Κύριε διευθυντά
Παίρνοντας αφορμή από την επιστολή του πρέσβη κ. Α. Αγαθοκλή αναφορικά με τη συμφωνία του Ελσίνκι, που δημοσιεύθηκε στις 4.5.2018, θα ήθελα να προσθέσω και τη δική μου μικρή συμβολή στην επιχειρηματολογία. Ετσι όπως έχει εξελιχθεί η κατάσταση, στο Αιγαίο μάς ανήκει μεν ό,τι μας αναγνωρίζεται νομικά από τη διεθνή κοινότητα βάσει των σχετικών Συνθηκών, δυστυχώς, όμως, μόνο εφόσον μπορούμε να το επιβεβαιώσουμε και με τη δύναμη των όπλων. Και μην ξεγελιόμαστε από τις δηλώσεις του ίδιου του Ερντογάν κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Ελλάδα, ότι «η Τουρκία δεν διεκδικεί έδαφος της Ελλάδας». Εννοεί μόνο αυτό που η Τουρκία αναγνωρίζει ως έδαφος της Ελλάδας. Αυτό είναι το status quo που θέλουμε να διαφυλάξουμε;
Από την εποχή του Κωνσταντίνου Καραμανλή τη δεκαετία του ’70, η Ελλάδα προσπάθησε να μεταφέρει τη διαμάχη –τις τουρκικές διεκδικήσεις– για το Αιγαίο στο σχετικά πλέον πρόσφορο για μας νομικό πεδίο.
Η Τουρκία, ως γνωστόν, δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα του Καραμανλή και δεν αποδέχθηκε να αλλάξει το πεδίο της αντιπαράθεσης στο Αιγαίο.
Ετσι στο βιβλίο μου «Από το Lancaster House στην Συμφωνία του Ελσίνκι», που εκδόθηκε το 2000, κατέληγα απαισιόδοξα: «Η Απόφαση του Ελσίνκι, τουλάχιστον κατά το χρόνο λήψης της, κατέδειξε ότι για μια πιθανή αρχή προς την κατεύθυνση της επίλυσης των χρονιζόντων ζητημάτων, κάποτε ίσως αρκεί να αντιληφθούν έγκαιρα τα δύο μέρη, και να αξιοποιήσουν απλώς κατάλληλα, μια παρουσιασθείσα ευκαιρία», έχοντας κατά νου ότι η Τουρκία δύσκολα θα αποδεχόταν μια νομική επίλυση των διαφορών. Ωστόσο δεν ήταν η Τουρκία αλλά η Ελλάδα αυτή που ανακάλεσε, ανατρέποντας στόχο δεκαετιών.
Η Τουρκία φυσικά συμφώνησε με ανακοίνωση που εξέδωσε σχεδόν αμέσως. Ωστόσο τα ζητήματα κάποτε πρέπει να επιλύονται, η Ιστορία καταδεικνύει ότι οι συνθήκες γίνονται όλο και δυσμενέστερες για την Ελλάδα. Χρειάζεται πολιτικό θάρρος για την επίλυση των χρονιζόντων ζητημάτων, θάρρος και από τις δύο πλευρές του Αιγαίου.
Μην παραβλέπουμε ότι αξιωματικοί του τουρκικού στρατού ήταν έτοιμοι να προβούν σε πραξικόπημα για την ανατροπή της κυβέρνησης Ερντογάν αν η ελληνοκυπριακή πλευρά ψήφιζε θετικά στο δημοψήφισμα για το σχέδιο Annan.
Στο βιβλίο μου για «Τα Κριτήρια στη Διεθνή Πολιτική» καταγράφω δεκάδες κριτήρια για τη λήψη μιας απόφασης, μεταξύ αυτών και μερικά από όσα ανέφερε ο διπλωμάτης, συνομιλητής του δημοσιογράφου κ. Π. Παπαδόπουλου, όπως αναγράφονται στο άρθρο της «Καθημερινής» της 22.4.2018. Δεν σημαίνει ότι είναι εφαρμόσιμα όλα σε κάθε περίπτωση.
Βασιλης Μουτσογλου