Κύριε διευθυντά
Η κριτική που ασκήθηκε στο νέο κυβερνητικό σχήμα, αμέσως μετά την ανακοίνωσή του, εστιάστηκε σε δύο σημεία.
Το πρώτο σημείο αφορά το εύρος του, 51 άτομα, το οποίο προφανώς δεν συνιστά ένα «μικρό και ευέλικτο σχήμα». Αντιθέτως, για τις περιόδους 1956-64 και 1974-2019 αποτελεί το πολυπληθέστερο σχήμα που σχηματίστηκε αμέσως ύστερα από εκλογές (δεν εξετάζονται τα σχήματα έπειτα από ανασχηματισμό). Προδικτατορικά, το μεγαλύτερο σχήμα ήταν του Γ. Παπανδρέου με 30 μέλη (1964), ενώ μεταδικτατορικά υπήρξαν 6 σχήματα με 43 μέλη Κων. Καραμανλή (1974), Α. Παπανδρέου (1993), Κ. Σημίτη (2000), Κ. Καραμανλή (2004), Α. Σαμαρά (2012) και Α. Τσίπρα (2015). Από τα 16 μεταδικτατορικά σχήματα μόνο τρία είχαν λιγότερα από 35 μέλη (Α. Παπανδρέου (1985, 17 μέλη), Τζ. Τζαννετάκη (1989, 25 μέλη) και Ξ. Ζολώτα (1989, 27 μέλη).
Το δεύτερο σημείο αφορά την ισχνή παρουσία γυναικών (2 υπουργοί και 3 υφυπουργοί σε σύνολο 51 μελών), όπως άλλωστε παραδέχθηκε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός σε συνέντευξή του σε γυναίκα δημοσιογράφο του BBC (11.07.2019). Προφανώς, επιχειρήματα τύπου «δεν υπήρχαν πολλές εκλεγμένες γυναίκες» ή «πολλές δεν ενδιαφέρονταν» αντιμετωπίζονται συγκαταβατικά και με δικαιολογημένη την, εν πολλοίς ρητορική, δημοσιογραφική ερώτηση «Are you serious?».
Οσοι ασκούμε κριτική επί του συγκεκριμένου θέματος θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η ποσοστιαία συμμετοχή γυναικών στο πρόσφατο σχήμα (10%) είναι υπερδιπλάσια από τον μέσον όρο (4%) στα προηγηθέντα 5 μεταδικτατορικά σχήματα της Νέας Δημοκρατίας, πάντοτε αμέσως έπειτα από εκλογές (8 γυναίκες σε σύνολο 203 μελών). Αναλυτικότερα, τα σχετικά ποσοστά ήταν 0% και 2% στα σχήματα Καραμανλή (1974 και 1977), 10% στο σχήμα Μητσοτάκη (1990), 2% και 5% στα σχήματα Καραμανλή (2004 και 2007), αντιστοίχως.
Συγκριτικά, στις 6 κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, ο μέσος όρος της γυναικείας παρουσίας (11%) ήταν υπερδιπλάσιος αυτού των κυβερνήσεων της Ν.Δ. (23 γυναίκες επί συνόλου 219 μελών).
Αναλυτικότερα, τα σχετικά ποσοστά ήταν 8%, 6% και 7% στα σχήματα Παπανδρέου (1981, 1985 και 1993), 7% και 12% στα σχήματα Σημίτη (1996 και 2000), 22% («εθνικό ρεκόρ») στο σχήμα Παπανδρέου (2009), αντιστοίχως. Στα σχήματα Τσίπρα (Ιανουάριος 2015 και Σεπτέμβριος 2015) η συμμετοχή γυναικών ήταν 15% και 16%, αντιστοίχως.
Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι στα 5 προδικτατορικά σχήματα Καραμανλή (1956, 1958 και 1961) και Παπανδρέου (1963 και 1964) και σε σύνολο 126 μελών υπήρξε μόνο μία γυναικεία συμμετοχή, αυτή της πρώτης Ελληνίδας υπουργού Λ. Τσαλδάρη το 1956.
Οσο και αν ξενίζει, η αυξημένη, για τα δεδομένα της Ν.Δ. εκπροσώπηση των γυναικών στο σχήμα Μητσοτάκη παραπέμπει στα σχήματα του ΠΑΣΟΚ, αλλά σε κάθε περίπτωση από την κοινή γνώμη έχει θεωρηθεί ανεπαρκής, ιδιαίτερα μάλιστα όταν στο σχήμα συμμετέχουν 21 εξωκοινοβουλευτικά μέλη.
Γενικότερα, ως κοινωνία και ανεξάρτητα από τις αιτίες, δεν πρέπει να νιώθουμε υπερήφανοι για το μέγεθος της γυναικείας παρουσίας στα κυβερνητικά σχήματα, εντέλει, από καταβολής του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Το πρόσφατο 5 στα 51 δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά τον κανόνα. Παρά την όποια δικαιολογητική επιχειρηματολογία, πρόκειται για σύμπτωμα μακροχρόνιας «ασθένειας». Σε τελευταία ανάλυση, είναι «το μισό του ουρανού», να μη δικαιούνται κάτι περισσότερο από το 10% ενός κυβερνητικού σχήματος; Θέληση να υπάρχει…
Δημ. Χατζηδακης, Δρ Χημικός Μηχανικός, Αθήνα