Κύριε διευθυντά
Με την ευκαιρία των πρόσφατων Ολυμπιακών Αγώνων στο Τόκιο και του μαραθώνιου δρόμου, που γίνεται εις ανάμνησιν και προς τιμήν του αρχαίου εκείνου δρομέα οπλίτη, θα ήθελα να αναφερθώ στο ερώτημα που απασχολεί ακόμα επιστήμονες, ερευνητές και λοιπούς ενδιαφερόμενους: Ετρεξε πράγματι αυτός ο οπλίτης με το όνομα Φειδιππίδης ή Ευκλής ή Θέρσιππος από τον Μαραθώνα στην Αθήνα, περίπου 45 χλμ. κακοτράχαλου δρόμου και με πλήρη οπλισμό (περικεφαλαία, θώρακα, περικνημίδες, ασπίδα, ακόντιο, ξίφος, κάπου 30-35 κιλά) για να αναγγείλει τη μεγάλη νίκη;
Το περιστατικό αυτό δεν το αναφέρει στην «Ιστορία» του ο Ηρόδοτος (περίπου 484-410 π.Χ.), ο οποίος είναι λεπτομερέστατος στα προ, στα μετά και στα κατά τη διάρκεια της μάχης και ο οποίος μάλιστα γεννήθηκε λίγα χρόνια μετά από αυτήν.
Ο Πλούταρχος (46-126 μ.Χ.), πολλά χρόνια μετά, έγραψε για κάποιον Ηρακλείδη τον Ποντικό, ο οποίος με τη σειρά του αναφέρεται σε κάποιον Ευκλή, ο οποίος αμέσως μετά την περίφημη μάχη (πιθανότατα μέσα Αυγούστου, 490/489 π.Χ.) έτρεξε στην Αθήνα εν πλήρει φόρτω και φτάνοντας εκεί αναφώνησε μπροστά στους άρχοντες: «Χαίρετε, νικώμεν» και αμέσως εξέπνευσε. Αλλά και ο Λουκιανός (125-180 μ.Χ.) κάτι γράφει για το περιστατικό, χωρίς να γνωρίζουμε ποιον αντιγράφει…
Αν πάλι πρόκειται για τον επαγγελματία ημεροδρόμο Φειδιππίδη, αυτός κατά τον Ηρόδοτο λίγες μέρες πριν από τη μάχη είχε σταλεί από την Αθήνα στη Σπάρτη (230 + 230 = 460 χλμ. με επιστροφή) και τρέχοντας συνεχώς μέσα στην κάψα του καλοκαιριού για να ζητήσει βοήθεια, επέστρεψε μάλιστα αμέσως με την επιθυμία να πολεμήσει στον Μαραθώνα, αλλά η μάχη είχε ήδη τελειώσει. Ετσι, τον έστειλαν να πάει πάλι τρέχοντας στην Αθήνα (45 χλμ.), να αναγγείλει τη νίκη και φυσικά δεν άντεξε άλλο και πέθανε.
Αλλά η τιτάνια αυτή προσπάθεια του Φειδιππίδη είναι ανθρωπίνως αδύνατη και εξωπραγματική κατά τους επιστήμονες.
Εν πάση περιπτώσει, γιατί ο οπλίτης αυτός αμέσως μετά τη νικητήρια μάχη έπρεπε να τρέξει στην Αθήνα με τόση βιασύνη και με όλη του την πολεμική εξάρτυση, για να αναγγείλει τη νίκη; Εδώ η απάντηση είναι πιο εύκολη. Οι εναπομείναντες Πέρσες μπαίνοντας στα πλοία τους και περιπλέοντας το Σούνιο, έφτασαν στο Φάληρο με σκοπό να καταλάβουν την ανυπεράσπιστη Αθήνα. Αλλά εκεί τους περίμεναν πανέτοιμοι οι Αθηναίοι που μέσα σε 7-8 ώρες είχαν επιστρέψει από τον Μαραθώνα. Οταν τους είδαν οι Πέρσες, τα μάζεψαν αμέσως «αναχωρήσαντες τας νέας απέπλεον οπίσω εις την Ασίαν» και δεν ξανάρθαν στην Ελλάδα. Ετσι, λέγεται ότι πριν πεθάνει ο δρομέας οπλίτης δεν είπε μόνο «νενικήκαμεν». Αλλά και «έρχονται οι Πέρσαι»!
Πολλές φορές η πραγματικότητα είναι πεζή και τετριμμένη, οι μύθοι όμως είναι γοητευτικοί και ευπρόσδεκτοι, και όσο περνούν οι αιώνες γίνονται θρύλοι που γιγαντώνονται και… εδραιώνονται!
Λένε ότι οι σημερινοί Ιρανοί, απόγονοι των αρχαίων Περσών, δεν συμμετέχουν στους σύγχρονους μαραθώνιους, γιατί είναι… θυμωμένοι από τότε!
