Κύριε διευθυντά
Οι εθνικές υποχρεώσεις προς την πατρίδα πρέπει να δημοσιοποιούνται από όποιον φρονεί ότι τις γνωρίζει. Σε αυτή την περίπτωση είμαι και εγώ, που άκουσα να τις διηγείται ο συμπολίτης μου, κάτοικος των Πετραλώνων ορεινής Ολυμπίας Ηλείας, όπως παρακάτω λεπτομερώς τις εκθέτω.
Στον ελληνικό στρατό από το 1917-1922 υπηρετούσαν πολλοί συμπολίτες μας, μεταξύ των οποίων και ο αδελφός του πατέρα μου, πρώτος από τους έξι αδελφούς του, Γεώργιος Κ. Σαλακάς, και συγκεκριμένα από το 1919, όταν ο ελληνικός στρατός έφθασε, με εντολή του πρωθυπουργού της Αγγλίας Λόυδ Τζωρτζ, που είχε τη σύμφωνη γνώμη και των Ουίλσον (ΗΠΑ) και Κλεμανσώ (Γαλλία), και με την οποία συμφώνησε και ο Ελληνας πρωθυπουργός Ε. Βενιζέλος, στη Σμύρνη. Τον αδελφό τού πατέρα μου, Γεώργιο Κ. Σαλακά, επειδή ήταν ψηλός, το Τάγμα που υπηρετούσε τον είχε επιλέξει ως Σημαιοφόρο του. Τον Νοέμβριο του 1920, χωρίς να έχει οριστικά ρυθμίσει ο Ε. Βενιζέλος την εμπόλεμο κατάσταση στη Σμύρνη και ενώ είχε διατάξει την προέλαση του ελληνικού στρατού, διενήργησε εκλογές στις οποίες δεν εκλέχτηκε ούτε ο ίδιος. Οι αντίπαλοί του, που εκλέχτηκαν, για να μην κατηγορηθούν προφανώς για έλλειψη φιλοπατρίας, απερίσκεπτα και χωρίς μελέτη συνέχισαν την προέλαση με συνεχείς νίκες του ελληνικού στρατού στους πρώτους μήνες, μετά όμως, ο ελληνικός στρατός οδηγήθηκε σε συνεχείς ήττες από τον τουρκικό στρατό του Κεμάλ και τους Τσέτες και υποχρεώθηκε το 1922 σε άτακτη υποχώρηση.
Ενώ ο ελληνικός στρατός υποχωρούσε στο Εσκί Σεχίρ, ο Γεώργιος Κ. Σαλακάς πίστεψε, προφανώς, ότι θα πέσει αυτός και η σημαία του τάγματος στα χέρια του τουρκικού στρατού, που βρισκόταν πολύ κοντά, και για να μη συμβεί αυτό, έκαψε την ελληνική σημαία και αυτοκτόνησε ως άλλος Σαμουήλ στο Κούγκι.
Αυτόπτης μάρτυρας του περιστατικού αυτού υπήρξε ο συμπολίτης μας Ιωάννης Δ. Βηλαράς, που υπηρετούσε στον ίδιο λόχο και στο ίδιο Τάγμα με τον αυτόχειρα Γ.Κ. Σαλακά, και ο οποίος, Ι.Δ. Βηλαράς, κατόρθωσε να επιζήσει, τύχη αγαθή, και να επιστρέψει στη γενέτειρά μας. Κατά το Γενικό Επιτελείο Στρατού, ο αυτόχειρας θείος μου φέρεται ότι εξαφανίστηκε κατά την οπισθοχώρηση και στη νόνα μου (γιαγιά μου) της χορηγήθηκε σύνταξη ως μητέρας εξαφανισθέντος στρατιώτη στη Μικρασιατική Καταστροφή.
Ο Ιωάννης Δ. Βηλαράς, που ήταν πρώτος εξάδελφος, εκ μητρός, της μάνας μου, μετά λίγους μήνες αφότου επέστρεψε στη γενέτειρά μας από τη Μικρά Ασία, διηγήθηκε το περιστατικό της αυτοκτονίας του θείου μου Γεωργίου Κ. Σαλακά και του καψίματος της ελληνικής σημαίας στη μητέρα μου, αλλά και αργότερα στον αδελφό τού αυτόχειρα και πατέρα μου και σε εμένα, όταν πλέον ήμουν μαθητής Γυμνασίου. Και για τον αυτόχειρα θείο μου και για όσους φονεύθηκαν ή εξαφανίστηκαν κατά την οπισθοχώρηση του ελληνικού στρατού στη Μ. Ασία ισχύει το «Ανδρών γαρ επιφανών πάσα γη τάφος (430 π.Χ. Περικλέους Επιτάφιος, 2,43).
Είμαι ο μόνος εν ζωή, που γνωρίζει το ως άνω περιστατικό της αυτοθυσίας του αυτόχειρα θείου μου, που μου θυμίζει την περίπτωση του καλόγερου Σαμουήλ στο Κούγκι και του Καψάλη στο Μεσολόγγι, και επειδή διάγω το 87ο έτος της ηλικίας μου είμαι της άποψης ότι πρέπει να έλθει στο φως της ευρύτερης δημοσιότητας, έστω και μετά 99 χρόνια, το ως άνω περιστατικό και να δημοσιευθεί, εφόσον βέβαια κι εσείς συμφωνείτε, στη φίλη «Καθημερινή», της οποίας ο ιδρυτής και οι τότε συνεργάτες του έδωσαν σπουδαίες δημοσιογραφικές μάχες για την αποβίβαση ή μη του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη.