Κύριε διευθυντά
Το άρθρο του κ. Πάσχου Μανδραβέλη της 7ης/6/2020, με τίτλο «Ο ιδιωτικός βίος των εξετάσεων», αναφέρεται, μεταξύ άλλων, και στις εξετάσεις του τρέχοντος ακαδημαϊκού εξαμήνου στο ΕΜΠ καταλήγοντας με την αποστροφή «Με άλλα λόγια, οποιοσδήποτε –είναι δεν είναι φοιτητής– μπορεί να γράψει τις εξετάσεις στο όνομα ενός συγκεκριμένου φοιτητή» ως απόρροια της σχετικής απόφασης της Συγκλήτου. Σας ενημερώνω, και παρακαλώ να ενημερωθούν οι αναγνώστες της εφημερίδας, για τα εξής:
1) Οι εξετάσεις στο ΕΜΠ δεν διενεργούνται ολοσχερώς εξ αποστάσεως, όπως φαίνεται να εννοεί το άρθρο. Με απόφαση της Συγκλήτου, οι Σχολές και οι διδάσκοντες αποφασίζουν για τον τρόπο εξέτασης κάθε μαθήματος. Οι εξετάσεις στο ΕΜΠ θα γίνουν, κατά μεγάλο μέρος, με φυσική παρουσία και τήρηση όλων των μέτρων υγειονομικής προστασίας. Εξεταζόμενοι και εξεταστές υποχρεούνται να φέρουν μάσκα και αντιλαμβάνεστε ότι ακόμη και στην περίπτωση της παραδοσιακής εξέτασης, η ταυτοποίηση εξεταζομένων με επίδειξη δελτίου ταυτότητας είναι προβληματική.
2) Η απόφαση της Συγκλήτου για τη διενέργεια των εξετάσεων έχει αναρτηθεί στη Διαύγεια καθώς και στον ιστότοπο του ΕΜΠ. Το συμπλήρωμα της απόφασης, σε σχετική περικοπή του οποίου υποθέτω ότι εστιάζετε, δεν είναι αυθύπαρκτο αλλά είναι αναπόσπαστο τμήμα της (κύριας) απόφασης. Στην απόφαση της Συγκλήτου υπάρχει ειδικό κεφάλαιο για την «Ταυτοποίηση και διενέργεια των εξετάσεων». Ο κοινός παρονομαστής όλων ανεξαιρέτως των επιτρεπτών τρόπων εξ αποστάσεως εξέτασης είναι η πλήρης ταυτοποίηση του φοιτητή. Η διαδικασία της ταυτοποίησης περιγράφεται αναλυτικά, αξιοποιώντας όλα τα τεχνικά μέσα, χωρίς εξαιρέσεις. Οι φοιτητές συνδέονται στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες εξέτασης χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς ιδρυματικούς κωδικούς. Λαμβάνουν τον σύνδεσμο συμμετοχής τους στις εξετάσεις μέσω του ιδρυματικού τους e-mail. Επικοινωνούν με χρήση κάμερας και μικροφώνου μέσα από συγκεκριμένες ηλεκτρονικές πλατφόρμες που διασφαλίζουν, μέσω του ιδρυματικού καταλόγου, την είσοδο μόνο με τα προσωπικά στοιχεία ταυτοποίησης (credentials) του κάθε φοιτητή. Οπως και στις γραπτές εξετάσεις, έτσι και τώρα επιδεικνύουν την ταυτότητά τους, ατομικά, στην οθόνη του εξεταστή, πριν από την έναρξη της εξ αποστάσεως εξέτασης. Οι διδάσκοντες μπορούν να έχουν συνεχή επικοινωνία με τους εξεταζόμενους, απαντώντας σε απορίες, δίνοντας διευκρινίσεις. Υπάρχει πλήρης διαφάνεια και τήρηση αρχείου της διαδικασίας κατά την εξέταση. Επιπλέον, οι διδάσκοντες μπορούν να συνδυάσουν τρόπους εξέτασης, όπως προφορική, με αμφίδρομη ζωντανή επικοινωνία με κάμερα με τους εξεταζόμενους, ταυτόχρονα με γραπτή.
3) Στο συμπλήρωμα της απόφασης της Συγκλήτου διευκρινίζεται ότι η χρήση κάμερας για την επιτήρηση δεν επιτρέπεται. Η εικόνα μιας κάμερας που δείχνει σταθερά το πρόσωπο ενός εξεταζόμενου μπορεί αρχικά να φαίνεται ότι είναι στην κατεύθυνση της καλύτερης επιτήρησης, αλλά τεχνικά δεν εξασφαλίζει περισσότερο το αδιάβλητο της διαδικασίας. Δεν εμποδίζει την παράτυπη επικοινωνία εκτός του στενού πεδίου κάλυψης της κάμερας. Δεν αντικαθιστά το ευρύ οπτικό πεδίο που έχει ο επιτηρητής κατά την εξέταση σε ένα αμφιθέατρο. Οποιαδήποτε άλλη επιτήρηση χώρου μέσω κάμερας είναι νομικά δυσχερέστατη έως αδύνατη αλλά και τεχνικά πολύ δύσκολη. Η διακοπή της σύνδεσης π.χ. για τεχνικούς λόγους, πώς θα εκλαμβανόταν; Ενώ λοιπόν δεν προσθέτει σημαντικά στην ενίσχυση της αξιοπιστίας, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην ομαλή διεξαγωγή της εξέτασης. Οι προβληματισμοί αυτοί δεν είναι μόνο της Συγκλήτου του ΕΜΠ. Διεθνώς το ίδιο θέμα αντιμετωπίζεται από μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού με τον ίδιο τρόπο, η επιτήρηση με ατομικές (web) κάμερες δεν αποτελεί επιλογή με ουσιαστικό αποτέλεσμα.
4) Συνεπώς, ο έλεγχος ότι οι εξεταζόμενοι έχουν επαρκείς γνώσεις γίνεται στην πράξη με τη σωστή ταυτοποίηση και τη δυνατότητα συνδυασμού μεθόδων, προφορικών και γραπτών. Αυτό είναι ένα ουσιαστικό σημείο που αξιολογήθηκε και αποφασίστηκε στη Σύγκλητο του ΕΜΠ. Πολλά μαθήματα οργανώθηκαν εξαρχής με παράδοση εργασιών, σειρών ασκήσεων, με προφορικές παρουσιάσεις ατομικά ή από ομάδες φοιτητών, είτε ως απαλλακτικές εργασίες, είτε ως μέρος της συνολικής βαθμολογίας του κάθε φοιτητή. Η επίδοση του κάθε φοιτητή αξιολογείται εξαμηνιαία και πολλαπλώς και αυτό εξασφαλίζει τόσο τη διαφάνεια, όσο και την αντικειμενικότητα στη βαθμολόγησή του.
Τέλος, όπως σε όλες τις εκπαιδευτικές διαδικασίες, καθοριστικός παράγοντας και στις εξετάσεις είναι η τήρηση του κώδικα ακαδημαϊκής δεοντολογίας και ακεραιότητας. Η διαδικασία της εκπαίδευσης είναι πολύ σημαντική και στο ΕΜΠ την αντιμετωπίζουμε με σοβαρότητα και σεβασμό στην προσπάθεια των χιλιάδων φοιτητών μας. Εν πάση περιπτώσει, η πρωτόγνωρη για όλα τα πανεπιστήμια εξεταστική διαδικασία, υπό συνθήκες πανδημίας, θα αξιολογηθεί μετά την ολοκλήρωσή της σε συνδυασμό με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση που προηγήθηκε.
Ανδρεας Γ. Μπουντουβης, Πρύτανης ΕΜΠ