Κύριε διευθυντά
Η αθρόα μετανάστευση Ελλήνων επιστημόνων και επαγγελματιών στην Ευρώπη, λόγω της κρίσεως και της ανεργίας, προκαλεί σοβαρή οικονομική και πνευματική ερήμωση της χώρας. Σε μια περίοδο μεγάλης ανάγκης ένας ολόκληρος πληθυσμός με πτυχία ανωτάτων σχολών ή επαγγελματική εμπειρία δεν προσφέρει τις γνώσεις, την πείρα και τον δυναμισμό του στην πατρίδα, αλλά σε διάφορα ευρωπαϊκά και ασιατικά κράτη. Στη θλίψη, όμως, και την πικρία για την κατάσταση αυτήν μπορεί να αντιταχθεί μια θετική πλευρά. Δημιουργούνται ή ενισχύονται σιγά σιγά εκ νέου εστίες Ελλήνων στο εξωτερικό, οι οποίες με το μέγεθός τους ευνοούν την παραμονή και την αλληλοβοήθεια των ξενιτεμένων και την επαφή τους με την Ελλάδα. Γίνεται, δηλαδή, ένα είδος δειλού επαναποικισμού της Ευρώπης. Η Γερμανία θα φιλοξενήσει 157.050 νέους μετανάστες, η Αγγλία 51.859 και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες από 1.419 στη Δανία, έως 9.901 στη Νορβηγία («Καθημερινή», 25/5/2017).
Στην ιστορική εξέλιξη του ελληνισμού οι κοινότητες των Ελλήνων στην Ευρώπη εντός της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και αλλού ήταν πολυάριθμες και οικονομικά ισχυρές. Το πρώτο κράτος της Ελλάδας με σύνορα από τον Βόλο μέχρι την Αρτα είχε 900.000 κατοίκους, ενώ οι Ελληνες της διασποράς υπολογίζονταν σε 2.000.000, οι οποίοι αποτελούσαν μια μορφή αποικίας, στην οποία το ελληνικό στοιχείο μορφωμένο και οικονομικά εύρωστο βοηθούσε παντοιοτρόπως την Ελλάδα πριν και μετά την απελευθέρωσή της. Από αυτές τις εστίες εξάλλου ξεκίνησε ο διαφωτισμός τον θαυμαστό για τον ελληνισμό 18ο αιώνα.
Μετά τον Πρώτο και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο όλη αυτή η εξάπλωση του ελληνισμού έπαψε να υπάρχει, κάτω από τραγικές και αιματηρές συνθήκες, όπως οι σφαγές στη Σμύρνη και η εκδίωξη 100.000 Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης. Σήμερα, σημαντική ελληνική παρουσία στην Ευρώπη στην ουσία δεν υπάρχει. Υπάρχουν μόνο τα ωραία κτίρια και οι εκκλησίες, που θυμίζουν το παλαιό κλέος. Το μεταναστευτικό κύμα, όμως, των εκατοντάδων χιλιάδων που πλημμύρισε την Ευρώπη την εποχή της κρίσεως στην Ελλάδα, θα ενταχθεί στις προϋπάρχουσες κοινωνικές εστίες και θα τις ισχυροποιήσει πληθυσμιακά με όλα τα επακόλουθα. Δημιουργείται, δηλαδή, μια Ελλάδα του εξωτερικού με καλύτερες συνθήκες εργασίας και απολαβών, περισσότερες ευκαιρίες προόδου και εξέλιξης που θα επηρεάζουν θετικά τη νοοτροπία και τη συμπεριφορά των νέων μεταναστών αλλά και τις σχέσεις τους με τη μητέρα Ελλάδα.
Μενελαος Μπατρινος
Ομ. Καθηγητής Ενδοκρινολογίας