Κύριε διευθυντά
Η αναφορά ενός περιοδικού στον κορυφαίο αγιογράφο της Ρωσίας, στον καλόγερο Αντρέι Ρουμπλιόφ (1360-1428), μού δίνει την αφορμή ν’ αναφερθώ στην ομώνυμη κινηματογραφική ταινία την οποία σκηνοθέτησε ο μεγάλος Ρώσος σκηνοθέτης Αντρέι Ταρκόφσκι (1932-1986), ταινία βιογραφική για τον διάσημο Ρώσο αγιογράφο, μια επική παραγωγή εξαιρετικής αισθητικής. Το όλον έργο του Ρώσου σκηνοθέτη χαρακτηρίζεται από χριστιανικά και μεταφυσικά θέματα.
Η ταινία γυρίστηκε στη δεκαετία του 1960 και με αυτή ο σκηνοθέτης έφερε στο φως τη βαθιά ρωσική πνευματική παράδοση στην οποία κυριαρχεί η ορθόδοξη αντίληψη της ζωής και «η ομορφιά της βυζαντινής λειτουργίας».
Ο πρωτοπόρος αυτός ζωγράφος έζησε σε μια Ρωσία σπαρασσόμενη από τις εισβολές των Τατάρων, από εμφύλιους σπαραγμούς και από την προσπάθεια της Μόσχας να δημιουργήσει ένα συγκεντρωτικό ρωσικό κράτος.
«Τα έργα του που θυμίζουν τις δημιουργίες των εικονογράφων και των τοιχογράφων του Μυστρά και του Αγίου Ορους, δίνουν την απεικόνιση της ανθρώπινης υπάρξεως, με τη θεώρηση των πρωτοπόρων Ρώσων καλλιτεχνών μέσα στο μεγαλείο της αξιοπρέπειας, της ηθικής δυνάμεως και της ομορφιάς της».
Εκείνος που αντελήφθη και εξετίμησε την αξία και τις δυνατότητες του Αντρέι Ρουμπλιόφ, ήταν ο καλόγερος Θεοφάνης ο Ελλην, ο οποίος ήταν και ο μέντοράς του.
«Η ταινία εξάλλου του Ταρκόφσκι παρουσιάζει με πιστότητα και δημιουργική δύναμη αναπαραστάσεως αυτή την ιστορία. Είναι ένα φιλμ επάνω στις σχέσεις του μεγάλου ζωγράφου με τον κόσμο που τον περιέβαλλε. Φιλμ-μελέτη επάνω σε μια εποχή σκοτεινή και δύσκολη, αξιολογημένη από τη ματιά ενός δεξιοτέχνη της παλέτας, που ήταν επίσης ουμανιστής και διανοούμενος αξιώσεων».
Το σοβιετικό καθεστώς θεωρούσε τον Ταρκόφσκι «περιθωριακό», ενώ ο μεγάλος Σουηδός σκηνοθέτης Ινγκμαρ Μπέργκμαν εκτιμούσε ότι ο Ταρκόφσκι είναι ο κορυφαίος σκηνοθέτης του 20ού αιώνα και «ότι κινείται με απόλυτη άνεση στον κόσμο του ονείρου».
Πέθανε αυτοεξόριστος στις 29-12-1986 στη Γαλλία. Χρειάστηκε, για να παραστεί στην κηδεία του ο γιος του Αρσένι, να μεσολαβήσει ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Μιτεράν στον τότε ηγέτη της Σοβιετικής Ενωσης Μιχ. Γκορμπατσόφ, προκειμένου να επιτραπεί στον γιο του η έξοδος από τη Σοβιετική Ενωση.