Κύριε διευθυντά
Οσοι γνωρίζουν την κοινωνιολογική βεμπεριανή σχολή θα συμφωνήσουν μαζί μου ότι ο Αμερικανός πρόεδρος υπήρξε και είναι χαρισματική φύση. Φέρει τη μεγάλη σφραγίδα της δωρεάς και έχει μεταλάβει μια μεγάλη πολιτική αλλά και φιλοσοφική παιδεία. Το άριστο θεωρητικό του οπλοστάσιο το εμπλούτισε η 8ετής προεδρική του θητεία με πολιτικό ρεαλισμό, ώστε να μπορεί να γίνεται φορέας ενός ιδεολογικορεαλιστικού πολιτικού πολιτισμού, εφικτού και δυνατού για την εποχή μας. Γι’ αυτό και ο λόγος του στην Αθήνα, ισότιμος ή ανώτερος με τον λόγο του Αντρέ Μαλρό στην Πνύκα το 1957, ήταν κάτι περισσότερο από ύμνος στη δημοκρατία. Ηταν μια πυκνή δέσμη προτάσεων, ώστε το τέρας του σημερινού καπιταλισμού να αποκτήσει ένα ανθρώπινο πρόσωπο. Η πρότασή του, φωτεινή και εμπνευσμένη, συνιστά μια αναθεώρηση του ωμού καπιταλισμού στο δημοκρατικότερο, στο ανθρωπινότερο, στο δικαιότερο. «Με λογισμό και όνειρο» διακήρυξε ότι το απόλυτο είναι ανέφικτο, το καλύτερο όμως είναι το πιθανόν. Το καλύτερο περιέχεται στη δημοκρατία η οποία όμως, για να λειτουργήσει, θέλει τον ΠΟΛΙΤΗ και όχι τον οπαδό, τον ψηφοφόρο, τον μαζάνθρωπο και το… τσούρμο. Επισήμανε την επικυριαρχία της οικονομίας επί των δημοκρατικών θεσμών και τον κίνδυνο εκφύλισης της δημοκρατίας, όταν ο άνθρωπος καταστεί ισχυρότερος των θεσμών. Ο λαϊκισμός και η επικυριαρχία της οικονομίας επί της πολιτικής είναι ο καρκίνος της δημοκρατίας. Αναφέρθηκε στις μεγάλες αρχές της δικαιοσύνης με τις οποίες πρέπει να ασκούνται η πολιτική και η εξουσία για να μην καταντούν αθέμιτο προνόμιο των ολίγων. Διακήρυξε την ισότητα μπροστά στον νόμο, ώστε μερικοί να μην είναι περισσότερο ίσοι από τους… ίσους! Γενικά ο λόγος του αποτελεί κλασικό, οικουμενικό κείμενο πολιτικής και δημοκρατικής παιδείας. Συγχαίρω την «Καθημερινή», που το έξοχο αυτό κείμενο της παγκόσμιας πολιτικής γραμματείας το δημοσίευσε ολόκληρο τη 17η-11-2016. Οταν στην Ελλάδα πάλι ζητάμε δημοκρατία, όχι ως απλό τύπο, αλλά ως πνεύμα, ως ουσία, ώστε η συντριπτική λαϊκή μειοψηφία να μην επιβάλλεται επί της συντριπτικής πλειοψηφίας. Ο τύπος δεν πρέπει στη δημοκρατία να γίνεται το ιερό θυσιαστήριο της πλειοψηφίας του λαού.
Γ. Σταραντζής
Δικηγόρος στον Α.Π. και στο ΣτΕ,
πρώην επιστημονικός συνεργάτης «Αρχείου Νομολογίας»