της αποζημίωσης που δικαιούται κάθε πληγείς αγρότης «άμεσα» (δηλαδή με καταβολή χρηματικού ποσού) και με καταβολή του υπολοίπου μισού «έμμεσα» (δηλαδή επιδίδοντας σε αυτόν δωρεάν σπόρους, λιπάσματα, πετρέλαιο για τα τρακτέρ κ.ά.).
Οι χρησιμοποιούντες τη λέξη «άμεσα» και με τις δύο έννοιες «αποζημίωση σε σύντομο χρόνο», δηλαδή «αμέσως» και «αποζημίωση χρηματική» δηλαδή «άμεσα» και όχι «αποζημίωση παροχής διευκολύνσεων», δηλαδή «έμμεσα», πώς θα συντάξουν το περιεχόμενο της ανακοίνωσης, ώστε να είναι κατανοητή η ληφθείσα απόφαση, όταν χρησιμοποιήσουν και στις δύο περιπτώσεις την λέξη «άμεσα». Ακόμη, πολλοί εκφωνητές των ηλεκτρονικών μέσων μαζικής ενημέρωσης προφέρουν το «άμεσα» «άαααμεσα» σαν η λέξη αυτή να έχει ως πρώτα γράμματά της το ίδιο φωνήεν «άλφα» σε πολλαπλή επανάληψη. Στο πνεύμα της εγκυκλίου αυτής υπήρχε το «ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε τη γλώσσα που μιλάει ο λαός και όχι τη φτιαχτή των λογίων. Ειδικώς για το «αμέσως» τονίζω ότι ο υπάλληλος του ζαχαροπλαστείου της πατρίδος μου εκπαιδεύσεως δημώδους όταν τον καλούσαμε να έρθει να πάρει την παραγγελία έλεγε «αμέσως» και όχι «άμεσα».
Γιαννης Πλακονουρης – Ιατρός