Κύριε διευθυντά
Σε επιστολή προς την «Κ» (6.4.2021) διαβάζω: «…αναφορικά με τη διάρκεια αναστολής της (διά ζώσης) λειτουργίας των σχολείων ανά κράτος…». Σύμφωνα με τα σχετικά λήμματα τριών από τα εγκυρότερα και νεώτερα Λεξικά της Νεοελληνικής, το «διά ζώσης» του κ. επιστολογράφου ευ αρμοστεί προς τα συμφραζόμενα.
Ωστόσο, όταν ο διδάσκων απευθύνεται από το Διαδίκτυο στους διδασκομένους που τον βλέπουν, τον ακούν και του υποβάλλουν ερωτήσεις, η διδασκαλία γίνεται όντως (διά ζώσης) και καμιά σημασία δεν έχει αν η απόσταση που τους χωρίζει είναι μεγάλη.
Εντελώς όμως εσφαλμένη είναι η φράση «Είδαμε διά ζώσης με τον φίλο μου τον αγώνα Ολυμπιακού – Παναθηναϊκού», όπου για τον ομιλητή το «διά ζώσης» σημαίνει «από κοντά», ήγουν από τις κερκίδες του γηπέδου και όχι από την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο.
Η ελλειπτική έκφραση «διά ζώσης» προφανώς είναι παλαιά και επιστολική, δεν κατόρθωσα όμως να την εντοπίσω σε προπολεμικά Λεξικά. Εξίσου προφανές είναι ότι αντιτίθεται στο «γραπτώς» και όχι στο «από μακριά». Συνεπώς η εννοούμενη –και παραλειπόμενη– λέξη είναι μόνον η «φωνή». Δεν την είδα στα λεξικά, την παρέχει πάντως το αρκετά παλαιότερό τους «Αντιλεξικόν» του ευεργετικότατου Θεολ. Βοσταντζόγλου: «διά ζώσης φωνής», «γινόμενος διά ζώσης φωνής».
Προσθήκη σχολαστική και πιθανώς περιττή: οι επιστολές, τα τηλεγραφήματα, τα φαξ και τα λογής έντυπα είναι «φωνή γραπτή».