Οι επινίκιοι ύμνοι του Πινδάρου, οι γυμνικοί αγώνες, ο Σικελός αρματοδρόμος και η προφητεία του Τειρεσία

Οι επινίκιοι ύμνοι του Πινδάρου, οι γυμνικοί αγώνες, ο Σικελός αρματοδρόμος και η προφητεία του Τειρεσία

Οι επινίκιοι ύμνοι του Πινδάρου, οι γυμνικοί αγώνες, ο Σικελός αρματοδρόμος και η προφητεία του Τειρεσία-1
Οσο πλησιάζουν οι ημέρες για την αυλαία στο  «Παρίσι 2024» πυκνώνουν τα σχόλια, τα αφιερώματα και οι αναδρομές στην αρχαιότητα και στο λίκνο των Ολυμπιακών Αγώνων που φωτίζουν άγνωστες ιστορικές  πτυχές και πρωταγωνιστές. Να ένα τυχαία επιλεγμένο κουίζ:  τι κοινό είχαν οι: Λύγδαμις Συρακούσιος, Φρύνων Αθηναίος, Αρραχίων Φιγαλεύς, Ρηξίβιος Οπούντιος, Θεαγένης Θάσιος, Εφουδίων Μαινάλιος, Πρόμαχος Πελληνεύς, Αστυάναξ Μιλήσιος, Σώστρατος Σικυώνιος;*. Επάνω εικονίζονται (στο κέντρο) γυμνοί παγκρατιαστές, που έχοντας γονατίσει από την υπερπροσπάθεια, επιχειρούν ο ένας να βάλει τα δάκτυλα του χεριού βαθιά  στα μάτια του άλλου για τη χαρά της νίκης. Αυτό όμως απαγορευόταν ρητώς από τον κανονισμό, έτσι ο κριτής με το ραβδί στο χέρι (δεξιά) ετοιμάζεται να τους επαναφέρει στο ευ αγωνίζεσθαι. Ερυθρόμορφη κύλικα, περί το 480 π.Χ., Βρετανικό Μουσείο. Από το έργο «Ολυμπιακοί Αγώνες, 28 αιώνες Ιστορία – Αθλητισμός – Πολιτισμός» του Μενέλαου Α. Χρόνη, ειδικές εκδόσεις Λαμπρόπουλος, Αθήνα 2000. *Απάντηση κουίζ: ήσαν όλοι τους αρχαίοι Ολυμπιονίκες σε ένα  από τα πιο συναρπαστικά για τους θεατές και απαιτητικά για τους αθλητές αγωνίσματα, το παγκράτιο.

Κύριε διευθυντά

Εξαιρετικά ενδιαφέρον και άκρως ενημερωτικό το κείμενο του εκλεκτού επιστολογράφου σας (11/5) Ματθαίου ∆ημητρίου, αναφερόμενο στην αναβίωση των Νεμέων αγώνων –επίσημη έναρξη 573 π.Χ.–, μεταξύ των τεσσάρων μεγάλων πανελλήνιων αγώνων, που διεξάγονταν στο αρχαίο στάδιο της Νεμέας. Ενας χώρος ιερός, δίπλα στον ναό του Νεμείου ∆ιός (4ος π.Χ. αι.), περίπτερος, με δωρικού ρυθμού κίονες, που, αναστηλωμένος, δεσπόζει και σήμερα επιβλητικός στο νεμεάτικο πεδίο, περιστοιχιζόμενος από τον στενόμακρο εντυπωσιακό βωμό του θεού. Μια εμβληματική περιοχή που αναπολώ νοσταλγικά από τις συχνές επισκέψεις μου, με συναδέλφους, όταν υπηρετούσα ως Σχολικός Σύμβουλος Κορινθίας.

Η Νεμέα –μυθολογική κόρη του ποταμού Ασωπού– μεταξύ Κλεωνών και Φλειούντος, έγινε γνωστή από τον περίφημο άθλο του Ηρακλή, την εξόντωση του φοβερού Νεμαίου λέοντος, που λυμαινόταν την περιοχή. Στη Νεμέα τελούνταν τα Νέμε(ι)α, το δεύτερο και τέταρτο έτος εκάστης Ολυμπιάδας, τον μήνα Ιούλιο, στον ιππόδρομο και στο στάδιο, με αγώνες γυμνικούς και ιππικούς, στους οποίους προστέθηκαν μουσικοί και δραματικοί, προς τιμήν του ηγεμονίδη Οφέλτη ή Αρχεμόρου, γιου του βασιλιά της Νεμέας Λυκούργου, και με αναμενόμενο έπαθλο στέφανο από χλωρό σέλινο. Ο Πίνδαρος (518-438 π.Χ.) από τη Βοιωτία, ο επιφανέστερος χορικός ποιητής της αρχαίας Ελλάδας και από τους μέγιστους λυρικούς ποιητές όλων των αιώνων, περιέβαλε με την άφθαρτη αίγλη της αθανασίας τους νικητές των αγώνων στους Νεμεόνικους· ένδεκα επινίκιοι ύμνοι –από τους 44 Επινίκους τους– με αναφορές σε γνωστούς μύθους, αφιερωμένοι σε αθλητές (έξι Αιγινήτες, δύο από την Αίτνα της Σικελίας και από ένα σε Αχαρνέα, Αργείο και Τενέδιο), οι οποίοι έδρεψαν την ένδοξη νίκη, κόσμημα και αίγλη της Νεμέας (Νεμεαῖον ἄγαλμα), στη βαθειά κοιλάδα της Νεμέας (ἐν βαθυπεδίῳ Νεμέᾳ τὸ καλλίνικον φέρει), στην ιερή των Νεμείων εορτή (ἐν ἱερομηνίᾳ Νεμεάδι), νικώντας στον ιερό χώρο (Νεμεαίου ἐν πολυϋμνήτῳ Διὸς ἄλσει). Στη συγκινητική αναβίωση των Νεμέων (28-30 Ιουνίου) στη Νεμέα, μέλημα του επίλεκτου αναγνώστη σας, μέλους του Συλλόγου για την Αναβίωση των Νεμέων αγώνων, πρέπει να είναι και η ένταξη στο πρόγραμμα εκδηλώσεων και η ανάγνωση ενός αποσπάσματος Νεμεόνικου, από πρωτότυπο και από μετάφραση (Θρ. Σταύρου, Ηλ. Βουτιερίδη, Θεόφ. Βορέα, Παν. Λεκατσά). Προσφυής κρίνεται η ανάγνωση του πρώτου Νεμεόνικου: Χρομίῳ Αἰτναίῳ ἵπποις, νικητή στην αρματοδρομία. Ο Νεμεόνικος εξυμνεί τη νίκη του Χρομίου, γιου του Αγησιδάμου των Συρακουσών, εμφανέστατου Σικελού, συγγενούς του τυράννου Γέλωνος. Ο ποιητής εγκωμιάζει τον άνδρα που έχει όλες τις κορυφαίες αρετές (στιχ. 19-32). Οι αρετές υπενθυμίζουν τον Ηρακλή, του οποίου περιγράφει τον πρώτο άθλο, τον φόνο των δύο όφεων, τους οποίους έστειλε η Ηρα για να τον σπαράξουν· μνημονεύει επίσης και την προφητεία του Τειρεσία, σύμφωνα με την οποία ο ήρωας ως αμοιβή των υπέρ της ανθρωπότητας μόχθων του, έμελλε να ανέλθει στον Ολυμπο και να λάβει σύζυγο τη θαλερά Ηβη και να ζήσει ευτυχής στα όλβια δώματα του Ουρανού (στίχ. 33-72).

*Δ.φ. Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων και του Συλλόγου «Οι Φίλοι του Μουσείου Γ. Δροσίνη»

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT