Κύριε διευθυντά
Με τη φράση «και ο Ακης Τσοχατζόπουλος έλεγε πως δεν τα είχε πάρει» (ενώ, βέβαια, στη συνέχεια βρέθηκαν στοιχεία που απεδείκνυαν το αντίθετο), ολοκλήρωσε πρόσφατο άρθρο του στην εφημερίδα σας ο κ. Παντ. Μπουκάλας. Ο υπαινιγμός, αν όχι σαφής, είναι υποδόριος: «Υπάρχουν –και κάποια στιγμή θα βρεθούν– στοιχεία και για τους πολιτικούς που σήμερα διακηρύσσουν την αθωότητά τους».
Ο αρθρογράφος δεν ασχολείται βέβαια με κάποιες «μικρές» διαφορές: ο τρόπος ζωής –που εσείς είχατε αναδείξει τότε, κ. διευθυντά– προκλητικά πολυτελής στη μια περίπτωση, λιτός στην άλλη. Τα «ευρήματα», κραυγαλέα τότε, εικαζόμενα, «συναγόμενα», πιθανολογούμενα σήμερα.
Δεν θα σταθώ στη φράση –του Βισίνσκι ήταν ή του Μπέρια;– «το ότι ο κατηγορούμενος κατόρθωσε να μην υπάρχουν στοιχεία εναντίον του αποδεικνύει την ενοχή του».
Σε κάτι άλλο πάει το μυαλό μου:
Κάθε φορά που τα γερμανικά στρατεύματα κατήγαν κάποια μεγάλη νίκη, ο Γκαίμπελς έβαζε το καθεστωτικό ραδιόφωνο –πιο εξαρτημένο από την κυβέρνηση απ’ όσο είναι σήμερα η ΕΡΤ– να παίζει ένα εμβατήριο νίκης. Αργότερα, μολονότι δεν υπήρχαν πλέον στρατιωτικές νίκες, ο υπουργός Προπαγάνδας του 3ου Ράιχ έβαζε κατά καιρούς το ίδιο εμβατήριο στο ραδιόφωνο. Το ψυχολογικό/προπαγανδιστικό αποτέλεσμα ήταν το ίδιο: εξύψωση του ηθικού του γερμανικού λαού και μαζική προσέλευση υπό τα όπλα, τις επόμενες ημέρες, νέων εθελοντών, συχνά ανηλίκων.
Δεν γνωρίζω αν ο συνεργάτης σας έχει διαβάσει Παβλόφ, έτσι όμως λειτουργεί ο νόμος των εξαρτημένων αντανακλαστικών.
Θανασης Διαμαντοπουλος, Ομ. καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου
Απαντηση
Θα με αφορούσαν πράγματι όσα διατείνεται ο κ. Θαν. Διαμαντόπουλος αν είχα πράγματι γράψει τη φράση που μου αποδίδει, θέτοντάς τη μάλιστα σε εισαγωγικά. Οπως όμως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει ο απροκατάληπτος αναγνώστης, ουδέποτε έγραψα «και ο Ακης Τσοχατζόπουλος έλεγε πως δεν τα είχε πάρει». Η πρόταση αυτή είναι της φαντασίας του κ. Διαμαντόπουλου. Τι είχα γράψει εγώ στις 11 Απριλίου; Ιδού: «Δεδομένο τρίτο, η στερεοτυπική αντίδραση, στην Ελλάδα και παντού στον κόσμο, όσων πολιτικών ελέγχθηκαν κάποια στιγμή από τη Δικαιοσύνη: «σκευωρία! πλεκτάνη! πολιτική δολοφονία!» Από τον κ. Βασίλη Παπαγεωργόπουλο έως τον κ. Ακη Τσοχατζόπουλο, η κασέτα είναι πάντα η ίδια. Και δύσκολα πείθει». Το ξαναγράφω: «και παντού στον κόσμο». Είναι το ίδιο όσα όντως έγραψα με όσα αυθαιρέτως μου χρεώνονται, διά της μεθόδου της συνοπτικής παρερμηνείας; Μάλλον όχι, αν κρίνουμε και από την απροσδόκητη εξαφάνιση του κ. Παπαγεωργόπουλου. Αλλά κάπως έπρεπε να δημιουργηθεί ένα κενό, ώστε να στριμωχτούν εκεί Βισίνσκι και Μπέρια, Γκαίμπελς και Παβλόφ.
Παντελής Μπουκάλας