Για την ψυχική υγεία
Kύριε διευθυντά
Με αφορμή δύο δημοσιεύματα στην έγκριτη εφημερίδα σας, το ένα από τον ιατρό κ. Ηλία Σιώρα, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΙΝΑΠ, και το 2ο από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα δημόσια νοσοκομεία, θα ήθελα να καταθέσω και τη δική μου άποψη γύρω από το πραγματικά μείζον θέμα της υγείας των ψυχικά πασχόντων.
Ο κ. Σιώρας αναφέρει ότι μία συγκεκριμένη ημέρα (4/6/2014) στην ψυχιατρική κλινική του Ευαγγελισμού, με δυναμικότητα 20 κλινών, νοσηλεύονταν 51 ασθενείς. Αντίστοιχη εικόνα υπάρχει σε όλα τα τμήματα των γενικών νοσοκομείων. Η δε Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα δημόσια νοσοκομεία, αναφέρει ότι η πληρότητα των διαθέσιμων κλινών των οξέων περιστατικών στα ψυχιατρικά και γενικά νοσοκομεία είναι 144%. Για την ιστορία, κάνω γνωστό ότι από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 και ύστερα από επιθεώρηση που έγινε στο ψυχιατρείο της Λέρου από παράγοντες της Ε.Ε., όπου αντιμετώπισαν μία πραγματικά απαράδεκτη κατάσταση, άρχισαν οι πιέσεις για αλλαγή και βελτίωση της ψυχιατρικής περίθαλψης στη χώρα μας. Και έτσι, αποφασίσθηκε η λειτουργία κέντρων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, με σκοπό την κοινωνική επανένταξη των ασθενών για να προωθηθούν στη συνέχεια στις οικογένειες και στο περιβάλλον τους.
Σε αυτήν τη βασική τους αποστολή, που είναι η ενεργοποίηση και η κοινωνική επανένταξη, απέτυχαν, γιατί απ’ όσο γνωρίζω από ξενώνα που λειτουργούσε πέραν της 10ετίας, και στον οποίο υπήρχαν 13 τρόφιμοι, κανείς δεν προωθήθηκε στο σπίτι του, εκτός από δύο σε προστατευόμενο διαμέρισμα. Τέλος πάντων, η εικόνα που εμφανίζουν σήμερα οι δομές της «Ψυχαργούς», ύστερα από χρόνια λειτουργίας, είναι η εικόνα μικρών ασύλων, αφού σπανιότατα αποκαθίστανται και προωθούνται στην οικογένεια οι τρόφιμοί τους. Οπως ανέφερε παλιότερα γραμματεύς του υπουργείου Υγείας, «Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε λάθος όσον αφορά τη χρηματοδότηση που θα στήριζε τη λειτουργία δομών ψυχοκινητικής αποκατάστασης», και ακόμη ανέφερε η ίδια ότι δεν υπάρχουν και δεν ενεργοποιήθηκαν ελεγκτικοί μηχανισμοί σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας τους και των υπηρεσιών τους. Η υφυπουργός κ. Μακρή επιβεβαίωσε την ανυπαρξία σχεδόν των ελεγκτικών μηχανισμών, αφού σε μία αιφνίδια επιθεώρηση είχαν σημειωθεί άπειρες και αφάνταστες ατασθαλίες και για τις οποίες οι υπεύθυνοι παραπέμφθηκαν στην Εισαγγελία.
Αναφορικά με τον τρόπο λειτουργίας τους και την ποιότητα των υπηρεσιών τους, μακράν απέχουν από το να είναι υποχρεωτική η καθημερινή παρουσία γιατρού ψυχιατρικής ειδικότητος, παρά μόνο εμφανίζεται ψυχίατρος περιστασιακά. Γι’ αυτό και γίνεται επιλεκτική εισαγωγή, συνήθως ελαφρών περιστατικών, που όταν υποτροπιάσουν, προωθούνται σε θεραπευτικές μονάδες. Ας σημειωθεί ότι το κόστος νοσηλείας για την πολιτεία σ’ αυτές τις μονάδες είναι πολλαπλάσιο των ιδιωτικών κλινικών. Και μάλιστα, ενώ, παρά τη συνεχή προσπάθεια μειώσεως του έργου των κλινικών και τη γενικευμένη συκοφάντηση, στην πλειονότητα αυτών προσφέρεται υψηλό επιστημονικό έργο και θεραπεία. Παράλληλα, δημιουργήθηκε ένα κλίμα που δυστυχώς υποβοηθείται και από το υπουργείο Υγείας, για κλείσιμο των κρατικών ψυχιατρικών νοσοκομείων, τα οποία σημειωτέον, είναι πάρα πολύ βελτιωμένα από την εποχή της Λέρου, με σοβαρή αντιμετώπιση των βαρέων ψυχικών παθήσεων.
Η σχιζοφρένεια και γενικά η ψύχωση είναι παρά πολύ σοβαρή υπόθεση και θέλει σοβαρή αντιμετώπιση και δεν μπορεί να απαξιώνεται και να αντιμετωπίζεται με την υπενδεδυμένη συναισθηματικά σχοινοτενή μακρηγορία της κ. Παπακώστα. Ακόμη, είναι βασικό ότι χρήζει έγκαιρης αντιμετώπισης μόλις εμφανισθεί, για να μην πέσει σε χρονιότητα, αλλά βέβαια πρέπει να υπάρχουν ακόμη και τα ψυχιατρικά νοσοκομεία για περιπτώσεις υποτροπών, καθώς αυτές είναι συχνές.
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα δημόσια νοσοκομεία αναφέρει ότι πολλοί χρόνιοι ασθενείς προσέρχονται ως νέες εισαγωγές στα ψυχιατρικά ιδρύματα και τονίζει ότι «οι μισοί ασθενείς που εισάγονται είναι νεοχρόνιοι ασθενείς», και διερωτάται κανείς, πού θα εισαχθούν οι υποτροπιάζοντες και οι νεοεμφανιζόμενοι αν κλείσουν τα ψυχιατρικά νοσοκομεία; Μήπως στα πεπερασμένης χωρητικότητας ψυχιατρικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων; Αυτά θα κορεστούν από τον πρώτο μήνα.
Με τη γνωστοποίηση ότι θα κλείσουν τα κρατικά ψυχιατρικά νοσοκομεία το 2015, έχουν επιπέσει αρκετά «αρπαχτικά» για την ίδρυση σχετικών ΜΚΟ. Ενώ, παράλληλα με τα ψυχιατρικά κρατικά νοσοκομεία, προγραμμάτισαν να κλείσουν -και θα κλείσουν- οι ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές, αφού με το claw back και το rebate το νοσήλιο δεν ξεπερνάει τα 15-20 ευρώ την ημέρα. Θα δημιουργηθεί και μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα, όπως συνέβη και σε άλλες χώρες, όπου έγινε συρρίκνωση των κρατικών ψυχιατρείων. Ο αρχηγός της Μητροπολιτικής Αστυνομίας του Λονδίνου Ian Bleure, τόνισε χαρακτηριστικά ότι από τότε που συρρικνώθηκαν τα ψυχιατρικά νοσοκομεία, γέμισε το Λονδίνο από επαίτες, αστέγους και ότι αυξήθηκαν σε μεγάλο βαθμό οι παραβατικές συμπεριφορές και τα μικροεγκλήματα.
Προσπάθησα να παρουσιάσω όσο μπορούσα, κατά τη γνώμη μου, αντικειμενικά το πρόβλημα, γιατί πιστεύω ότι θα είναι πολύ μεγάλο λάθος εάν κλείσουν τα ψυχιατρικά νοσοκομεία, διότι η νοσηλεία των ψυχικά πασχόντων είναι κάτι διαφορετικό από των άλλων ασθενών, είναι στρατηγικής σημασίας και αν συνεχιστεί αυτή η ιδεοληψία, να είστε βέβαιοι ότι η πολιτεία θα βρει το πρόβλημα μπροστά της.
Dr. Σπυρος Παπαδοπουλος – Ψυχίατρος – Τέως βουλευτής
Δαπάνες υγείας και πλαφόν
Κύριε διευθυντά
Ηπροσπάθεια να περιοριστούν οι οικονομικές δαπάνες στην υγεία με την εφαρμογή πλαφόν προκαλεί σοβαρά προβλήματα τόσο στους ασφαλισμένους όσο και στους ιατρούς που κάνουν σωστά τη δουλειά τους.
Αντί του πλαφόν θα ήταν πολύ πιο αποτελεσματικό να γίνεται δειγματοληπτικός έλεγχος ιατρών και διαγνωστικών κέντρων, με προτεραιότητα σε όσους εμφανίζουν υπέρμετρες δαπάνες. Επιτροπές ειδικών ιατρών –όχι γενικών ή ανειδίκευτων– θα πρέπει να εξετάζουν ένα προς ένα κάποια περιστατικά που χειρίστηκε ο δειγματοληπτικά επιλεγείς ιατρός. Να γίνεται αξιολόγηση της ανάγκης των αναγραφέντων φαρμάκων και εξετάσεων καθώς και της έκβασης της υγείας των ασθενών. Στις προηγμένες κοινωνίες οι υπερβάσεις σε εξετάσεις και φάρμακα χρεώνονται σαν ιατρικά λάθη.
Η διαπίστωση καταχρήσεων θα πρέπει να ακολουθείται από κυρώσεις και προσωρινή ή οριστική διακοπή της σύμβασης με τον ΕΟΠΥΥ. Η απειλή ενός επερχόμενου λεπτομερούς ελέγχου, που θα μπορούσε να επεκταθεί και σε αναδρομικές ημερομηνίες, θα συνέτιζε άμεσα όλους τους ιατρούς και τα διαγνωστικά κέντρα. Υπερβολές ακόμα και μέσα στα όρια του πλαφόν καθώς και «άτυπες συνεργασίες» μεταξύ ιατρών, προκειμένου να μην υπερβαίνει κανένας το πλαφόν, θα αποθαρρύνονταν. Η οικονομία στην ιατρική θα ήταν εντυπωσιακή χωρίς επιπτώσεις στην ποιότητα.
Η σύνταξη επίσημων κατευθυντήριων οδηγιών για τον χειρισμό των συνήθων παθήσεων θα βοηθούσε. Αλλά ακόμα και χωρίς αυτές θα μπορούσε να ξεκινήσει ο δειγματοληπτικός έλεγχος, αφού οι καταχρήσεις είναι ενίοτε κραυγαλέες. Οι ομάδες που ρέπουν προς αθέμιτη εκμετάλλευση κρατικών πόρων υγείας δεν είναι ούτε μεγάλες ούτε άγνωστες στις τοπικές κοινωνίες.
Είναι προς όφελος όλων να διευκολυνθούν οι συνετοί ιατροί στην άσκηση σωστής ιατρικής και να μην τιμωρούνται με «οριζόντια μέτρα» τόσο αυτοί όσο και οι ασθενείς που συνωστίζονται στα ιατρεία τις πρώτες μέρες του μήνα για να προλάβουν… πριν συμπληρωθεί το πλαφόν. Το υπουργείο Υγείας δεν πρέπει να ξεχνά ότι κύρια αποστολή του είναι η εξασφάλιση ικανοποιητικής περίθαλψης για τους πολίτες. Αυτό σημαίνει ορθολογική κατανομή των δαπανών, όχι γενικά περικοπή. Αν τα μέτρα που λαμβάνονται χειροτερεύουν την περίθαλψη, τότε προφανώς είναι άστοχα.
Αντωνης Κογεβινας – Διετέλεσε πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Κέρκυρας, πρόεδρος της Ιατροχειρουργικής Εταιρείας Κέρκυρας και εκπρόσωπος των Ελλήνων Γαστρεντερολόγων στην Ευρωπαϊκή Eνωση Ειδικευμένων Ιατρών (UEMS)