Κύριε διευθυντά
Ο θρησκευτικός φανατισμός τον 21ο αιώνα θυμίζει αναβίωση του Μεσαίωνα. Απειρα εγκλήματα στην ιστορία της ανθρωπότητας για θρησκευτικούς λόγους. Το αγαπάτε αλλήλους του χριστιανισμού είχε ανέκαθεν στην πορεία των αιώνων μονάχα θεωρητική υπόσταση. Σταυροφορίες, Ιερά Εξέταση, κονκισταδόρες, Θεοδόσιος του Βυζαντίου κ.λπ. το διέψευσαν πανηγυρικά στην πράξη. Το αυτό συμβαίνει και στο Ισλάμ με τους φανατικούς βομβιστές αυτοκτονίας, τρομοκράτες, δολοφόνους. Πώς θα ξέφευγαν από τον κανόνα του μίσους δύο συγγραφείς που «προκάλεσαν»; Ο Νίκος Καζαντζάκης τον 20ό αιώνα, ειδικά με τον «Τελευταίο Πειρασμό» και ο Σαλμάν Ρουσντί που δέχτηκε πρόσφατα δολοφονική επίθεση με μαχαίρι για τους «Σατανικούς Στίχους». Αμφότεροι επικηρυγμένοι από θρησκευτικούς ταγούς. Ο πρώτος δεν πήρε το Νομπέλ εξ αυτού του λόγου, για τον δεύτερο ο ίδιος ο Χομεϊνί είχε εκδώσει φετφά θανατικής καταδίκης! Το έργο τους στην πυρά. Αυτός είναι τελικά ο «ελεύθερος κόσμος»; ∆ιότι στον «ανελεύθερο» των «κόκκινων» η θρησκεία θεωρείται το όπιο του λαού, οπότε εκεί φαντάζομαι δεν θα υπήρχε πρόβλημα.
Το 1988 που κυκλοφόρησε το επίμαχο μυθιστόρημα του ινδικής καταγωγής συγγραφέα, κατά σύμπτωση κυκλοφόρησε η ταινία «Ο Τελευταίος Πειρασμός» του Σκορσέζε, βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Καζαντζάκη. Θυμάμαι περίμενα στην ουρά έξω από έναν κινηματογράφο στην Καλλιθέα, μας προπηλάκιζαν θεούσες και καλόγεροι κραδαίνοντας ξύλινους σταυρούς και εκστομίζοντας κατάρες, όταν δε κατάφερα να μπω στην αίθουσα μετά δυσκολίας, είδα την οθόνη γεμάτη μπαλώματα από σκισίματα με φαλτσέτα που είχαν προηγηθεί! Οχι, προφανώς δεν έκανα τον σταυρό μου. Απλά αηδίασα από το «θεάρεστο» έργο των φανατικών καθότι βρήκα την ταινία αριστουργηματική. Τους «Σατανικούς Στίχους» δεν τους έχω διαβάσει. Η μοίρα του Ρουσντί όμως ήταν προκαθορισμένη άπαξ και αποφάσισε να εκφραστεί ελεύθερα. Το ίδιο και εκείνη του Καζαντζάκη. Οι εδώ «πατριώτες» στέρησαν από την Ελλάδα ένα ακόμη βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας. Με αφορμή αυτό επανέρχεται πολλάκις στη μνήμη μου ο καυστικός λόγος του Σ. Τζόνσον: «Ο πατριωτισμός στερνό καταφύγιο των απατεώνων».