Ειδικοί επιστήμονες και κυβερνήσεις 

Κύριε διευθυντά
Πάντα διαβάζω με ενδιαφέρον τα σχόλια του καθηγητή κ. Χαρίδημου Τσούκα. Στο τελευταίο του (17/10/21) αναφέρεται στο πόρισμα των επιτροπών της Βουλής των Κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου για τον χειρισμό της πανδημίας, και καταλήγει: «Το πόρισμα δίνει τροφή για σκέψη. Ποια είναι τα όρια εγκυρότητας της επιστημονικής συμβουλής; Πόσο, πότε και με ποιες προϋποθέσεις πρέπει οι λήπτες αποφάσεων να εμπιστεύονται τους τεχνοκράτες;… Θα επανέλθω με την πρώτη ευκαιρία». Παρακαλώ επιτρέψτε μου να παραθέσω κάποιες σχετικές σκέψεις μου, που ίσως τις λάβει υπόψη του όταν επανέλθει. Ποια είναι τα όρια; Εξαρτάται από την επιστήμη. Αν μας συμβουλεύουν να μην ενώνουμε τα δύο καλώδια γιατί θα γίνει βραχυκύκλωμα, καλό είναι να τους ακούμε. Αν οι «επιστήμονες» είναι… «τεχνοκράτες» για θέματα της οικονομίας θα έλεγα να αρχίζουμε με αμφιβολία και οπωσδήποτε να αναζητούμε ή να τους ζητούμε να μας πουν τι θεωρούν δεδομένο, σε ποιες παραδοχές βασίζονται τα συμπεράσματά τους. Ηδη ως φοιτητής διδάχτηκα ένα μάθημα, από αυτά που μένουν ανεξίτηλα στον νου μας, ότι δηλαδή οι περισσότερες, αν όχι όλες, διαφωνίες μεταξύ λογικών και καλοπροαίρετων ανθρώπων, για ζητήματα που «αρκεί η απλή λογική», που η απάντηση είναι «προφανής» (σε αμφοτέρους!), οφείλονται στο ότι οι παραδοχές, αυτά που οι διαφωνούντες έχουν κατά νου ως δεδομένα, δεν είναι οι ίδιες, και ενίοτε είναι τελείως αντίθετες. Σχετικό παράδειγμα: το πόρισμα αναφέρει: «Τους τρεις πρώτους μήνες της πανδημίας, το Ηνωμένο Βασίλειο ακολούθησε λάθος πολιτική στη χρήση μη φαρμακευτικών παρεμβάσεων». Η αρχική πολιτική ήταν… αντί της «εξουδετέρωσης της εξάπλωσης του κορωνοϊού». Εν προκειμένω, είναι μάλλον προφανές ότι οι συντάκτες του πορίσματος θεωρούν δεδομένο ότι ήταν εφικτή η «εξουδετέρωση της εξάπλωσης του κορωνοϊού» απλώς με τη «χρήση φαρμακευτικών παρεμβάσεων». Ηταν; Αν δεν συμφωνούμε στις παραδοχές, καταλήγουμε στο συμπέρασμα του… Χότζα: «Κι εσύ δίκιο έχεις»!