Κύριε διευθυντά
Με αφορμή τα τραγικά συμβάντα με τις πλημμύρες, την απώλεια ανθρώπων, την καταστροφή ολόκληρων οικισμών, την απώλεια περιουσιών και τις εκατοντάδες οικογένειες αστέγων – όλα τα αποδώσαμε στα μπαζωμένα ρεύματα-ρέματα και χειμάρρους που δεν επέτρεψαν στα νερά που κατέβαιναν από το βουνό να διαφύγουν ομαλά προς τη θάλασσα. Είναι σίγουρο ότι αυθαίρετες κατασκευές και μπάζα στις κοίτες των ρεμάτων αποτέλεσαν μία από τις σοβαρότερες αιτίες που τα νερά πλημμύρισαν και προκάλεσαν τόσες καταστροφές και εθνική οδύνη.
Δεν είναι όμως μόνο τα ρεύματα η αιτία του κακού των πλημμυρών. Ούτε είναι μόνο το μετεωρολογικό φαινόμενο της ραγδαιότητας και οι ποσότητες των βροχοπτώσεων. Ούτε και οι γεωλογικές συνθήκες της περιοχής. Η κύρια, βασική αλλά παραμελημένη αιτία στην προχθεσινή πλημμύρα αλλά και στο πλείστον των πλημμυρών που συμβαίνουν και θα συμβαίνουν, επικεντρώνεται στην κακή ή την πλήρη εγκατάλειψη της διαχείρισης της «λεκάνης απορροής» των ρευμάτων, των χειμάρρων και των ποταμών. Είναι δε λεκάνη απορροής ο προς τα ανάντη των ρευμάτων χώρος όπου προσπίπτει και δέχεται τον κύριο όγκο του νερού των βροχοπτώσεων, που άλλοτε παρουσία βλάστησης πέφτει στο έδαφος ομαλά και προσροφάτε, ενώ ό,τι περισσεύει απορρέει προς τα κατάντη και σχηματίζει ήρεμα ρεύματα.
Η αποψίλωση (καταστροφή) όμως της βλάστησης (δενδρώδους, θαμνώδους, ακόμα και χορτολιβαδικής) στη λεκάνη απορροής από δασικές πυρκαγιές, από υπερβόσκηση, από εκχερσώσεις, από λαθροϋλοτομίες, από τεχνικά έργα και παρεμβάσεις αυθαίρετες είναι η ενέργεια εκείνη που προσφέρει μαζί με το επικλινές ανάγλυφο ελεύθερο τον χώρο στο νερό να τρέξει σε μεγάλους όγκους, ακανόνιστα και με ορμή, μαζί με τα υλικά διάβρωσης, ώστε να κατακλύσει στα κατάντη, δρόμους, σπίτια, υλικά και να παρασύρει ανθρώπινες ζωές.
Στη λεκάνη, λοιπόν, απορροής των χειμάρρων θα πρέπει να επικεντρώνεται η προσοχή για την αποφυγή των πλημμυρών. Με μελετημένα από δασολόγους προγράμματα αναδασώσεων, έργων διευθέτησης χειμάρρων ορεινής υδρονομικής, με απόσβεση με ποικίλα φράγματα των χειμάρρων και ελάττωση της κλίσης αντισταθμίσεως, με σταθεροποίηση των πρανών με τεχνικά έργα και φυτεύσεις, μπορούμε έτσι να ελπίζουμε ότι θα περιορίσουμε τα πλημμυρικά φαινόμενα. Το καθάρισμα από μπάζα των ρευμάτων ή ο εγκιβωτισμός τους ή η κάλυψη των ρευμάτων όλα αυτά συνιστούν απλώς επουλωτικές και συχνά επικίνδυνες παρεμβάσεις. Η θεραπεία από τις πλημμύρες βρίσκεται μόνο στην αποκατάσταση με επιστημονικό, επαγγελματικό τρόπο των λεκανών απορροής των ρευμάτων, χειμάρρων και ποταμών. Ας αρχίσει λοιπόν η κυβέρνηση μια εθνική εκστρατεία αναδασώσεων των λεκανών απορροής και απόσβεση των χειμάρρων της χώρας, δράσεις που έχει παντελώς ξεχάσει, αντί να κλαίει όπως τώρα με κροκοδείλια δάκρυα για τις ζωές που χάθηκαν στις πλημμύρες, που δεν σταματούν αν συνεχίσουμε να αδιαφορούμε.
Κωστας Κασσιος, Ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ, δασολόγος – αρχ. τοπίου