Κύριε διευθυντά
Νέα εκπαιδευτική χρονιά. Αφορμή περίσκεψης. Λογική η σταθεροποίηση της παραπαίουσας περίφημης «βάσης» εισαγωγής στα πανεπιστήμια. Αρκεί, όμως; Προφανώς η έλλειψη βάσεων το πρόβλημα. Η δομή του συστήματος.
Ενδιαφέρον και ικανότητα παγιώνονται σχεδόν στην εφηβική ηλικία. Αντιμετωπίζονται, όμως, σοβαρά από την οικογένεια, το σχολείο, την πολιτεία; Ο,τι γνήσια ενδιαφέρει τον μαθητή είναι εκείνο που μπορεί και ό,τι μπορεί συμβάλλει στην περαιτέρω ανάπτυξη ενδιαφέροντος. Βασικά κίνητρα – κριτήρια για την πορεία του ατόμου.
Οπου ο μαθητής δεν αποδίδει, εκεί προφανώς λείπει το ενδιαφέρον. Μάταιο να επιδιώκονται ειδικές – ανώτερες σπουδές και αντίστοιχη ατομική σταδιοδρομία. Οσο τα παραπάνω παραγνωρίζονται, θα τρέχουν πολλοί απερίσκεπτα για σπουδές, ταλαιπωρούμενοι και ταλαιπωρώντας, ενώ μπορεί να έχουν κάποια άλλη αξιοπρόσεκτη ικανότητα και πορεία (Πβ. πτυχιούχους άνεργους, επιτυχημένους σε άσχετες ασχολίες!).
Κανένας δεν είναι ικανός για όλα και κανένας τελείως ανίκανος! (Περισσότερα: Ν. Γ. Παπαδόπουλος «Λεξικό Ψυχολογίας – Εγκυκλοπαιδικό με τετράγλωσση ορολογία», σελ. κυρίως 308, 348, 416, 699, 1003).
Η πολιτεία δεν μπορεί να ικανοποιεί μαθητές – γονείς με ψεύτικες, αντιψυχολογικές και αναξιοκρατικές διαδικασίες. Αλλωστε, ενδιαφέρον σημαίνει, ακόμη, ζήλο για κάτι. Αυτός καταξιώνει κάθε άτομο στον τομέα προσπάθειας – δράσης του. Χωρίς αυτόν, σπουδές και διορισμός προφανώς ανίκανων ή (και) αδιάφορων στο Δημόσιο οδηγούν στην… «κατηφόρα, τη μεγάλη».
Λύση – θεραπεία: Ο σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός. Αφού, όμως, ενεργοποιηθεί επιστημονικά και κυρίως ψυχολογικά – παιδαγωγικά, για έγκαιρη ενημέρωση μαθητών γυμνασίου – λυκείου. Και αφού λαμβάνονται σοβαρά υπόψη, κυρίως από τους μαθητές, οι γραπτές υποδείξεις(!) επιτροπής ειδικών επιστημόνων.
Αν αργότερα εκτιμήσουν ωριμότερα ότι έχουν αναπτύξει ενδιαφέροντα –πράγμα δυνατό, αλλά σπάνιο–, να μπορούν να αναπληρώσουν. Απαραίτητη κάποια αλλαγή νοοτροπίας για ρεαλιστική ατομική – κοινωνική προκοπή και δημιουργικότητα. Αλλιώς θα συνεχίσουμε να παραπαίουμε…
Παράλληλα, επαναφορά του μαθήματος της ψυχολογίας. Τα τελευταία θαυμάσια εγχειρίδια μαθητών – καθηγητών βοηθούν ουσιαστικά τον μαθητή στα άμεσα προβλήματά του. Χρησιμοποιήθηκαν ελάχιστα. Προτιμήθηκε η κοινωνιολογία που, συγκριτικά, ελάχιστα βοηθά. Ανάπτυξη οποιασδήποτε πτυχής της ζωής του ανθρώπου χωρίς την αυτογνωσία χωλαίνει βασικά.
Νικος Παπαδοπουλος, Επίτ. σύμβουλος Παιδαγ. Ινστιτούτου – Καθηγητής Ψυχολογίας (Πανεπ. Κρήτης και Heidelberg), συγγραφέας