Κύριε διευθυντά
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσες και άκρως επίκαιρες οι θέσεις και προτάσεις του εκλεκτού συνεργάτη σας Τάκη Θεοδωρόπουλου, ειδικού στα φιλολογικά και εκπαιδευτικά θέματα, στο δημοσίευμά του με τίτλο «Είναι λύση η διδασκαλία της καθαρεύουσας;» (12/5/’24). Ο αρθρογράφος ορθώς επισημαίνει ότι η κατάργηση της διδασκαλίας της καθαρεύουσας αποκλείει τις νεότερες γενιές των Ελληνόπουλων από τα επιτεύγματα της λόγιας ελληνικής γλώσσας• συνεπώς, ενδείκνυται η διδασκαλία της τουλάχιστον στις δύο τελευταίες τάξεις του ∆ημοτικού Σχολείου, τη στιγμή μάλιστα που η αγγλική γλώσσα διδάσκεται από το Νηπιαγωγείο(!) –παγκόσμια πρωτοτυπία– προκαλώντας, ως εικός, σύγχυση στους μαθητές. Παράλληλα, απαραίτητη κρίνεται η συστηματική διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στις τρεις τάξεις του Γυμνασίου –η οποία για ένα χρονικό διάστημα είχε παράλογα εξοβελιστεί– με κατάλληλα διδακτικά εγχειρίδια, δεδομένου ότι τα εν ισχύι είναι παντελώς απρόσφορα.
Στο εξαίρετο δημοσίευμα του κ. Θεοδωρόπουλου θα ήθελα να προσθέσω, με την εμπειρία ενός παλαιού εκπαιδευτικού, ότι στη δεκαετία του 1980 διδασκόταν στη Γ΄ Γυμνασίου το βιβλίο του αείμνηστου Συμβούλου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, γλωσσολόγου ∆ημητρίου Τομπαΐδη, «Επιτομή της ιστορίας της ελληνικής γλώσσας». Σε ειδικό κεφάλαιο του εγχειριδίου, «Η καθαρεύουσα», ο συγγραφέας αναφέρεται στην ιστορική ερμηνεία της γλώσσας, που πρωτοεμφανίζεται στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ως συμβιβαστική μορφή ανάμεσα στον βυζαντινό αρχαϊσμό και στην ομιλούμενη γλώσσα. Επισημαίνεται, ιδιαίτερα, η συμβολή της καθαρεύουσας στον εξελληνισμό του λεξιλογίου από αρκετές ξένες λέξεις, κυρίως ιταλικές και τουρκικές, με αντίστοιχες ελληνικές. Ενδεικτικά, αναφέρονται: ιταλικές: γαζέτα – εφημερίδα, σπετσέρης – σπετσαρία, φαρμακοποιός – φαρμακείο, ρετσέτα – συνταγή, μπαρμπέρης – κουρέας,
τουρκικές: μεϊντάνι – αγορά, αμανέτι – ενέχυρο, νταμάρι – λατομείο, πεχλιβάνης – παλαιστής, τσαμπάζης – ζωέμπορος, μινίστρος – μινιστέριο, υπουργός – υπουργείο (λατ.) κ.ά.
Ο συγγραφέας, εξετάζοντας γενικά την εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας, από την αρχαιότητα ώς τις μέρες μας, αξιολογεί ως θετικό στοιχείο τον εξελληνισμό αυτόν του λεξιλογίου, αντλώντας από το ιστορικό παρελθόν όλα τα ωφέλιμα, για την προαγωγή της γλώσσας, στοιχεία.
*Δ.φ. Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων και του Συλλόγου «Οι Φίλοι του Μουσείου Γ. Δροσίνη»
