Κύριε διευθυντά
Παλλαϊκοί νταλκάδες κατά της «άτιμης κοινωνίας» συνωστιζόμενοι επικινδύνως υπό τις συνθήκες της πανδημίας στους μελωδικούς στόνους του «Ρε, ντουνιά/ θα σου δώσω μια/ θα σου κάνω μεγάλη ζημιά» (προπολεμικώς) και του «Ποιος θα μου δώσει δύναμη/ τον κόσμο για ν’ αλλάξω» των Καλδάρα – Καζαντζίδη (μεταπολεμικώς), μεταφέρουν στα μαρμαρένια αλώνια της πίστας («πρώτο τραπέζι»), όχι μόνο τους κοινωνικούς προβληματισμούς της περιορισμένης πλέον «νύχτας των μαγαζιών», αλλά και σπάνιες επαληθεύσεις και συχνότερες διαψεύσεις του περιλάλητου στην Ελλάδα «ηθικού πλεονεκτήματος».
«Στον κόσμο το σημερινό/ αυτό το ξέρουν όλοι/ η δύναμη στον άνθρωπο είναι το πορτοφόλι» και, ως εκ τούτου, ένα κελαρυστό ρεύμα ανώτερης ευαισθησίας και μια ευωδιαστή ανιδιοτέλεια «υπεράνω χρημάτων», στρέφουν τα βέλη της κριτικής και της απόρριψης κατά του κόσμου τούτου. Και ώς εδώ, καλά. Οταν όμως το πράγμα παίρνει τη μορφή και τη μομφή θεωρητικής γενίκευσης που περιλαμβάνει τον κόσμο ως κάτι κακό με υπαιτιότητα εκείνων τους οποίους η ευαισθησία και η ανιδιοτέλεια ορίζουν από καθέδρας, δεν μπορεί να αποφύγει κανείς την απάντηση.
Η λέξη κόσμος είναι πλούσια σε σημασίες, η πρωταρχική της όμως είναι εκείνη που τη συνδέει –στην ιστορική προοπτική– με την εξέλιξη του πολιτισμού. Ο εκθετικός πολλαπλασιασμός της δυνατότητας συμμετοχής διαρκώς αυξανόμενου πληθυσμού της γης σε έναν βίο ολοένα και μακρότερο αποτελεί μείζονα απόδειξη ότι ο κόσμος ο σημερινός δεν παύει να είναι –σε τελική (και «διαλεκτική») ανάλυση– ένα αγαθό αποτέλεσμα αγαθών κινήτρων. Δεν είναι πάντως ένας κόσμος που τα «μούτρα του» είναι άξια καταδίκης βασισμένης σε λογικά κριτήρια – εκτός αν η καταδίκη βασίζεται σε ιεραποστολικά αισθήματα και σε ιδεολογικές αναφορές που δίνουν στον φορέα τους την εδραία πεποίθηση ότι είναι και υψηλόφρων φορέας υψηλών σκοπών.
Υπάρχει μια εξήγηση και ίσως μια δικαίωση ή μια συγχώρηση για την περίπτωση κάθε συνείδησης που τα νεανικά της όνειρα πλέχτηκαν με τη διεθνιστική ιδεολογία και με την ευγενική φαντασίωση ενός υπερκείμενου σκοπού της απόλυτης ιδεατής δικαιοσύνης. Η προσωπική ταύτιση με αυτόν τον σκοπό δεν αγιάζει μόνο τα μέσα αλλά επιβάλλει και την αλύγιστη ισχύ και ακεραιότητα ενός μέτρου εκτίμησης των γεγονότων που αδιαφορεί για κάθε άλλη λογική και για την ίδια τη λογική. Και γιατί φαντασίωση, άλλωστε; Ο άνθρωπος καταφάσκει στον εαυτό του όχι επειδή τείνει προς την τελειότητα ως ένα βέλος που έχει εκτοξευθεί (και τότε η βαρύτητα που τον τραβάει στο χώμα είναι η ηθική τραγωδία τού «αχ! πού ’σαι νιότη που ’δειχνες πως θα γινόμουν άλλος»), αλλά επειδή έχει πιστέψει ότι νίκησε τη βαρύτητα και ότι αυτός και οι ιδέες του και οι πράξεις του είναι η τελειότητα.
Κάτι από αυτά, νομίζω, θυμίζει το «ηθικό πλεονέκτημα».