Κύριε διευθυντά
Σε συνέχεια πλήθους επιστολογράφων σας, με τη σειρά μου και εγώ θα επιθυμούσα να αναφερθώ σε ημαρτημένα, όχι πάντοτε επουσιώδη, «αλιευμένα» από τον έντυπο Τύπο. Τα ολισθήματα του προφορικού λόγου, ιδίως τα λεγόμενα σαρδάμ, τα θεωρώ άνευ ουσιαστικού ενδιαφέροντος, με εξαίρεση, ίσως, ρήσεις που έγραψαν ιστορία («ανδρός πεσούσης πας ανήρ ανδρεύεται» και «υδατάνθρακες της ελληνικής ΑΟΖ»). Από τα συνηθέστερα, ευρείας κλίμακας ημαρτημένα, γραμματικού ή συντακτικού χαρακτήρα, είναι τα ακόλουθα:
Η συγκεχυμένη χρήση της υποτακτικής Ενεστώτα των συνθέτων ρημάτων σε -βάλλω (να υποβάλλω, συνεχώς) με την ομόηχη υποτακτική Αορίστου (να υποβάλω, άπαξ).
Η συγκεχυμένη χρήση μεταβατικών και αμετάβατων ρημάτων (οι μετοχές μιας εταιρείας δεν διαπραγματεύονται, αλλά τις διαπραγματεύονται, τα απόβλητα δεν επεξεργάζονται, αλλά τα επεξεργάζονται, την πολιτική δεν την επικοινωνούμε, αλλά τη δημοσιοποιούμε).
Η λανθασμένη χρήση της γενικής πληθυντικού μετοχών (των υπαρχόντων υποχρεώσεων και των παρελθόντων εποχών, αντί των ορθών «υπαρχουσών» και «παρελθουσών»).
Μια άλλη σειρά ημαρτημένων οφείλεται στο αφοπλιστικό «γιατί έτσι το λέμε».
Το κυρίως σώμα ενός έργου, όπως και το κυρίως πιάτο στο εστιατόριο είναι «κύριο» και δεν αναφερόμαστε στους αντίποδες της Ουγγαρίας, αλλά στον αντίποδα της Ουγγαρίας.
Το «τέως» (αφορά πάντοτε πρόσωπο, τον τελευταίο ή τον αμέσως προηγούμενο κάτοχο αξιώματος) χρησιμοποιείται λανθασμένα, αντί του ορθού «πρώην» (τέως ΕΣΣΔ, Ενωση των τ. βουλευτών-ευρωβουλευτών, τέως πρωθυπουργοί της Ελλάδας).
Το επώνυμο πολλών αδελφών κλίνεται, αντί να παραμένει πάντοτε στη γενική (οι αδελφοί, των αδελφών και τους αδελφούς Αγγελόπουλου).
Ο εξειδικευμένος όρος «μόλυνση» του περιβάλλοντος (αφορά παθογόνους μικροοργανισμούς) χρησιμοποιείται γενικότερα, αντί του ορθού «ρύπανση».
Οι Κασσάνδρες που διαψεύδονται δεν είναι Κασσάνδρες, ενώ το απραγματοποίητο και η διαρκής αναβολή πρέπει να συνδέονται με τις (ανύπαρκτες) ελληνικές καλένδες και όχι με τις (υπαρκτές ρωμαϊκές) καλένδες.
Δεινοπαθούν τα «εκ των ων ουκ άνευ» (συνήθως: εκ των ουκ άνευ) και «πριν αλέκτορα φωνήσαι τρις απαρνήση με» (ενδεικτικά: πριν αλέκτωρ λαλήσει τρις).
Με αριθμητική τιμή ενός μεγέθους μεταξύ 1 και 2 η μονάδα μέτρησης λανθασμένα δίνεται στον πληθυντικό αριθμό (1,5 μέτρα, 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ, 1,7 λίτρα), αντί στον ενικό.
Δεν νοείται μείωση της τιμής ενός μεγέθους κατά «Χ φορές», δεδομένου ότι αυτή δεν μπορεί να υπερβαίνει τη μία φορά (ποσοστό 100%).
Χρησιμοποιούνται κατά κόρον λανθασμένες, εκ του περισσού, εκφράσεις, όπως «εκατόμβη νεκρών», «αρνητικές επιπτώσεις» και «προχωρούμε μπροστά».
Δημ. Χατζηδακης, Δρ χημικός μηχανικός, Αθήνα