Οι σχέσεις μεταξύ Ουγγαρίας και Ρουμανίας
Κύριε διευθυντά
Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσαν σε πολλούς τα σοβαρά επεισόδια που έλαβαν χώρα στους ποδοσφαιρικούς αγώνες για τα προκριματικά του Euro 2016 μεταξύ των εθνικών ομάδων της Ουγγαρίας και της Ρουμανίας. Δυστυχώς, λίγοι γνωρίζουν τις βαθιές διαφορές που χωρίζουν τους δύο λαούς, απόρροια της αυθαίρετης διαχάραξης των μεταξύ τους συνόρων από τις δυνάμεις της Συνεννοήσεως μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε αυτόν, η Ρουμανία παρέμεινε αρχικώς ουδέτερη, αν και είχε συμβατική υποχρέωση να συμπαραταχθεί με τις Κεντρικές Αυτοκρατορίες. Επίσης, ο βασιλιάς της προήρχετο από τον Οίκο της Πρωσίας. Μολοταύτα, τη 13η/26η Αυγούστου 1916 δεν εδίστασε να εξέλθει της ουδετερότητος, τασσόμενη στο πλευρό των δυνάμεων της Συνεννοήσεως, ήτοι Γαλλίας, Ιταλίας, Μεγ. Βρετανίας και Ρωσίας.
Η αντίδραση του γερμανικού επιτελείου υπήρξε άμεση. Ισχυρές δυνάμεις, αποτελούμενες από 22 μεραρχίες πεζικού και 2½ μεραρχίες ιππικού επετέθησαν κατά των ρουμανικών στρατευμάτων στην περιοχή της Τρανσυλβανίας. Ταυτόχρονα, άλλες 8 μεραρχίες πεζικού και 2 μεραρχίες ιππικού επετέθησαν στο μέτωπο του Δουνάβεως. Εως την 21η Νοεμβρίου, ο ρουμανικός στρατός (συνολικής δυνάμεως 800.000 ανδρών) είχε κυριολεκτικά σαρωθεί. Ελάχιστα υπολείμματα πρόλαβαν να καταφύγουν στους Ρώσους. Ολόκληρη η χώρα κατελήφθη, εντός μόλις 3,5 μηνών.
Την ίδια περίοδο, οι Ούγγροι συμπολεμούσαν με τους Αυστριακούς και είχαν την ίδια με αυτούς τύχη μεταπολεμικά. Οι νικητές απέσπασαν από αυτούς την Τρανσυλβανία και την έδωσαν στους Ρουμάνους.
Συνολικά, σύμφωνα με τη Συνθήκη του Τριανόν του Ιουνίου του 1920, η Βουδαπέστη απώλεσε τα των προπολεμικών εδαφών της και το 65% του πληθυσμού της. Η χώρα περιέπεσε στο χάος και στην αναρχία.
Επεκράτησε ένα κομμουνιστικό καθεστώς υπό το εβραίο Μπέλα Κουν, το οποίο διέλυσε τη χώρα. Αυτό κατελύθη μόνο με τη στρατιωτική επέμβαση των Ρουμάνων.
Στον Μεσοπόλεμο, η Ουγγαρία ήταν η κύρια αναθεωρητική δύναμη της Κεντρικής Ευρώπης. Σταδιακά, άρχισε να ανακτά εδάφη με την επέμβαση της Γερμανίας, π.χ. ορισμένες περιοχές της Ρουθηνίας και της Σλοβακίας, τον Νοέμβριο του 1938 (Διαιτησία της Βιέννης), το 40% της Τρανσυλβανίας (τον Αύγουστο του 1940) και τη Βοϊβοντίνα (τον Απρίλιο του 1941). Αν και τόσο οι Ούγγροι όσο και οι Ρουμάνοι συμπολέμησαν με τους Γερμανούς στην επιχείρηση «Μπαρμπαρόσα», μεταπολεμικά οι Ρουμάνοι βγήκαν πάλι κερδισμένοι, επανακτώντας την Τρανσυλβανία.
Στον Ψυχρό Πόλεμο, η διαμάχη κόπασε στο πλαίσιο της «σοσιαλιστικής αλληλεγγύης». Μετά το 1991, οι παλαιές διαφορές επανήλθαν στο προσκήνιο. Τον Μάρτιο του 2014, το Βουκουρέστι απαγόρευσε την είσοδο στο έδαφός του σε Ούγγρους ρουμανικής υπηκοότητας, οι οποίοι εόρτασαν επίσημα την ουγγρική εθνική επέτειο, τη 15η Μαρτίου. Σημειωτέον ότι η ουγγρική επέτειος εορτάσθηκε σε 56 πόλεις και κωμοπόλεις της Τρανσυλβανίας, προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Ρουμανίας, η οποία ανέπτυξε ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις. Ο Ούγγρος αναπληρωτής πρωθυπουργός Σζολτ Ζεμτζέν παραβρέθηκε στις εκδηλώσεις δίνοντας επίσημο χαρακτήρα στις αντιδράσεις των συμπατριωτών του στη Ρουμανία, ζητώντας ανοικτά την απόδοση αυτονομίας στους Ούγγρους της Ρουμανίας.
Εντούτοις, το Βουκουρέστι δεν συναινεί και επιδεικνύει σθεναρή στάση, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για ένα αποκλειστικά εσωτερικό ζήτημα, που άπτεται και της ασφαλείας της χώρας.
Ιωαννης Σ. Παπαφλωρατος
Νομικός – Διεθνολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών