Κύριε διευθυντά
Ο κ. Βασίλης Αγγελικόπουλος, σε πρόσφατο δημοσίευμά του στην «Καθημερινή» –και στη στήλη ΥΠΟΒΟΛΕΙΟ– αναφέρει στοχασμό του Ελύτη «Το παρελθόν θα μας ξαφνιάσει με τη δύναμη της επικαιρότητας». Στο παρελθόν και στην επικαιρότητα αναφέρεται και ο γράφων, στον βαθμό που εννοεί τον στοχασμό του Ελύτη.
Παρελθόν: Ηρόδοτος (Πολύμνια VII 82). Ο Ξέρξης, όταν επρόκειτο να αναλάβει εκστρατεία κατά των Αθηνών, συνεκάλεσε το πολεμικόν συμβούλιον (Περσέων των αρίστων) και τους μίλησε ως εξής: «Δεν είμαι εγώ που θα εισαγάγω πρώτος και θα σας επιβάλω το έθιμον τούτο, παρά το παρέλαβα από τους προγόνους μου και θα το ακολουθήσω» και συνεχίζοντας τον λόγον του, τελειώνει: «Αλλά διά να μην νομίζετε ότι επιβάλλω την ιδικήν μου θέληση, θέτω το ζήτημα υπό κοινήν συζήτησιν και σας παρακαλώ, όποιος από εσάς θέλει να εκφράσει την γνώμην του».
Επικαιρότητα: Η συνθήκη των Πρεσπών. Ο πρωθυπουργός της χώρας μας δεν συγκαλεί, κατά το έθιμο, συμβούλιο για ενημέρωση και κοινή συζήτηση. Καταργεί τον διάλογο και αγνοεί το γεγονός ότι «Πολιτική με Κόμμα Εθνος με τελεία»: Δυσμενή αποτελέσματα αυτής της συνθήκης παρουσιάζονται απ’ αρχής της υπογραφής της. Μετά τον λόγο του Ξέρξη, μίλησε ο Μαρδόνιος και απευθυνόμενος προς τον βασιλέα και αναφερόμενος ειδικά για τους Ελληνες λέγει: «Μεγαλειότατε, αυτοί θα έπρεπε, σαν ομόγλωσσοι που είναι, να λύνουν τις διαφορές τους χρησιμοποιούντες κήρυκας και αγγελειοφόρους και με κάθε άλλο τρόπο, παρά με μάχες». Το ίδιο επισημαίνει αργότερα και ο Ισοκράτης: «Οι Ελληνες δεν θα κάμουν κάτι αξιόλογο, εάν προηγουμένως δεν συμφωνήσουν οι διευθύνοντες αυτούς». (Πανηγ. 16). Εχθροί μας και «οι προστάτιδες δυνάμεις» μας έτσι μας κατανοούν, όπως ο Μαρδόνιος περιγράφει και ο Ισοκράτης επισημαίνει. Ανάλογη και η συμπεριφορά τους, για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους.
Η αναφορά «από την αρχαιότητα στην επικαιρότητα» δεν αποτελεί, τρόπον τινά, νέο στοιχείο «συγκριτικής πολιτικής». Το ίδιο έκαμαν και οι πρόγονοί μας, προκειμένου να ερμηνεύσουν γεγονότα της εποχής τους και να συμβουλεύσουν «ίνα ταύτα επανορθωσάμενοι την επί τοις πεπραγμένοις αδοξίαν αποτριψώμεθα». Παράδειγμα, οι συγγραφείς των αρχαίων τραγωδιών. Από τον κύκλο των θηβαϊκών μύθων αντλούν παραδείγματα προκειμένου να ερμηνεύσουν γεγονότα της εποχής τους και συμβουλεύσουν τον λαό, από θεάτρου, με έναν διάλογο καθαρό, νοητό, όπως στις τραγωδίες διαμορφώνεται. Οι «Φοίνισσαι» του Ευριπίδη γράφτηκαν στα τέλη του Πελοποννησιακού Πολέμου. Σκοπός της διδασκαλίας, η ανάγκη της ενότητας των Ελλήνων και η αποφυγή της διχόνοιας για την κατάκτηση της εξουσίας. Διχόνοια, που οδηγεί στον αλληλοσκοτωμό των αδελφών Ελλήνων. Ο κ. Τάκης Θεοδωρόπουλος σε δημοσίευμά του αναφέρθηκε στο «Τι μας χρειάζονται οι κλασικοί». Μήπως πρέπει να επανέλθει, με θέμα: «Γιατί χρειάζεται οι πολιτικοί να διαβάζουν τους αρχαίους κλασικούς».
Χαραλαμπος Π. Παναγιωταρεας, Τξχος (ΜΧ) ε.α.