Κύριε διευθυντά
Στην περιοχή του Φιλοπάππου, απέναντι από το Θέατρο της Δόρας Στράτου, υπάρχει μια μικρή οδός, η οποία, με το παρακείμενο μικρό πάρκο, ονομάζονται: οδός και πάρκο Βουτιέ. Η ονομασία –άγνωστη στους περισσότερους– οφείλεται στον Γάλλο φιλέλληνα Olivier Voutier (1796-1877), ο οποίος έλαβε ενεργό μέρος, ως συνταγματάρχης του πυροβολικού, στην Ελληνική Επανάσταση. Είχε διατελέσει υπασπιστής του Μαυροκορδάτου στη μάχη στο Πέτα (1822), έλαβε μέρος στις πολιορκίες της Τριπολιτσάς και της Ακροπόλεως, στην εκστρατεία του Κωλέττη στη Λοκρίδα (1826) και έγραψε απομνημονεύματα του αγώνα.
Σε λίγους, όμως, είναι γνωστό ότι ο Βουτιέ, νεαρός δόκιμος του γαλλικού πολεμικού ναυτικού, συνέβαλε, ως αυτόπτης μάρτυρας, στις 21/5/1820, στη Μήλο, στο κτήμα του Γιώργου Κεντρωτά, στην ανακάλυψη του περίφημου αγάλματος της Αφροδίτης, που αποτελεί σήμερα αγλάισμα του Μουσείου Λούβρου. Το άγαλμα της θεάς θα περιπλανηθεί, με μια πολεμική γαλλική γολέτα με το όνομα «Estafette» (=αγγελιαφόρος), σε όλη τη Μεσόγειο, έως ότου καταλήξει στο λιμάνι της Τουλόν (1/3/1821) και από εκεί να φθάσει οδικώς στο Παρίσι και να δοθεί, ως δώρο, στο Λουδοβίκο ΙΗ΄. Μια οδύσσεια που διήρκεσε περίπου εννέα μήνες, με το γαλλικό σκάφος που πέρασε από 55 μέρη: Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Εύβοια, Αίγινα, Αλόννησο, Λέσβο, Χίο, Κρήτη, Κύπρο, Αίγυπτο (Ρωσέττη και Αλεξάνδρεια), Λίβανο, παράλια Μικράς Ασίας, Κιλικία, Σμύρνη, Πειραιά (21/9/1820), όπου γίνεται αντικείμενο θαυμασμού από το συγκεντρωμένο πλήθος. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Γεώργιος Δροσίνης, στο εξαίσιο οκτάστροφο συγκλονιστικό ποίημα «Στην Αφροδίτη της Μήλου» (ποιητική συλλογή «Πύρινη Ρομφαία»), πραγματεύεται το περιστατικό της φυγάδευσης του αγάλματος, μια σεληνόφωτη νύχτα, καθώς και τον θαυμασμό που προκάλεσε το θείο άγαλμα σε όλους, πριν ταξιδέψει οριστικά για τα ξένα, ευχόμενος παράλληλα την επάνοδό του στην πατρίδα του – στίχοι προφητικοί για την επιστροφή των ελγίνειων μαρμάρων.
Ετσι, από τον Πειραιά επιστρέφει πάλι στη Σμύρνη και από εκεί, με το εμπορικό πλοίο «Lionne» (=Λέαινα), κατευθύνεται, με οδηγίες του Γάλλου πρέσβη, στην Τουλόν, με προορισμό τη γαλλική πρωτεύουσα.
Η περιπλάνηση αυτή του αγάλματος εξιστορείται λεπτομερώς από τον Jean-Paul Alaux στο πολυσέλιδο βιβλίο του «La Venus de Milo et Olivier Voutier», που εκδίδεται από τον σύλλογο «Οι Φίλοι του Μουσείου Γ. Δροσίνη» σε μετάφραση των Ελένης Βαχάρη και Λίλιαν Σβάρνα. Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον αυτό πόνημα παρέχονται πλήρη στοιχεία για την αποστολή του Βουτιέ και την περιπέτεια του αριστουργηματικού αγάλματος της θεάς έως ότου τοποθετηθεί στο Μουσείο του Λούβρου.
Αναστασιος Αγγ. Στεφος, δ.φ., Ειδικός Γραμματέας της Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων
Η 14η Ιουλίου 1789 και η συνέχειά της
Κύριε διευθυντά
«Η ελευθερία είναι το αγαθό από το οποίο πηγάζουν όλα τα άλλα αγαθά». Ο γαλλικός λαός θα γιορτάσει και φέτος, αύριο 14 Ιουλίου την επέτειο της Γαλλικής Επαναστάσεως. Δεν ήταν επανάσταση μόνο του γαλλικού λαού. Ηταν επανάσταση του ελεύθερου και δημοκρατικού ανθρώπου όπου γης. Εγινε κατά της φεουδαρχίας και της βασιλείας, που σύμβολό της ήταν… η Βαστίλλη, η φυλακή του αυταρχικού και τυραννικού καθεστώτος που θεωρείτο σύμβολο αυθαιρεσίας, βίας και τυραννίας. Και όταν έπεσε, δεν βρέθηκε μέσα κανένας έγκλειστος πολιτικός κρατούμενος, πολιτικός επαναστάτης!
Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, στο έξοχο βιβλίο του «Η Γαλλική Επανάσταση», γράφει σχετικά: «Η Βαστίλλη ήταν σύμβολο και η εκπόρθησή της στις 14 Ιουλίου έκαμε την ημέρα αυτή να γίνει η συμβολική ημέρα της γαλλικής δημοκρατίας», όπως λέει. Τι ειρωνεία, αλήθεια, της Ιστορίας! Για τη Γαλλική Επανάσταση έχουν γραφτεί χιλιάδες βιβλία και έχει αξιολογηθεί θετικά και αρνητικά. Εχυσε αίμα πολύ, χρησιμοποίησε βία άμετρη και κατέληξε στον Ναπολέοντα, ο οποίος, ως εξόριστος στην Αγία Ελένη και αναπολώντας και αξιολογώντας τα περασμένα, απεφάνθη: «Με τις λόγχες κάνεις τα πάντα, αλίμονο όμως όταν έρθει η ώρα να καθίσεις πάνω στη λόγχη»!
Η Γαλλική Επανάσταση έδωσε στον κόσμο τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη το 1789, που αποτελεί άστρο λαμπρό του φιλοσοφικού και του πολιτικού στοχασμού της ανθρωπότητας. Κατέλειπε, ως παγκόσμια κληρονομιά, τη νομική και ηθικοφιλοσοφική θεμελίωση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Εκεί όμως που είναι ορατά τα αποτελέσματα της Γαλλικής Επαναστάσεως όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη, είναι στο δίκαιο και ιδίως στο ποινικό, που το έκανε φιλελεύθερο, δημοκρατικό.
Ο γαλλικός ποινικός κώδικας του 1810 και ο βαυαρικός του 1815 απάλλαξαν το ποινικό δίκαιο της Ευρώπης από τη μεσαιωνική πνευματική ατμόσφαιρα και την απόλυτη αυθαιρεσία του αστυνομικού κράτους. Ενσαρκώνουν, σε νομικές διατάξεις, σε νόμους, τα αιτήματα του Διαφωτισμού, που είναι: 1) Εγκατάλειψη της ιδέας της ανταποδόσεως με την ποινή υπό τη θεολογική – βιβλική μορφή της. 2) Η καθίδρυση της ισότητος ενώπιον του νόμου. 3) Ο σεβασμός της ανθρώπινης προσωπικότητος. 4) Η αναλογία μεταξύ ποινής και εγκλήματος. 5) Το βασικό θεμέλιο του ποινικού δικαίου, όπου καμία ποινή δεν υπάρχει, κανένα έγκλημα δεν υπάρχει δίχως νόμο που να τα προβλέπει. Ενας μεγάλος νομικός πολιτισμός θεμελιώνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη. Και ο νομικός πολιτισμός επηρεάζει την πολιτεία, το κράτος, προς φιλελεύθερες και δημοκρατικές πορείες.
Η αυθαιρεσία του αστυνομικού κράτους και ο δικαστής νομοθέτης – κατασκευαστής του εγκλήματος έπαψαν. Το ποινικό δίκαιο είναι πλέον προστάτης και εγγυητής των εννόμων αγαθών των Ευρωπαίων πολιτών, τα διασφαλίζη, τα προστατεύει από την κρατική αυθαιρεσία και την αυθαίρετη καταστολή. Χρόνια πολλά δημοκρατική Γαλλία, Γαλλία του φωτός και του πνεύματος.
Γ. Σταραντζης, Δικηγόρος στον Α. Πάγο και στο ΣτΕ, πρ. επιστημονικός συνεργάτης του «Αρχείου Νομολογίας», Νομικός συγγραφέας