Κύριε διευθυντά
Διάβασα το άρθρο του κ. Χαρίδημου Τσούκα στην «Κ» με τίτλο «Το φακελάκι κ.λπ.» και θα ήθελα να σχολιάσω όσα γράφει γιατί με προβλημάτισαν και με εκνεύρισαν. Είμαι γέροντας 84 ετών, συνταξιούχος δάσκαλος και ζω σ’ ένα χωριό της Μυτιλήνης.
α) Στο νοσοκομείο Μυτιλήνης χειρουργήθηκε ο γιος και η σύζυγός μου και δεν μου ζήτησε ουδείς πρόσθετη αμοιβή. Η εξαίρεση από τον κανόνα πιστεύω!
Η σύζυγός μου ως καρκινοπαθής έχει νοσηλευθεί σε νοσοκομείο των Αθηνών και Πατρών με την ασφάλεια του Δημοσίου χωρίς άλλη επιβάρυνση.
β) Το 1978 η μητέρα της συζύγου μου υπέστη μαστεκτομή. Ολα πήγαν καλά.
Μετά την εγχείρηση η σύζυγός μου παρακινούμενη από τους συγγενείς της πήγε να προσφέρει 50.000 δραχμές στον ιατρό.
Ιατρός: Δεν σας ζήτησα πρόσθετη αμοιβή. Αν θέλετε όμως μπορείτε να προσφέρετε τα χρήματα στον σύλλογο καρκινοπαθών τάδε… η γραμματέας μου θα σας δώσει μια απόδειξη και ο σύλλογος θα σας ενημερώσει ότι τα έλαβε. Μπορείτε να πάτε και μόνη σας να τα προσφέρετε.
γ) Δεν διατείνομαι ότι δεν υπάρχει το «φακελάκι» στους ιατρούς. Υπάρχει και έχει γίνει κανόνας, είναι δε δύο κατηγοριών: Οι επίορκοι ιατροί που το απαιτούν πριν από την επέμβαση και οι άλλοι που το δέχονται αφού τους προσφέρεται… Εδώ έχουμε την προσωπική ευθύνη του καθενός μας που διαιωνίζουμε την παθογένεια.
Στην πρώτη περίπτωση μπορεί κάποιος που δεν γνωρίζει τους κανόνες αντιμετώπισης των ασφαλισμένων ως προς τα νοσήλια, να το κατανοήσει. Επιχειρήσεις είναι, το κέρδος επιδιώκουν.
Το παράνομο εδώ εντοπίζεται στην απόδειξη πληρωμής. Στη δεύτερη περίπτωση που αναφέρει ο κ. Τσούκας με τον θείο του είναι ασυγχώρητος.
Εάν οι επώνυμοι και μορφωμένοι δεν αντιμετωπίζουν όπως πρέπει τους επίορκους, τι περιμένετε από τον απλό πολίτη;
Το «φακελάκι» θα διαιωνίζεται όταν η κοινωνία το ανέχεται και δεν το αντιμετωπίζει με ριζοσπαστικά μέτρα.
Τέλος αντιμετώπισα μία παρόμοια περίπτωση με αυτήν του κ. Τσούκα και ο επίορκος ιατρός θα με θυμάται όσο ζει.
Στρατής Δελόγκος
Μυτιλήνη
Απάντηση
Ευχαριστώ τον κ. Δελόγκο για τα σχόλιά του στο άρθρο μου. Χαίρομαι που τον «προβλημάτισε» και λυπάμαι που τον «εκνεύρισε». Δύο συν μία παρατηρήσεις.
Πρώτον, φυσικά υπάρχει ικανός αριθμός έντιμων γιατρών στο σύστημα υγείας – διαθέτω κι εγώ προσωπική εμπειρία. Είμαι –είμαστε– ευγνώμονες σε αυτούς τους γιατρούς και, με την πρώτη ευκαιρία, θα επανέλθω για να εμβαθύνω στην τεράστια προσφορά τους. Το έχω ήδη κάνει, εν μέρει. Σε προηγούμενο άρθρο μου («Καθημερινή», 26/4/20) είχα αναφερθεί στη «λογική της φροντίδας» για να εξάρω, με όρους αναλυτικούς, την ανιδιοτέλεια γιατρών σαν αυτούς που αναφέρει ο κ. Δελόγκος. Το άρθρο μου για το φακελάκι και την κανονικοποίησή του, όμως, είχε διαφορετικό θέμα: εστίασα σε ένα πρόβλημα διαφθοράς, όχι σε μια άριστη πρακτική.
Δεύτερον, θα μπορούσα να είχα αποφύγει την προσωπική μου εμπειρία, παραθέτοντας μόνο στοιχεία από τις μελέτες που αναφέρω στο άρθρο μου για «άτυπες πληρωμές» στα ελληνικά νοσοκομεία. Δεν το έκανα, όχι μόνο για να προσδώσω αφηγηματικότητα στο άρθρο αλλά και για να αποφύγω την εκ καθέδρας ανάλυση – και ο αρθρογράφος βιώνει τα προβλήματα (και τα συνακόλουθα διλήμματα) που αναλύει. Η δημόσια παράθεση της προσωπικής εμπειρίας, βέβαια, με εκθέτει σε προσωπική κριτική, όπως αυτή του κ. Δελόγκου. Το γνώριζα αυτό και την αποδέχομαι. Αν θέλουμε, όμως, να αποφύγουμε την απλοϊκή, συχνά αυτοδικαιωτική και συνηθέστατα υποκριτική ηθικολογία, πρέπει να εμβαθύνουμε στοχαστικά στα υπαρκτά διλήμματα υπαρκτών ανθρώπων, σε πραγματικές συνθήκες, και να αποτιμήσουμε σε τι πλαίσιο λόγου εγγράφονται οι επιλογές τους (: πώς μιλάνε γι’ αυτές). Το θέμα με ενδιαφέρει και ως πολίτη και ως ερευνητή.
Τέλος, δεν ξέρω αν είμαι «ασυγχώρητος», ξέρω όμως ότι ο ενάρετος βίος είναι μια διαρκής ηθική ακροβασία – ένα επίτευγμα. Το σημαντικό δεν είναι να μην πέφτεις (αδύνατον) αλλά να συνειδητοποιείς την πτώση σου, να μαθαίνεις, και να ξαναπροσπαθείς, εν γνώσει της εγγενούς ατέλειάς σου.
Χαρίδημος Κ. Τσούκας