Κύριε διευθυντά
Aναφέρομαι σε δύο δημοσιεύσεις της έγκριτης εφημερίδας σας για την Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης Α.Ε. (ΕΒΖ), των συνεργατών σας Αλεξάνδρας Κασσίμη (13.07.14) και Ανέστη Ντόκα (15.07.14). Υπηρέτησα στην ΕΒΖ από την ίδρυσή της το 1960 μέχρι τη συνταξιοδότησή μου το 1998, ως τεχνολόγος ζάχαρης, προϊστάμενος παραγωγής και διευθυντής στο εργοστάσιο Πλατέος μέχρι το 1984, προϊστάμενος υπηρεσίας τεχνολογίας ζάχαρης και τεχνικός διευθυντής στις κεντρικές υπηρεσίες του ΕΒΖ στη Θεσσαλονίκη μέχρι το 1998. Συνέβαλα μαζί με άλλους συναδέλφους και συνεργάτες στην εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης και στην επαύξηση της ημερήσιας δυναμικότητας επεξεργασίας τεύτλων των εργοστασίων της και παραγωγής ζάχαρης. Θλίβομαι γι’ αυτό που συμβαίνει τώρα στην ΕΒΖ, την πάλαι ποτέ κραταιά επιχείρηση. Θα επιχειρήσω να παρουσιάσω τους λόγους που κατά τη γνώμη μου οδήγησαν στη σταδιακή μείωση της παραγωγής ζάχαρης από τεύτλα της ΕΒΖ στη χώρα μας και στην αύξηση του κόστους, ενώ πριν από το 2006 η χώρα ήταν αυτάρκης σε ζάχαρη με τη λειτουργία των 5 εργοστασίων της και ανταγωνιστική στο κόστος.
Το 2006 η Γερμανία για να προωθήσει την εξαγωγή βιομηχανικού εξοπλισμού σε τρίτες χώρες-παραγωγούς ζάχαρης από ζαχαροκάλαμο, με ένα νόμο που είχε την ονομασία «Everything but arms» (εξαγωγή κάθε είδους εξοπλισμού εκτός από όπλα), επέβαλε μείωση της τιμής των τεύτλων στην Ε.Ε. ώστε να μειωθεί το κόστος παραγωγής ζάχαρης από τεύτλα και να μειωθεί η παραγωγή ζάχαρης στην Ε.Ε., ώστε να αναπληρωθεί με εισαγωγή ζάχαρης από ζαχαροκάλαμο από τρίτες χώρες. Το αποτέλεσμα ήταν η Ε.Ε. από εξαγωγική να γίνει εισαγωγική χώρα για τη ζάχαρη. Το μέτρο έπληξε κυρίως τις χώρες του Νότου της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τις λεγόμενες PIIGS (Portugal, Italy, Ireland, Greece, Spain), συμπεριλαμβανομένης και της Ιρλανδίας.
Η Πορτογαλία έκλεισε το ένα εργοστάσιο από τεύτλα που είχε, η Ιρλανδία τα 3 εργοστάσια που είχε και Ιταλία, Ελλάδα και Ισπανία μείωσαν τις ποσοστώσεις και την παραγωγή ζάχαρης στο μισό περίπου κλείνοντας πολλά εργοστάσια. Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, Δανία, Αυστρία και άλλες χώρες της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης της Ε.Ε., επειδή είχαν καλύτερη ποιότητα τεύτλων και κυρίως μεγαλύτερη έκταση τεύτλων ανά καλλιεργητή, μπόρεσαν να αντέξουν τη μείωση της τιμής των τεύτλων. Στην Ελλάδα δεν έγινε καμία μείωση της τιμής των τεύτλων μετά το 2006 με αποτέλεσμα το κόστος ζάχαρης να είναι υψηλό. Μέχρι το 1981 δεν υπήρχε όριο στα στρέμματα τεύτλων που μπορούσε να σπείρει ένας καλλιεργητής. Κυρίως μετά το 1981, για ψηφοθηρικούς λόγους, τέθηκε όριο προς τα επάνω στα στρέμματα που μπορούσε να σπείρει ένας καλλιεργητής (50 στρέμματα) με αποτέλεσμα να αποθαρρυνθούν οι μεγάλοι τευτλοκαλλιεργητές που είχαν χαμηλό κόστος και να απομακρυνθούν από την τευτλοκαλλιέργεια. Επαυσε να τηρείται αυστηρά ο κανόνας της αμειψισποράς (3 χρόνια με άλλες καλλιέργειες και μετά τεύτλα πάλι) με αποτέλεσμα να εμφανισθούν ασθένειες και να πέσει ο ζαχαρικός τίτλος των τεύτλων περί το 14 ενώ ήταν περί το 16 και ενώ σε Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη είναι περί το 17 έως 18. Είναι προφανές ότι τεύτλα με υψηλότερη περιεκτικότητα σε ζάχαρη έχουν χαμηλότερο κόστος επεξεργασίας ανά μονάδα προϊόντος.
Λέγεται ότι η Ιρλανδία μετανόησε που έκλεισε τα 3 εργοστάσια της ζάχαρης και θα ήθελε να λειτουργήσει πάλι ένα εργοστάσιο. Το κόστος ανέγερσης όμως τώρα εκ βάθρων ενός νέου εργοστασίου ζάχαρης ημερησίας δυναμικότητος 6.000 τόνων τεύτλων είναι απαγορευτικό (της τάξεως των 100 εκατομμυρίων ευρώ).
Στη μείωση της τευτλοκαλλιέργειας στην Ελλάδα συνέβαλε και η ίδια η Ε.Ε. με την τακτική της, που δέχθηκε η χώρα μας να αποζημιώνει τους γεωργούς που απομακρύνονται από την τευτλοκαλλιέργεια, όπως αναφέρει στο άρθρο της η Αλεξάνδρα Κασσσίμη. Στον περιορισμό της τευτλοκαλλιέργειας συνέβαλαν και οι υψηλές τιμές της ανταγωνιστικής καλλιέργειας του βάμβακος. Στην ανακοίνωσή της η ΕΒΖ της 16ης Ιουλίου 2014 ομιλεί όχι για κλείσιμο αλλά για αναστολή λειτουργίας των δύο εργοστασίων Σερρών και Ορεστιάδας. Τα τεύτλα που θα συγκομισθούν θα προωθηθούν από τις εγκαταστάσεις παραλαβής προς το εργοστάσιο Πλατέος. Το εργοστάσιο Πλατέος μόνο του με τη σημερινή δυναμικότητα επεξεργασίας 8.000 τόνων τεύτλα το 24ωρο δεν μπορεί να παράγει πάνω από 100.000 τόνους ζάχαρης ετησίως. Αρα η παραγωγή της μειωμένης ποσόστωσης των 178.400 τόνων είναι ανέφικτη από ένα εργοστάσιο.
Σε πρόσφατη ανακοίνωσή του μετά τη δήλωση της ΕΒΖ για το κλείσιμο των 2 εργοστασίων, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΓΕΩΤΕΕ) υποστηρίζει πως η δυσμενής αυτή εξέλιξη έπρεπε έως και την ύστατη στιγμή να αποφευχθεί με κάθε κόστος και ζητάει κυβερνητική παρέμβαση «ώστε να παραμείνουν σε λειτουργία τα εργοστάσια επιτυγχάνοντας με τον τρόπο αυτό σταθερότητα και ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών και της αγροτικής παραγωγής στο σύνολό της». Το ΓΕΩΤΕΕ τονίζει «ότι με το κλείσιμο των εργοστασίων η χώρα μας θα γίνει ελλειμματική σε ζάχαρη με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι εισαγωγές της, ιδιαίτερα δε σε μια περίοδο που η προσπάθειά μας στρέφεται στην αύξηση των εξαγωγών». Θα ήθελα να προσθέσω μία παρατήρηση για τη δημιουργία του χρέους των 130 εκατομμυρίων ευρώ από την ΕΒΖ προς την Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος (ΑΤΕ). Το χρέος δημιουργήθηκε εν μέρει από το υπερβολικό επιτόκιο με το οποίο δάνειζε η ΑΤΕ την ΕΒΖ για κεφάλαια κίνησης 8% τα τελευταία χρόνια. Τα 3 εργοστάσια της ΕΒΖ (Λάρισα, Πλατύ, Σέρρες) χαρίστηκαν στην ΑΤΕ τη δεκαετία του 1960 και η ΑΤΕ αντί να συμπεριφερθεί σαν μητέρα, ενώ εκμεταλλεύτηκε την ΕΒΖ τα επόμενα χρόνια εισπράττοντας τόκους από τα κεφάλαια κίνησης της εποχής της ακμής και κερδοφορίας τις δεκαετίες 1970, 1980, 1990, της συμπεριφέρθηκε σαν τη χειρότερη μητριά.
Τέλος, για το εργοστάσιο Ζάχαρης Ορεστιάδας στον ακριτικό νομό Εβρου κατά τη γνώμη μου δεν θα έπρεπε να κλείσει για λόγους εθνικούς.
Πασχαλης Χριστοδουλου – Δρ χημικός μηχανικός
Ιατρικό φακελάκι
Κύριε διευθυντά
Στην «Κ» τής 13/7/2014 δημοσιεύεται άρθρο του κ. Στάγκου, στο οποίο πολύ σωστά καταδικάζεται η απαίτηση γιατρού να λάβει χρήματα «για να ασκήσει την επιστήμη του στο πλαίσιο της μισθοδοτούμενης εργασίας του», αλλά αυτή η παράνομη απαίτηση αποδίδεται τελικά στο «χούι» ορισμένων Ελλήνων γιατρών. Η ερώτηση είναι: γιατί αυτό το «χούι» δεν το εκδηλώνουν οι Ελληνες γιατροί που ασκούν ευόρκως το επάγγελμα σε ευνομούμενες χώρες;
Η γνώμη μου είναι ότι σ’ αυτές τις χώρες οι εργασιακές σχέσεις του γιατρού με το νοσοκομείο στο οποίο εργάζεται είναι τέτοιες που αποτρέπουν τον χρηματισμό του γιατρού. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ ο ασθενής επικοινωνεί με το νοσοκομείο στο οποίο θέλει να εξετασθεί, και επιλέγει αξιοκρατικώς τον γιατρό του.
Το νοσοκομείο έχει προκαθορισμένες αμοιβές για κάθε ιατρική πράξη. Οταν ο ασθενής προσέλθει στο νοσοκομείο για εξέταση ή επέμβαση, καταβάλλει στο νοσοκομείο την προκαθορισμένη αμοιβή του γιατρού. Οιαδήποτε οικονομική διαπραγμάτευση μεταξύ γιατρού και ασθενούς είναι αδιανόητη και αν πραγματοποιηθεί, τιμωρείται αυστηρότατα.
Στο τέλος τού δεκαπενθημέρου το νοσοκομείο αποδίδει στους γιατρούς τις εισπραχθείσες αμοιβές. Ο γιατρός που εξέτασε τριάντα ασθενείς, ή σωστότερα που τον επέλεξαν τριάντα ασθενείς, έχει δεκαπλάσια αμοιβή από τον συνάδελφό του που τον επέλεξαν τρεις ασθενείς, και φυσικά πληρώνει και ανάλογους φόρους.
Με αυτόν τον τρόπο ο ασθενής επιλέγει ελεύθερα τον γιατρό του, οι αμοιβές του γιατρού συνδέονται με την παραγωγικότητά του, αποφεύγεται το φακελάκι είτε ως «μπαξίσι» είτε ως εκβιασμός, εκμηδενίζεται η πιθανότητα φοροδιαφυγής του γιατρού, και κυρίως παραμένει στο βάθρο που της αρμόζει η σχέση αλληλοεκτίμησης και αλληλοσεβασμού μεταξύ του θεράποντος ιατρού και του ασθενούς, η οποία τείνει να εκλείψει στη χώρα μας. Αν εφαρμόσουμε και εμείς την αξιοκρατία και τη σύνδεση της αμοιβής με την παραγωγικότητα, πιστεύω ότι το «χούι» των Ελλήνων γιατρών να ζητούν φακελάκι θα εκλείψει ή θα εκδηλώνεται στην Ελλάδα με την ίδια συχνότητα που υπάρχει, αν υπάρχει, και στις ΗΠΑ.
Θεοδοσιος Δοσιος – Ιατρός