Κύριε διευθυντά
Ενα μήνα ακριβώς μετά το (δριμύ) άρθρο του κ. Ανδρέα Δρυμιώτη για την υπερδοσολογία καθηγητών πανεπιστημίου στον δημόσιο διάλογο στην Ελλάδα («Καθημερινή», Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου 2021) ήλθε η απάντηση από τις ΗΠΑ και τον καθηγητή κ. Νίκο Κυρπίδη («Καθημερινή», Τρίτη 5 Οκτωβρίου 2021). Και τι απάντηση! Με πολύ πάθος και με πλήθος καθόλου μετρημένες εκφράσεις. Καταλογίζει ο καθηγητής από τις ΗΠΑ στον κ. Δρυμιώτη αναίδεια, ακρισία, χονδροειδή παραποίηση, μέχρι και ανηθικότητα (εννοεί, βεβαίως, αντιδεοντολογική συμπεριφορά). Ισως θα έπειθε περισσότερο με ηπιότερες εκφράσεις, όπως, άλλωστε, επιτάσσουν οι κανόνες της καλής συμπεριφοράς στους επιστήμονες. Να σφάζουν με το μπαμπάκι.
Εκεί, όμως, που ο κ. Κυρπίδης χάνει εντελώς το όποιο δίκιο του είναι όταν διεκδικεί για τους επιστήμονες το «εκκλησιαστικό προνόμιο» (privilegium clericale και benefit of clergy για τους αγγλοφώνους). Δηλαδή το δικαίωμα να κρίνουν τους επιστήμονες μόνον οι όμοιοί τους άλλοι επιστήμονες. Αυτό, όμως, το δικαίωμα έχουν οι επιστήμονες μόνον εφ’ όσον επιλέγουν να παραμείνουν αυστηρώς εντός των επιστημονικών τειχών. Απαξ και δεχθούν να συμμετάσχουν στον ευρύτερο δημόσιο διάλογο, κρίνονται με τα (συνηθέστατα) βάναυσα και χονδροειδή κριτήρια αυτού του χώρου.
Είναι δε, νομίζω, καθήκον των επιστημόνων να σταθμίζουν πολύ προσεκτικά αυτά που λένε εκτός των επιστημονικών τειχών. Εάν δεν τους ενδιαφέρει η άγνοια και, συνηθέστατα, η καχυποψία του μέσου ανιδέου Αντιοχέως, καλύτερα να μην προβάλλονται, διότι βλάπτουν. Αυτό δείχνουν οι τέσσερις πέντε περιπτώσεις που επέλεξε να αναδείξει ο κ. Δρυμιώτης. Δεν είναι οι μόνες. Μεγάλη ευθύνη δε φέρει και το ελληνικό κοινό και οι εκφραστές του δημοσιογράφοι που προσβλέπουν στους επιστήμονες ως σε σωτήρες και παντογνώστες.
Ειδικώς για τον καθηγητή κ. Γιάννη Ιωαννίδη του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, που οφείλει τη μεγάλη διεθνή φήμη και αναγνώρισή του κυρίως στο ότι, με εργώδη και επιμελεστάτη μελέτη, κατά το κοινώς λεγόμενον, «έβγαλε σκάρτες» πολλές χιλιάδες επιστημονικές μελέτες. Μπορεί λοιπόν, όπως απέδειξε ο κ. Ιωαννίδης ο ίδιος, η επιστημονική κοινότητα να λαθεύει σε μεγάλη κλίμακα και να μην είναι τα ατοπήματά της μεμονωμένες εξαιρέσεις και «ανέκδοτα». Ο κ. Ιωαννίδης έχει πολλά χαρίσματα, κάποιες ιδιορρυθμίες και πολλούς εχθρούς. Δεν αποκλείεται, όμως, στο ζήτημα της πανδημίας, να προσπάθησε να βγάλει και πάλι σκάρτους τους πολλούς, αλλά να βγήκε σκάρτος ο ίδιος. Συμβαίνουν αυτά στην πορεία της επιστήμης. Είδαμε τι έπαθαν οι νομπελίστες οικονομολόγοι από τις ΗΠΑ όταν προσπάθησαν να κατανοήσουν την ελλαδική προ-νεωτερικώς αρπακτική κοινωνία και οικονομία…
ΥΓ.: Στη διάρκεια της μεταπολιτεύσεως, αναρίθμητοι καθηγητές πανεπιστημίου ανέλαβαν θέσεις διοικήσεως και ευθύνης εκτός πανεπιστημίου και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα στην Ελλάδα. Μόλις πρόσφατα, ύστερα από πολλές απογοητεύσεις, φαίνεται να καταλάβαμε αυτό που η βαρώνη Θάτσερ είχε πει σχετικώς: Οι επιστήμονες είναι καλοί στο να φθάνουν σε [πάντοτε αναθεωρήσιμα] συμπεράσματα. Οχι, όμως, σε αποφάσεις».