Κύριε διευθυντά
Δεν γνώρισα τον προς μητρός πάππο μου. Σκοτώθηκε στον βομβαρδισμό του Πειραιώς το 1944. Η μητέρα μου επέμενε φορτικώτατα ότι δεν ήταν αριστερός, αλλά ότι ήταν «ανθρωπιστής». Οπως ακριβώς ερμηνεύει το κίνητρο πολλών επωνύμων αριστερών και ο τακτικός επιστολογράφος τής «Καθημερινής» κ. Κωνσταντίνος Λύκας (Πέμπτη, 16 Σεπτεμβρίου 2021). Ισως έχει ενδιαφέρον, όμως, μια διαφορετική ερμηνεία, γραμμένη ένα μήνα πριν από τις κρίσιμες εκλογές τού 1920 και την πρώτη εμφάνιση κομμουνιστικού κόμματος σε εκλογική αναμέτρηση στην Ελλάδα: «Ολα τα κόμματα, όλαι αι μερίδες, υπό οιαδήποτε ονόματα, οσονδήποτε ιδεαλιστικά και αν εμφανίζωνται, πράγματι επιζητούσι την εξουσίαν και μόνον την κυριαρχίαν επί των άλλων ανθρώπων. Αι αρχαί των, διά τας οποίας αγωνίζονται, είναι το μέσον διά του οποίου επιζητούσι να φθάσωσι τον σκοπόν των.
Πολλοί κατορθώνουσι να πείσωσι, και τον εαυτόν των ακόμη, ότι μόνον αι αρχαί αύται είναι το ιδεώδες και ο σκοπός των· ούτοι είναι οι καλλίτεροι προπαγανδισταί εις το να πείσωσι και άλλους πολλούς εις το να αυταπατώνται. Αγωνίζονται ούτω προς απόκτησιν της εξουσίας, θυσιάζοντες και πάσαν ηθικήν αρχήν, το οποίον εντρέπονται να πράξωσιν όσοι δεν κατόρθωσαν να αυταπατηθώσι.
Σκοπός δε της αποκτήσεως της εξουσίας είναι η ικανοποίησις του εγωκεντρισμού εκάστου ανθρώπου, ή εξασφάλισις ηθικής και υλικής υπεροχής, και ίσως-ίσως, κατά βάθος, η απαλλαγή από του φόβου τον οποίον εμπνέουσιν οι άλλοι, η δυσπιστία προς πάντα άλλον πλην εαυτού».
Αλλά, πέρα από τις 143 λέξεις του 49χρονου, τότε οριστικώς αποστράτου, υποστρατήγου του Μηχανικού Ιωάννη Μεταξά, έχουμε και τις δέκα, ακόμη σκληρότερες, λέξεις από τον Θουκυδίδη στην περίφημη κρίση του για τον Πελοποννησιακό Πόλεμο: «…πάντων δ αυτών αίτιον αρχή η διά πλεονεξίαν και φιλοτιμίαν…». Η αιτία των πολιτικών συγκρούσεων είναι ο πόθος της εξουσίας, τρεφόμενος από την πλεονεξία και τη φιλοδοξία.
Ανθρωπισμός ή αυταπάτη; Ιδεολογία ή πλεονεξία και φιλοδοξία; Ας κρίνει ο συναναγνώστης.