Kύριε διευθυντά
Ο Sakichi Toyoda (1867-1930) ήταν ο ιδρυτής του βιομηχανικού συγκροτήματος Toyota – Boshoku και πατέρας του Κichiro Toyoda, ιδρυτή της ομώνυμης αυτοκινητοβιομηχανίας. Στο πλαίσιο της συνεχούς βελτίωσης της ποιότητας, ο S. Toyoda ανέπτυξε μία τεχνική για τον εντοπισμό των πραγματικών αιτίων που οδηγούν σε μία αστοχία, σε ένα λάθος και σε ένα ελαττωματικό προϊόν. Η μέθοδος αυτή είναι γνωστή σαν «τα 5 γιατί». Είναι απλή, και συνιστά κάθε φορά που ερευνάς ένα συμβάν για να βρεις τι έφταιξε, να θέτεις τουλάχιστον πέντε φορές το ερώτημα «γιατί». Κάθε απάντηση αποτελεί τη βάση για το επόμενο «γιατί», μέχρι να εντοπισθεί η πραγματική αιτία, η ρίζα του κακού. Ενα απλό παράδειγμα: Γιατί (1) δεν παίρνει μπροστά το αυτοκίνητο; Απ.: Γιατί άδειασε η μπαταρία. Γιατί (2) άδειασε η μπαταρία; Απ.: Επειδή δεν δούλευε το δυναμό. Γιατί (3) δεν δούλευε το δυναμό; Απ.: Επειδή είχε κοπεί ο ιμάντας. Γιατί (4) είχε κοπεί ο ιμάντας; Απ.: Επειδή δεν έγινε τακτική συντήρηση. Γιατί (5) δεν έγινε τακτική συντήρηση; Απ.: Επειδή δεν υπάρχει πρόγραμμα συντήρησης. Λέγεται χαρακτηριστικά ότι όταν κάποτε ο ίδιος ο S. Toyoda εφάρμοσε τη μέθοδό του στο εργοστάσιό για να διαπιστώσει τι φταίει για κάποιες επαναλαμβανόμενες διαρροές λιπαντικού, πήρε την απάντηση ότι η ρίζα του κακού είναι ο ίδιος. Αυτός και όχι οι τεχνικοί, γιατί για λόγους οικονομίας συνέστησε αγορές φτηνότερων υλικών. Ολα αυτά ήρθαν στον νου με το τραγικό τροχαίο δυστύχημα στις 23/7/21 που η Καβάλα θρήνησε τρεις νεκρούς. Ολα συνέβησαν όταν έξω από το κέντρο όπου θα διασκέδαζαν μετά τον γάμο οι καλεσμένοι, ένα αυτοκίνητο έκανε αναστροφή και μία επερχόμενη μοτοσικλέτα μεγάλου κυβισμού έπεσε πάνω του. Τα υπόλοιπα είναι γνωστά. Θα γίνει άραγε μια στοιχειώδης έρευνα που θα αρχίζει με πρώτο το γιατί επιχείρησε αναστροφή ο οδηγός στο συγκεκριμένο σημείο του δρόμου; Οχι για να βρεθεί ο ένοχος, που ίσως είναι και ανώφελο, αλλά η ρίζα του κακού και να παρθούν μέτρα ώστε να μην ξανασυμβεί. Εκτός κι αν φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε τις αλήθειες και μας βολεύει η θεωρία της «κακιάς στιγμής». Ισως, έτσι, με λίγα γιατί δοθεί απάντηση στο παρατηρούμενο πρόσφατα φαινόμενο καφετέριες δίπλα σε βενζινάδικα να βγάζουν εξωτερικά τραπεζοκαθίσματα εφοδιασμένα με τασάκι για τους καπνιστές, δίπλα και σχεδόν σε επαφή με τις αντλίες καυσίμων! Μήπως τα υγρά καύσιμα δεν θεωρούνται πλέον εύφλεκτα;