Κύριε διευθυντά
Αναφέρομαι στην έρευνα του κ. Απόστολου Λακασά «Χώρα εισακτέων αλλά όχι αποφοίτων» της Κυριακής 19/3/2023. Εξαιρετικά ενδιαφέρον θέμα που πρέπει να απασχολεί πανεπιστήμια, κοινωνία και οικογένειες. Σε κάθε χώρα ένα τέτοιο θέμα θα ήταν επίκεντρο ενδιαφέροντος του Τύπου και όχι μόνον. Ομως, η δημοσίευσή σας καίτοι αναλυτική (ολοσέλιδη) είναι δυστυχώς ελάχιστα διαφωτιστική. Σημεία της και πτυχές της που έχουν πολύ ενδιαφέρον μένουν τελείως κενά στον αναγνώστη… Δεν γνωρίζουμε π.χ. συγκριτικά στοιχεία για τους δύο διαφορετικούς πληθυσμούς φοιτητών, δηλαδή για εκείνους που τρέχουν τις σπουδές των ομαλά και αποφοιτούν κανονικά και εκείνους που «μονιμοποιούνται» στην ιδιότητα του «φοιτητού». Λείπουν τα στοιχεία για το φύλο, την κατοικία της οικογένειας (κοντά ή μακριά από την έδρα του πανεπιστημίου), την τυχόν εργασία παράλληλα με τις σπουδές (δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι πανεπιστημιακές σπουδές είναι δραστηριότητα «πλήρους απασχόλησης» και η παράλληλη εργασία τις επιβραδύνει αναγκαστικά), δεν ξέρουμε πόσοι φοιτητές σπουδάζουν για πρώτο ή δεύτερο πτυχίο (είναι ευρέως γνωστό ότι το δεύτερο πτυχίο συνδυάζεται και με «δεύτερη ταχύτητα» απόκτησης)…
Δεν μαθαίνουμε τίποτε για τις συνθήκες εγγραφής στο πανεπιστήμιο (δηλαδή εάν έγινε με κανονικές εξετάσεις ή με ευνοϊκή ρύθμιση), δεν μαθαίνουμε εάν ο φοιτητής είναι ή όχι παντρεμένος, οικογενειάρχης κ.λπ. Μας διαφεύγουν ένα σωρό άλλες παράμετροι (προβλήματα υγείας). Ολα αυτά και ίσως και άλλα στοιχεία επιβάλλεται να συγκριθούν μεταξύ των δύο ομάδων, δηλαδή αυτών που τελειώνουν κανονικά και αυτών που καθυστερούν… Χωρίς τα δεδομένα αυτά η συζήτηση δεν οδηγεί σε συμπέρασμα… Τώρα εάν το φαινόμενο επιδεινώνεται τα τελευταία χρόνια, επιβάλλεται να δούμε μήπως οι προϋποθέσεις για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση την περίοδο αυτήν για κάποιους λόγους «χαλάρωσαν»… και έτσι «εγγράφεσαι» σήμερα ευκολότερα…
Οταν όμως εγγράφεσαι σε μια πανεπιστημιακή σχολή με «επιεική» κριτήρια, το πρόγραμμα σπουδών φυσικό είναι να αποβαίνει δυσκολότερο. Ακόμη: υπάρχουν διαφορές σημαντικές στη σχέση εισακτέων/αποφοίτων σε διαφορετικά ΑΕΙ. Ηδη επισημαίνεται ότι τα χειρότερα ποσοστά χαρακτηρίζουν τα «ανωτατοποιημένα ΤΕΙ» χωρίς να δίνει ο συντάκτης σας ερμηνεία για αυτό. Η εγκατάλειψη των σπουδών δεν είναι άγνωστο φαινόμενο στην ανωτάτη εκπαίδευση όλων των χωρών του κόσμου. Ομως, στις περισσότερες χώρες η κατάσταση «ξεκαθαρίζει» για τον σπουδαστή μέσα σε ένα εύλογο διάστημα με μέριμνα και του ιδίου και του πανεπιστημίου. Και όποιος κριθεί «ακατάλληλος» για έναν κλάδο, έγκαιρα δοκιμάζει την πιθανότητα να επιτύχουν οι σπουδές του σε έναν άλλο. Αυτό μπορεί να αποβεί ευεργετικό και για τον ίδιο και για το περιβάλλον του και για την ευρύτερη κοινωνία.
Στην Ελλάδα δυστυχώς η αξιολόγηση πάσχει από ατομικό επίπεδο, δηλαδή από τον ίδιο τον φοιτητή. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι από το 1981 και μετά ουδέποτε η πολιτεία και ο νομοθέτης ασχολήθηκαν με τον τρόπο που γίνονται οι εξετάσεις μέσα στο πανεπιστήμιο. Ολες οι παρεμβάσεις, «μεταρρυθμίσεις» και «καινοτομίες» της πολιτικής αφορούν οτιδήποτε άλλο εκτός από την εξεταστική διαδικασία (οι νόμοι ασχολούνται με διοικήσεις, ψηφοφορίες, εκλογές, διάρθρωση κ.λπ. κ.λπ.). Και διαιωνίζεται το φαινόμενο των «αιωνίων φοιτητών» που κανένας δεν τολμά να αγγίξει, αλλά είναι «σύμπτωμα» μιας «νόσου» που είναι η ουσιαστική έλλειψη κανονισμού σπουδών και εξετάσεων.
